بهاران در راه

کاهش مالیات، افزایش نرخ بهره و بهبود تجارت باعث شد بانک‌های آمریکایی بهترین فصل کاری خود پس از بحران مالی را شاهد باشند. بین ۱۳ و ۱۸ آوریل بانک‌های بزرگ آمریکا گزارش دادند در اولین سه‌ماهه سال درآمد بسیار خوبی داشته‌اند که آن را مدیون نظام مالیاتی هستند. سودآوری برخی از آنها از سود چند سال گذشته هم بیشتر است و آنها میلیاردها دلار سود به سهامداران پرداخت می‌کنند. مقررات هم ساده‌تر شده‌اند با وجود این شاخص اس‌اند‌پی (S&P) سهام بانک‌ها در ۱۸ آوریل در مقایسه با ابتدای فصل گزارش‌دهی 1 /4 درصد پایین‌تر بود.

قانون کاهش مالیات شرکتی که دونالد ترامپ آن را در ماه سپتامبر امضا کرد سه اثر مهم بر بانک‌ها دارد. اولین اثر حذف مالیات معوق بر دارایی است. این معوقات ضررهایی در گذشته هستند که می‌توانند در آینده درآمد را خنثی سازند. آنها در فصل چهارم سال در ترازنامه بانک‌ها انباشته شده بودند اما خوشبختانه آسیبی ایجاد نکردند. حتی برخی بانک‌ها از قبیل ولز فارگو تعهدات معوق خود را پرداخت و در نتیجه سود ثبت کردند. اثر دوم کاهش دائمی در صورت‌حساب‌های مالیاتی بانک‌هاست و اثر سوم از جانب بهبود کسب‌وکار در نتیجه مالیات سبک‌تر شرکتی ایجاد شد.

مزایای مستقیم مالیات اندک بر کسی پوشیده نیست. با وجود اینکه سود قبل از مالیات در شش بانک بزرگ در مقایسه با سه‌ماهه اول سال ۲۰۱۷ تا 3 /4 میلیارد دلار افزایش یافته بود، مالیات پنج بانک کاهش یافت. از مجموع  4 /5 میلیارد دلار سود خالص در این پنج بانک 1 /2 میلیارد دلار به کاهش مالیات مربوط می‌شود. نسبت مالیات به سود ناخالص تا 9 واحد درصد پایین آمد.

هنوز زمان لازم است تا شواهد محکمی مبنی بر بهبود اقتصاد در نتیجه کاهش مالیات آشکار شود هرچند برخی بانک‌ها چنین شواهدی را احساس می‌کنند. کاهش مالیات رویدادی بسیار بزرگ‌تر از حرکت قلم رئیس‌جمهور بر روی کاغذ بود. جی‌پی‌مورگان بزرگ‌ترین بانک آمریکا حتی بدون این قانون نیز سود سرشاری به دست می‌آورد. نرخ بالای بهره درآمد بهره‌ای خالص بانک یعنی شکاف بین درآمدهای وام و هزینه‌های وام‌گیری را 1 /1 میلیارد دلار یا 9 درصد افزایش داد. از آنجا که فدرال‌رزرو قصد دارد نرخ بهره را بالاتر برد بانک‌ها می‌توانند انتظار سود بیشتری داشته باشند. رشد وام‌ها نیز عامل تاثیرگذار دیگری بود.

در بخش بانکداری سرمایه، خرید و فروش سهام بیشترین نقش را ایفا کرد. پس از سکون و آرامش سال ۲۰۱۷، بازارها به تکاپو افتادند و مبادلات فعال‌تر شدند. درآمد بانک‌های سیتی‌گروپ، بانک آمریکا و گلدمن ساکس ۳۸ درصد بر مبنای سالانه و درآمد جی پی مورگان و مورگان استنلی بیش از ۲۵ درصد افزایش یافت. خرید و فروش اوراق قرضه، ارز و کالاهای تجاری در بانک‌ها روندی یکنواخت در پیش گرفت به استثنای گلدمن ساکس که پس از یک شروع ضعیف در آغاز سال شاهد رشد و پویایی ۲۳درصدی کسب‌وکار بود. درآمدهای حاصل از مشاوره، تعهد اوراق قرضه جدید و صدور سهام با یکدیگر ترکیب شده‌اند.

همه این عوامل باعث می‌شوند بزرگ‌ترین بانک‌های آمریکا در سلامت کامل باشند که بهترین وضعیت پس از بحران مالی یک دهه پیش است. میانگین غیروزنی بازدهی سهام مالکانه شش بانک بزرگ در اولین فصل سال 1 /13 بود. طبق داده‌های بلومبرگ این نرخ بالاترین میزان بازدهی پس از بحران مالی است. فقط سیتی‌گروپ با بازدهی 7 /9 درصد از نرخ ۱۰ درصد که سرمایه‌گذاران آن را نقطه سربه‌سر می‌دانند پایین‌تر بود. بانک آمریکا برای اولین‌بار پس از شش سال و نیم از این نقطه گذشت. گلدمن با 4 /15 درصد بهترین عملکرد را داشت. مورگان استنلی نیز با 9 /14 درصد از هدف خود فراتر رفت.

علاوه بر این، بازدهی‌ها بر پایه محکم‌تری از سهام مالکانه قرار دارد. میانگین نسبت سهام مالکانه عادی به دارایی‌های موزون به ریسک که معیاری کلیدی برای توانمندی بانک است به  5 /12 درصد می‌رسد که در مقایسه با پایان سال ۲۰۱۷ بیش از سه برابر افزایش یافته است. البته، به تازگی این نسبت اندکی پایین آمد چون بانک‌ها با اجازه فدرال رزرو درآمد را بین سهامداران تقسیم کردند. در ماه ژوئن گذشته فدرال‌رزرو طرح شش بانک بزرگ برای بازخرید ۷۲ میلیارد دلار از سهام خود و همچنین افزایش سود سهام در سال آینده را تایید کرد.

البته فضا آنقدرها هم شفاف نیست. ولز فارگو مشکلاتی حقوقی دارد که ممکن است به بازبینی و اصلاح درآمدهایش منجر شود. این بانک کمترین میزان رشد سود خالص را در میان شش بانک بزرگ داشت. مقررات‌گذاران پیشنهاد کرده‌اند که تحقیقات مربوط به فروش بیمه اتومبیل و یک میلیارد دلار وام مسکن آن را با مذاکره و توافق حل و فصل کنند. از سوی دیگر احتمال بروز یک جنگ تجاری نیز فضا را ابهام‌آلود می‌کند. اما شش بانک بزرگ آمریکا پس از مدت‌ها به آسمان آفتابی رسیده‌اند.