همه آماده‌ایم

با شروع دور تازه تحریم‌های غرب علیه ایران، موجی از اظهارات مسوولان اقتصادی کشور با مضمون آمادگی برای مقابله با این تحریم‌ها به راه افتاده است. جهت اصلی این اظهار نظرها نیز بر این است  که «مشکلی برای فروش نفت» وجود ندارد و «ذخایر ارزی ایران برای مقابله با تحریم‌ها» کافی است. دور تازه تحریم‌های اتحادیه اروپا از هفته گذشته علیه واردات نفت آغاز شده است. با شروع این تحریم‌ها، اروپا خرید نفت از ایران را متوقف می‌کند و شرکت‌های بیمه اروپایی نیز که بخش عمده محموله‌های نفتی را بیمه می‌کنند، دیگر تانکرهای نفت ایران را بیمه نخواهند کرد. اما احمد قلعه‌بانی مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران به روزنامه دولتی ایران گفته است که «به طور قطع تا ماه آینده برای کل نفتی که به اروپا صادر می‌شود، خریداران جدیدی جایگزین خواهند شد.» اتحادیه اروپا واردکننده نزدیک به ۲۰ درصد نفت خام صادراتی ایران (نزدیک ۵۰۰ هزار بشکه در روز) بوده است و یونان و ایتالیا اصلی‌ترین خریداران نفت خام ایران در اروپا بوده‌اند.  برخلاف پیش‌بینی‌ها، قیمت نفت پس از آغاز تحریم‌های تازه علیه ایران افزایش نیافته و سبد نفتی اوپک به مرز ۹۰ دلار در هر بشکه رسیده است‌. این گونه است که وزیر نفت با صدور بخشنامه‌ای «خواستار بسیج همگانی» کارکنان وزارت نفت برای مقابله با تحریم‌ها شده و قرار است کمیته‌ای مشترک میان دولت و مجلس برای مقابله با این تحریم‌ها تشکیل شود. اعضای این کمیته متشکل از مسئولان وزارت نفت و اعضای کمیسیون انرژی و امنیت ملی مجلس هستند.

 نگرانی اصلی دولت اکنون فقط کاهش صادرات نفت نیست بلکه نگرانی‌هایی از افزایش قیمت کالاها در داخل کشور به این موضوع اضافه شده است.  محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس‌جمهور در این زمینه گفته است که «عمده اقلام اساسی مردم تهیه و ذخیره شده است و در زمان لازم در دسترس آنها قرار می‌گیرد و برای مقابله با تحریم‌ها ستاد و قرارگاه‌های مقابله با ناجوانمردی غربی‌ها و صهیونیست‌ها تشکیل شده است.» گزارش‌ها نشان می‌دهد که قیمت کالاهای مصرفی در ایران در حال افزایش است و گمانه‌زنی بر این است که دولت اجرای مرحله دوم طرح حذف یارانه‌ها را منتفی کرده است چون نگران بالا رفتن قیمت‌ها و از دست رفتن کنترل بازار است. از سوی دیگر بازار طلا و ارز نیز تحت تاثیر رخدادهای کنونی در مرز قیمت‌های روزهای اوج خود در زمستان سال گذشته قرار گرفته است. اما محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی ایران شاید برای کاهش فشار روانی تحریم‌ها گفته «ایران اکنون ۱۵۰ میلیارد دلار ذخیره ارزی برای مقابله با تحریم‌ها دارد که حجم مناسبی است». او از مردم خواسته که « تحت تاثیر جو قرار نگیرند.» حتی به تازگی بانک مرکزی سامانه‌ای را برای جایگزینی «سوئیفت» (‌شبکه انتقال الکترونیکی داده‌های بانکی) راه‌اندازی کرده است تا تحریم‌های این بخش را دور بزند. حال که تحریم‌ها به روزهای اوج خود رسیده است، تیم اقتصادی دولت و حتی شخص رئیس‌جمهور از آمادگی کامل برای مقابله با آن سخن می‌گویند. اینها بخشی از وعده‌هایی است که روی «کاغذ» عنوان شده؛ اما شاید باید در انتظار شیوه‌های نوین برخورد با تحریم‌ها بود.