گذار به «اقتصاد مبتنی بر نوآوری»

1- مقدمه

مجمع جهانی اقتصاد، در گزارش رقابت‌پذیری جهانی اقدام به ارزیابی و رده‌بندی کشورها از نظر رقابت‌پذیری می‌کند. گزارش اخیر این مجمع مربوط به سال 2017‌-‌‌2016 است. در این گزارش، رقابت‌پذیری به معنای «مجموعه‌ای از نهادها، سیاست‌ها و عوامل تعیین‌کننده‌ سطح بهره‌وری کشورها» است. این شاخص دربردارنده‌ سه شاخص اصلی «الزامات پایه‌ای»، «عوامل ارتقای کارایی» و «عوامل موثر بر نوآوری و پیشرفته بودن» و 12 رکن برای ارزیابی رقابت‌پذیری کشورهاست. در این گزارش، کشورها بر اساس مراحل توسعه‌ اقتصادی در دسته‌های «مرحله‌ 1-‌ اقتصادهای مبتنی بر عوامل»، «گذار از مرحله‌ 1 به 2»، «مرحله‌ 2-‌ اقتصادهای مبتنی بر کارایی»، «گذار از مرحله‌ 2 به 3» و «مرحله‌ 3-‌ اقتصادهای مبتنی بر نوآوری» دسته‌بندی می‌شوند.

در مرحله‌ 1، اقتصاد کشورها مبتنی بر عوامل تولید است. کشورهایی که در این مرحله هستند، با تکیه بر عواملی مانند نیروی کار غیرماهر و منابع طبیعی با سایر کشورها رقابت می‌کنند. در گزارش 2017‌-‌‌2016، 35 کشور (عمدتاً آسیایی و آفریقایی) در این مرحله قرار دارند. حفظ رقابت‌پذیری در این مرحله به الزامات پایه‌ای (نهادها، زیرساخت‌ها، محیط اقتصاد کلان و بهداشت و آموزش ابتدایی) وابسته است. 17 کشور آسیایی، آفریقایی و آمریکای جنوبی، ازجمله روسیه، فیلیپین، قزاقستان، آذربایجان و کویت در حال گذار از مرحله‌ 1 به 2 هستند. این کشورها زیرساخت و الزامات پایه‌ای را شکل داده‌اند و در حال حرکت به سمت ارتقای کارایی خود هستند. در مرحله‌ 2، توسعه مبتنی بر کارایی همراه با افزایش بهره‌وری و دستمزد نیروی کار اتفاق می‌افتد. در این مرحله کشورها از فرایندهای کارآمدتر تولید استفاده می‌کنند و کیفیت محصولات خود را ارتقا می‌دهند. عوامل تاثیرگذار بر رقابت‌پذیری در این مرحله عبارتند از آموزش عالی، کارایی بازار کار، کارایی بازار نیروی کار، سطح توسعه‌ بازار مالی، آمادگی در حوزه‌ فناوری و اندازه‌ بازار. در گزارش 2017‌-‌‌2016، 30 کشور، ازجمله ایران در این مرحله قرار دارند. 19 کشور، شامل ترکیه، عربستان و عمان در حال گذار از مرحله‌ 2 به 3 هستند. این کشورها الزامات پایه‌ای خود را ایجاد کرده‌اند، کارایی بازار کار و کارایی بازار نیروی کار خود را به سطح مطلوبی ارتقا داده‌اند و در حال حرکت به سمت نوآوری و عرضه‌ محصولات جدید و منحصربه‌فرد هستند. مرحله‌ 3، «توسعه‌ مبتنی بر نوآوری» است که در آن توان رقابتی کسب‌وکارها به نوآوری و توسعه‌ محصولات جدید وابسته است. 37 کشور ازجمله امارات متحده‌ عربی، قطر، قبرس، بحرین، یونان و عمده‌ کشورهای اروپایی و ایالات‌متحده‌ آمریکا در این مرحله قرار دارند. ایران از سال 2010 تا 2015 در «گذار از مرحله‌ 1 به 2» قرار داشت. در سال 2017‌-‌‌2016، با کسب رتبه‌ 76 و امتیاز 12 /4 در شاخص رقابت‌پذیری جهانی، برای اولین بار موفق شده خود را در میان اقتصادهای مبتنی بر کارایی (مرحله‌ 2) قرار دهد.

