سایه سنگین بحران

  محمد علی‌نژاد: «بزرگ‌ترین نگرانی‌ها محقق شد و هشدارهای ما بی‌نتیجه ماند. تمامی مسوولیت پیامدهای آتی متوجه واشنگتن، لندن و پاریس است. توهین به رئیس‌جمهور روسیه پذیرفتنی نیست.» این بخشی از بیانیه کوتاهی بود که آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در آمریکا در واکنش به حملات آمریکا، بریتانیا و فرانسه به سوریه ابراز کرد. حمله‌ای که بامداد روز شنبه 14 آوریل با دستور مستقیم دونالد ترامپ انجام شد. ترامپ که بهانه حمله را استفاده سوریه از تسلیحات شیمیایی اعلام کرده بود، گفت: «امید است روزی بتوانیم با روسیه و ایران کنار بیاییم.» با این حال حمله آمریکا و متحدانش، مورد حمایت برخی سیاستمداران و دولت‌ها نیز قرار گرفت. نخست‌وزیر انگلیس با صدور بیانیه‌ای، حمله بامداد شنبه ائتلاف غربی به سوریه را توجیه و تلاش کرد که آن را نه تجاوز به خاک یک کشور، بلکه اقدامی برای توسعه صلح جهانی نشان دهد. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز در پیامی گفت: حملات هوایی علیه مواضع و تاسیسات تسلیحات شیمیایی سوریه باعث می‌شود تا این کشور توانایی خود را در حملات بیشتر علیه مردمش با سلاح شیمیایی از دست بدهد.

اینکه تا چه حد می‌توان به جدال بی‌پایان آمریکا با روسیه و ایران امیدوار بود پرسشی است که شاید هیچ‌گاه نتوان پاسخی برایش یافت. چراکه حمله بدون مقدمه آمریکا خشم روس‌ها و ایران را در پی داشته است. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران حملات موشکی آمریکا و متحدانش به خاک سوریه را به شدت محکوم کرد و نسبت به آثار و تبعات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن هشدار داد. این وزارتخانه در بیانیه‌ای اعلام کرد این تجاوز نقض آشکار قوانین و موازین بین‌المللی و نادیده گرفتن حق حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه است. جمهوری اسلامی ایران بر اساس موازین شرعی، قانونی و اخلاقی مخالف کاربرد سلاح‌های شیمیایی است و در عین حال بهانه‌تراشی برای تجاوز به کشوری مستقل را به شدت غیرقابل قبول و محکوم می‌داند. از سوی دیگر وزارت خارجه روسیه اعلام کرد، بمباران دمشق به منزله هدف قرار دادن پایتختی با حاکمیت مستقل است که سال‌هاست با تروریسم می‌جنگد و ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه در تمسخر رهبران آمریکا که خود را افرادی استثنایی می‌دانند نوشت، باید واقعاً استثنایی بود چراکه این حملات در لحظه‌ای دمشق را هدف گرفت که سوریه به سمت آینده‌ای مسالمت‌آمیز حرکت می‌کرد. وی افزود، بهار عربی در ابتدا ملت سوریه را آزمایش کرد، بعد از آن داعش و الان موشک‌های هوشمند آمریکا. این حمله در این لحظه که سوریه مقابل آن قرار داشت غیرمنصفانه بود. 

با توجه به این مواضع، به نظر می‌رسد قرار نیست بحران از خاورمیانه رخت بربندد و باید هر لحظه منتظر اتفاق و جنگی جدید در منطقه بود. اینکه آثار این درگیری‌ها تا چه حد گریبانگیر اقتصاد و جامعه ما می‌شود پرسشی است که فکر کردن به آن نگران‌کننده خواهد بود.