پایلوت شمالی
آزمایش طرح حقوق ثابت در فنلاند
جوها یاروینن، پدر جوان بیکاری است که در روستایی نزدیک جوروا در غرب فنلاند زندگی می‌کند. ذهن او مملو از ایده‌هایی برای درآمدزایی در زندگی است. او اخیراً برای نقاشی سقف خانه دو همسایه‌اش به توافق رسیده است. کسب‌وکار قدیمی او، ساخت چهارچوب پنجره‌ها، چند سال پیش ورشکسته شد. به همین دلیل جوها به منظور پرداخت بدهی‌هایش، کسب‌وکار دیگری را راه انداخته است و در کارگاهی جدید برای مشتریانش ویدئو تهیه می‌کند. یاروینن می‌گوید برای شش سال امیدوار بود کسب‌وکار جدیدی را آغاز کند اما این کار غیرممکن بود. کل خانواده با حقوق همسر پرستارش به اضافه حق اولاد و مزایای بیکاری او امرار معاش می‌کردند. او چند پیشنهاد شغلی نیز از کسب‌وکارهای محلی داشت که اکثراً جنگلبانی، ساخت مبلمان و وسایل چوبی و فلزکاری بوده است. اما هیچ چیزی بیشتر از یک حقوق ثابت خوب دائمی برای او خوشایند نبود، چراکه او حقوق رفاهی خود را در معرض خطر می‌دید.
اما در ماه ژانویه شانس در خانه آقای یاروینن را زد. زمانی که او به صورت تصادفی به عنوان نمونه طرح آزمایشی درآمد ثابت دولت فنلاند برای بیکاران (که 10 درصد نیروی کار فنلاند را تشکیل می‌دهند) انتخاب شد. تحت این طرح او ماهانه 560 یورو (624 دلار) بدون قید و شرط از دولت دریافت می‌کرد، بنابراین او می‌توانست به درآمد ماهانه خانواده خود اضافه کند بدون اینکه چیزی از آن را از دست دهد. کلا، بدنه رفاه ملی دولت فنلاند که این طرح آزمایشی را بر عهده دارد تا قبل از سال 2019 که اثرات اولیه این طرح را بسنجد، با شرکت‌کنندگان در این طرح به طور مستقیم ارتباطی نخواهد داشت. به جای آن این سازمان از راه دور با استفاده از ثبت‌نام‌های ملی درآمد خانوار، پرداخت مالیات و راه‌های دیگر بر خانوارهای فنلاندی نظارت می‌کند.
از این تجربه درس‌های متعددی در حال ظهور است. اولی کانگاس که در فاز مطالعاتی و طراحی این پروژه به کلا کمک کرده است می‌گوید، اجرای کل این پروسه بسیار سخت‌تر از حد انتظار و در حد یک کابوس بوده است. او با تقبیح سیاستمداران تاکید می‌کند این پژوهش باید قبل از انتخابات سال 2019 به صورت پنهانی انجام می‌شد. کانگاس، سیاستمداران را همچون کودکانی با ماشین‌های اسباب‌بازی می‌داند که از بازی با آنها کلافه شده‌اند. سیاست فنلاند بسیار پیچیده است. حزب میانه، سبزها و حزب چپ‌گرا و همچنین حزب آزادیخواه محافظه‌کاران از این پژوهش حمایت کردند. اما احزابی مانند محافظه‌کاران سنتی، سوسیال‌دموکرات‌ها و اتحادیه‌های بزرگ نسبت به این طرح تردید داشتند.
چنین اتحادیه‌هایی با اعضایی که مشاغلی ثابت در صنایع سنگین دارند، مدیریت صندوق‌های بیکاری را در دست داشته و نمی‌خواهند کنترل آن را از دست بدهند برای همین از ایده درآمد ثابت خوششان نمی‌آید. برخلاف آنها این ایده از سوی کارمندان پاره‌وقت نظیر کارگران خرده‌فروشی مورد حمایت قرار گرفته است. کانگاس می‌گوید بررسی‌ها نشان می‌دهد 70 درصد جامعه این ایده را از نظر تئوری دوست دارند اما زمانی که بحث افزایش مالیات بر درآمد به میان می‌آید این میزان به 35 درصد کاهش می‌یابد.
طراحی صورت‌گرفته در این مطالعه با محدودیت‌هایی مواجه است. قانون اساسی فرمان برابری برای همه داده است، بنابراین اخذ مجوز برای پرداخت مقداری پول به برخی از افراد کار بسیار دشواری خواهد بود. این محدودیت و بودجه تنها 20 میلیون‌دلاری اندازه جامعه نمونه را به تنها دو هزار نفر محدود کرده است. کانگاس معتقد است این جامعه آماری برای اثبات مفید بودن این طرح بسیار کوچک بوده و پرسش‌های مورد بررسی این پژوهش را محدود می‌کند.
او می‌خواهد امتیازی مشابه را برای کسانی که مشاغل کم‌درآمد دارند امتحان کند تا ببیند چند نفر از شرکت‌کنندگان در طرح کار کمتر را انتخاب می‌کنند. همچنین دادن امتیازی به کل ساکنان شهر برای مشاهده اثرگذاری حقوق ثابت بر اقتصاد محلی نیز یکی دیگر از اهداف پژوهشگران این طرح است. با این حال بازه زمانی یک محدودیت دیگر به حساب می‌آید. کیت مک فارلند که ایده حقوق ثابت را در دهه 1980 ترویج داد می‌گوید یک پژوهش دوساله برای درک چگونگی تغییر فلسفه ذی‌نفعان بسیار کوتاه خواهد بود.
حتی اگر این طرح با شکست مواجه شود، این طرح آزمایشی یک نمونه عالی برای اثبات این موضوع است که فنلاندی‌ها همواره آمادگی آزمایش‌های تجربی اجتماعی را دارند. شرکت‌کنندگان در این طرح به مدت 10 سال مورد بررسی قرار می‌گیرند تا اثرات بلندمدت آن شناسایی شود. علاقه جامعه بین‌الملل به این برنامه آزمایشی شدت یافته است. در ماه گذشته خبرنگاران تلویزیون‌های کره‌جنوبی و سوئد برای مصاحبه با آقای کانگاس وارد فنلاند شدند و او در خارج از کشور در خصوص پژوهش‌هایی مشابه مشاوره می‌دهد. به گفته کانگاس، این یک آزمایش و خطاست و درهای تازه‌ای را برای آزمایش‌های بهتر باز کرده است.