در این نوشتار، نقش و تاثیرگذاری صندوق نوآوری و شکوفایی در گذار ایران به مرحله‌ 3 و قرار گرفتن در اقتصادهای مبتنی بر نوآوری بررسی شده است. بدین منظور، بر زیرشاخص‌هایی تمرکز شده که صندوق می‌تواند با برنامه‌ها و اقدامات متنوع خود در ارتقای آنها ایفای نقش کند.

2- مروری بر وضعیت ایران در گزارش رقابت‌پذیری جهانی

شاخص رقابت‌پذیری در قالب سه شاخص اصلی «الزامات پایه‌ای»، «عوامل ارتقای کارایی» و «عوامل موثر بر نوآوری و پیشرفته بودن» و 12 رکن «نهادها»، «زیرساخت‌ها»، «محیط اقتصاد کلان»، «بهداشت و آموزش ابتدایی» (به عنوان زیرمجموعه‌های شاخص الزامات پایه‌ای)، «آموزش عالی»، «کارایی بازار کالا»، «سطح توسعه بازار مالی»، «آمادگی در حوزه فناوری»، «کارایی بازار نیروی کار»، «اندازه بازار» (به عنوان زیرمجموعه‌های شاخص عوامل ارتقای کارایی)، «پیشرفته بودن کسب‌وکار» و «نوآوری» (به عنوان عوامل موثر بر نوآوری و پیشرفته بودن) به ارزیابی رقابت‌پذیری کشورها می‌پردازد. ایران در سال 2017‌-‌‌2016 با کسب امتیاز 12 /4 رتبه‌ 76 را در میان 138 کشور به دست آورده است. کشورهای برتر در این گزارش رقابت‌پذیری عبارتند از: سوئیس، سنگاپور، ایالات‌متحده‌ آمریکا، هلند، آلمان، سوئد، انگلستان، ژاپن، هنگ‌کنگ و فنلاند. 10 کشور انتهایی نیز عبارتند از: کنگو، ونزوئلا، لیبریا، سیرالئون، موزامبیک، مالاوی، بروندی، چاد، موریتانی و یمن. رتبه و امتیاز ایران در هریک از شاخص‌های 12‌گانه پیام‌هایی به همراه دارد. در میان این شاخص‌ها، سطح توسعه‌ بازار مالی کمترین امتیاز و بهداشت و آموزش ابتدایی بیشترین امتیاز را کسب کرده است. در مجموع، وضعیت کشور در شاخص‌های رکن الزامات پایه‌ای بهتر از دو رکن دیگر است و این نشان‌دهنده‌ شکل گرفتن زیرساخت‌های مناسب در کشور است. در میان زیرمجموعه‌های شاخص «عوامل ارتقای کارایی»، مولفه اندازه‌ بازار و آموزش عالی بیشترین امتیاز را دارند که با توجه به بازار 80‌میلیونی کشور و نیز توسعه‌ آموزش عالی طی یک دهه‌ اخیر، دور از ذهن نیست. اما در شاخص‌های «عوامل موثر بر نوآوری و پیشرفته بودن» وضعیت کشور چندان مساعد نیست.

ارتقای امتیاز کشور در این شاخص‌ها و قرار گرفتن در اقتصادهای مبتنی بر نوآوری، مستلزم اجرای سیاست‌های هماهنگ در راستای افزایش آمادگی فناوری، افزایش کارایی نیروی کار و بازار کالا، توسعه‌ بازار مالی و توسعه‌ نوآوری در کشور است. صندوق نوآوری و شکوفایی، بزرگ‌ترین نهاد تامین مالی توسعه‌ فناوری و نوآوری، از زمان شروع فعالیت خود، درصدد ارتقای سطح نوآوری و توسعه‌ فناوری کشور از طریق حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و نیز ارتقای بهره‌وری و کارایی از طریق کمک به تزریق فناوری‌های نوین در صنایع بالغ بوده است. در ادامه برنامه‌ها و اقدامات صندوق در راستای ارتقای هریک از زیرشاخص‌های مرتبط بررسی شده است.

3- برنامه‌ها و اقدامات صندوق نوآوری و شکوفایی

در این بخش، برنامه‌های صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای ارتقای شاخص رقابت‌پذیری جهانی به تفکیک زیرشاخص‌های مرتبط در هر رکن بررسی شده است. حوزه‌ فعالیت صندوق، که حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است، بیشتر با زیرشاخص‌های دو رکن «عوامل ارتقای کارایی» و «عوامل موثر بر نوآوری و پیشرفته بودن» مرتبط است. ازاین‌رو، در ادامه بر زیرشاخص‌های این دو رکن تمرکز شده است.

3-1- عوامل ارتقای کارایی

در این رکن، حوزه‌ فعالیت صندوق با پنج شاخص «کارایی بازار کالا»، «کارایی بازار نیروی کار»، «سطح توسعه‌ بازار مالی»، «آمادگی در حوزه‌ فناوری» و «اندازه‌ بازار» مرتبط است.

3‌-‌‌1‌-‌‌1- شاخص کارایی بازار کالا

این شاخص با استفاده از 16 زیرشاخص سنجیده می‌شود. از این میان، زیرشاخص «شدت رقابت داخلی» با حوزه‌ فعالیت صندوق مرتبط است. صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای ارتقای این شاخص اقدام به «توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان و ارتقای رقابت‌پذیری آنها» کرده است. توانمندسازی شرکت‌ها از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی؛ مشاوره‌ مدیریتی و فنی؛ حمایت از حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در جوایز و جشنواره‌های ملی و بین‌المللی؛ و حمایت از اخذ استانداردهای ملی و بین‌المللی انجام می‌شود. در این راستا، تاکنون بیش از 4500 نفرساعت خدمات آموزش و مشاوره به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه شده است. همچنین حدود 220 شرکت از تسهیلات صندوق برای اخذ استانداردهای ملی و بین‌المللی و نیز تسهیلات حضور در جوایز ملی و بین‌المللی (شامل جشنواره‌ ملی بهره‌وری و جایزه‌ ملی مدیریت فناوری و نوآوری) بهره‌مند شده‌اند.

3‌-‌‌1‌-‌‌2- شاخص کارایی بازار نیروی کار

برای سنجش این شاخص، از 10 زیرشاخص استفاده می‌شود. صندوق نوآوری و شکوفایی با فعالیت‌های خود می‌تواند بر دو زیرشاخص «ظرفیت کشور در نگهداشت افراد با‌استعداد» و «ظرفیت کشور در جذب افراد با‌استعداد» تاثیر داشته باشد. مهم‌ترین اقدام صندوق در راستای نگهداشت افراد با‌استعداد، «حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان با ایجاد اشتغال برای دانش‌آموختگان مستعد کشور» است. تاکنون با اعطای تسهیلات متنوع صندوق به شرکت‌های دانش‌بنیان حدود 60 هزار نفر اشتغال (مستقیم و غیرمستقیم) برای نیروهای دانش‌آموخته‌ دانشگاهی فعال در شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد شده است. در راستای جذب افراد با‌استعداد نیز صندوق در نظر دارد «تعامل با ایرانیان مقیم خارج» را برای جذب سرمایه و توانمندی‌های آنها آغاز کند. در این خصوص صندوق در نظر دارد از یک‌سو فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های دانش‌بنیان و نیازهای فناورانه‌ شرکت‌های داخلی را شناسایی کند و از سوی دیگر از طریق همکاری و تعامل گسترده با سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، امکان جذب سرمایه و توانمندی‌های سرمایه‌گذاران خارجی، به‌ویژه ایرانیان مقیم خارج، در حوزه‌های دانش‌بنیان را فراهم کند.

3‌-‌‌1‌-‌‌3- شاخص سطح توسعه‌ بازار مالی

این شاخص با استفاده از هشت زیرشاخص سنجیده می‌شود. ایران در این شاخص کمترین امتیاز را کسب کرده است. با توجه به اینکه صندوق نوآوری و شکوفایی نهادی مالی است، می‌تواند تاثیرگذاری چشمگیری در ارتقای این شاخص داشته باشد. در راستای زیرشاخص «سطح خدمات مالی در تامین نیازهای کسب‌وکار»، صندوق با تصویب بیش از 1500 میلیارد تومان انواع خدمات مالی برای شرکت‌های دانش‌بنیان توانسته است تا حدود زیادی به تامین نیازهای مالی این کسب‌وکارها کمک کند. زیرشاخص بعدی، «قابل تامین بودن هزینه‌ استفاده از خدمات مالی» است که صندوق با «اعطای یارانه‌ سود تسهیلات برای شرکت‌های دانش‌بنیان» و «تامین ودیعه‌ تسهیلات بانکی برای شرکت‌های دانش‌بنیان» در راستای ارتقای این شاخص ایفای نقش می‌کند. زیرشاخص بعدی، «سهولت دسترسی به وام» است. با توجه به اینکه صندوق، وام‌های ترجیحی به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه می‌کند (قرض‌الحسنه چهار درصد، لیزینگ 9 درصد، سایر تسهیلات 11 درصد) و نیز با توجه به اینکه 45 درصد تضامین اخذشده از شرکت‌های دانش‌بنیان، فقط چک و سفته بوده است، صندوق تا حدود شایان توجهی دسترسی شرکت‌ها به وام را تسهیل کرده است. «دسترسی به سرمایه‌ مخاطره‌آمیز» دیگر زیرشاخص مرتبط با حوزه‌ فعالیت صندوق در این شاخص است. صندوق با «تخصیص بیش از 50 میلیارد تومان برای سرمایه‌گذاری و مشارکت» و نیز «اعطای 75 میلیارد تومان تسهیلات به صندوق‌های پژوهش و فناوری»، گامی مهم درزمینه‌ ایجاد دسترسی به سرمایه‌ مخاطره‌آمیز برداشته است.

3‌-‌‌1‌-‌‌4- شاخص آمادگی در حوزه‌ فناوری

این شاخص با استفاده از هفت زیرشاخص سنجیده می‌شود و صندوق می‌تواند بر ارتقای سه زیرشاخص تاثیرگذار باشد. یکی از زیرشاخص‌های مطرح در این حوزه، «در دسترس بودن جدیدترین فناوری‌ها» است. صندوق با «حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه‌ فناوری‌های نوین» از طریق اعطای تسهیلات متنوع مالی برای توسعه‌ طرح‌های دانش‌بنیان این شرکت‌ها و نیز «ایجاد موج فناورانه به‌ویژه در چهار حوزه‌ فناوری زیستی؛ الکترونیک و کنترل؛ فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم‌افزار کامپیوتری؛ تجهیزات پیشرفته‌ ساخت، تولید و آزمایشگاهی» (که بیشترین میزان تسهیلات را از صندوق دریافت کرده‌اند) امکان دسترسی به جدیدترین فناوری‌ها در سطح کشور را ارتقا داده است. «جذب فناوری در سطح بنگاه‌ها» زیرشاخص بعدی است که صندوق با «حمایت از توسعه‌ فناوری‌های پیشرفته و تزریق فناوری نوین در صنایع بالغ (نفت، گاز و...)» نقشی فعال در ارتقای جذب فناوری در بنگاه‌ها ایفا می‌کند. زیرشاخص بعدی، «انتقال فناوری از طریق سرمایه‌گذاری خارجی» است. در این راستا صندوق در نظر دارد با «استفاده‌ اهرمی از منابع مالی خود و تعامل با سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی» اقدام به جذب سرمایه‌ خارجی برای پروژه‌های دانش‌بنیان کند. از این طریق، هم منابع مالی لازم برای پروژه‌های فناورانه‌ بزرگ کشور فراهم می‌شود و هم فناوری پیشرفته از شرکت‌های صاحب فناوری به کشور منتقل می‌شود.

3‌-‌1‌-‌5- شاخص اندازه‌ بازار

برای سنجش این شاخص، از چهار زیرشاخص استفاده می‌شود. صندوق نوآوری و شکوفایی با «حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و افزایش سهم آنها در تولید ناخالص داخلی» در ارتقای زیرشاخص «تولید ناخالص داخلی» ایفای نقش می‌کند. همچنین صندوق با «اعطای تسهیلات توسعه‌ صادرات به شرکت‌های دانش‌بنیان» می‌تواند امکان توسعه‌ صادرات محصولات فناورانه‌ این شرکت‌ها را فراهم کرده و زیرشاخص «میزان صادرات» را ارتقا دهد.

3‌-‌2- عوامل موثر بر نوآوری و پیشرفته بودن

در این رکن، حوزه‌ فعالیت صندوق با هر دو شاخص «پیشرفته بودن کسب‌وکارها» و «نوآوری» مرتبط است. با توجه به حوزه‌ فعالیت صندوق نوآوری و شکوفایی، این صندوق بیشترین تاثیرگذاری را در این رکن می‌تواند داشته باشد.

3‌-‌‌2‌-‌1- شاخص پیشرفته بودن کسب‌وکارها

برای سنجش این شاخص، از 9 زیرشاخص استفاده می‌شود که حوزه‌ فعالیت صندوق با شش زیرشاخص مرتبط است. صندوق با «حمایت از توسعه‌ شرکت‌های دانش‌بنیان و تامین‌کنندگان داخلی» می‌تواند توانمندی‌های تامین‌کنندگان داخلی و درنتیجه شاخص «تعداد تامین‌کنندگان داخلی» را بهبود دهد. شرکت‌های دانش‌بنیان با دریافت تسهیلات صندوق اقدام به توسعه‌ توانمندی‌های داخلی در تامین قطعات و زیرسامانه‌ها می‌کنند و بدین ترتیب، امکان تامین قطعات از داخل برای شرکت‌های بزرگ فراهم می‌شود. زیرشاخص بعدی، «کیفیت تامین‌کنندگان داخلی» است که صندوق با «حمایت از توسعه و به‌کارگیری فناوری‌های نوین» و «توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان» از طریق دوره‌های آموزشی، حمایت از حضور در جوایز و حمایت از اخذ استانداردها این شاخص را ارتقا می‌دهد. زیرشاخص بعدی، «وضعیت توسعه‌ خوشه‌ها» است که صندوق در نظر دارد با «شناسایی خوشه‌های فناوری مرتبط با حوزه‌های دانش‌بنیان و توسعه‌ خدمات متناسب با نیازهای این خوشه‌ها» از توسعه‌ خوشه‌های صنعتی حمایت کند. زیرشاخص چهارم، «ماهیت مزیت رقابتی» است که صندوق توانسته با حمایت‌های خود از شرکت‌های دانش‌بنیان ماهیت مزیت رقابتی کشور را از «منابع طبیعی به محصولات و فناوری‌های پیشرفته» ارتقا دهد. تاکنون، با استفاده از تسهیلات صندوق حدود 300 نمونه‌ محصول فناورانه در کشور توسعه یافته است. «پیشرفته بودن فرآیندهای تولید» زیرشاخص بعدی است که صندوق با «حمایت از تزریق فناوری‌های نوین به صنایع بالغ» به پیشرفت فرآیندهای تولید و ارتقای سطح فناوری آنها کمک می‌کند. بیش از 30 خط تولید محصولات دانش‌بنیان با استفاده از تسهیلات صندوق راه‌اندازی شده است. صندوق از طریق «توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان» (با دوره‌های آموزشی و مشاوره) و «اعطای تسهیلات توسعه‌ بازار»، زیرشاخص «گستره و میزان بازاریابی بنگاه‌ها» را ارتقا می‌دهد.

3‌-‌2‌-‌‌2- شاخص نوآوری

این شاخص با هفت زیرشاخص سنجیده می‌شود که صندوق می‌تواند در شش زیرشاخص تاثیرگذار باشد. «ظرفیت نوآوری بنگاه‌ها» اولین زیرشاخص است که صندوق با «اعطای خدمات مالی متنوع به شرکت‌های دانش‌بنیان برای نوآوری در محصولات» و «توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان» از طریق دوره‌های آموزشی، مشاوره، حمایت از حضور در جوایز و حمایت از اخذ استانداردها گامی بلند در راستای ارتقای ظرفیت نوآوری بنگاه‌ها برداشته است. «تسهیلات R&D و نمونه‌سازی صنعتی» صندوق، به ارتقای زیرشاخص «میزان هزینه کردن بنگاه‌ها در تحقیق و توسعه» منجر می‌شود. صندوق برای توسعه‌ «همکاری دانشگاه و صنعت در تحقیق و توسعه» دو برنامه‌ «حمایت از شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاهی» و «اتصال شرکت‌های کوچک دانش‌بنیان به شرکت‌های بزرگ صنعتی (CVC)» را در دست اجرا دارد. در این راستا، مدیران صندوق ضمن حضور در نشست‌ها و همایش‌های مرتبط و ترویج مفاهیم «شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاهی» و نقش و تاثیر آنها در نوآوری و اقتصاد کشورها، برنامه‌ ویژه‌ای را برای همکاری با دانشگاه‌ها در زمینه‌ تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاهی و تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهش‌های دانشگاهی در دست اجرا دارند. همچنین صندوق در نظر دارد با شناسایی نیازهای فناورانه‌ شرکت‌های بزرگ صنعتی، امکان برآورده کردن این نیازها از طریق توانمندی‌های شرکت‌های کوچک دانش‌بنیان را فراهم کند. زیرشاخص بعدی، «وجود محصولات دارای فناوری پیشرفته در خریدهای دولت» است و صندوق در این راستا، اقدام به «اعطای تسهیلات توسعه‌ بازار به شرکت‌های دارای خریدار دولتی» می‌کند. صندوق با «حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد اشتغال در این شرکت‌ها» در راستای ارتقای زیرشاخص «دسترسی به دانشمندان و مهندسان در داخل کشور» گام برمی‌دارد. آخرین زیرشاخص در این رکن، «میزان ثبت اختراعات کاربردی نسبت به میلیون نفر جمعیت» است که «اعطای تسهیلات ثبت اختراع» از سوی صندوق، کمک شایان توجهی به ارتقای این شاخص می‌کند.

4- جمع‌بندی

گزارش شاخص رقابت‌پذیری جهانی، گزارشی است که مجمع جهانی اقتصاد سالانه و در راستای مقایسه و رده‌بندی کشورها از نظر رقابت‌پذیری و بهره‌وری ارائه می‌کند. ایران پس از هفت سال، توانسته خود را در میان «اقتصادهای مبتنی بر کارایی» جای دهد. یکی از نهادهایی که می‌تواند در ارتقای شاخص رقابت‌پذیری کشور و گذار به مرحله‌ 3 (اقتصادهای مبتنی بر نوآوری) ایفای نقش کند، صندوق نوآوری و شکوفایی است. در این نوشتار، برنامه‌ها و اقدامات صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای ارتقای جایگاه کشور در شاخص رقابت‌پذیری بررسی شده است. صندوق نوآوری و شکوفایی از طریق ارائه‌ خدمات متنوع شامل تسهیلات قرض‌الحسنه (ثبت اختراع، نمونه‌سازی و تجاری‌سازی)، تسهیلات کوتاه‌مدت (سرمایه در گردش)، تسهیلات قبل از تولید صنعتی (طراحی صنعتی، آماده‌سازی خط تولید، تجهیز کارگاه)، تسهیلات تولید صنعتی (دفاتر کاری، سرمایه‌ ثابت)، تسهیلات توسعه‌ بازار (استصناع، لیزینگ، خرید دین، یارانه‌ سود، تسهیل دریافت ضمانتنامه از بانک‌ها)، تسهیلات توسعه‌ صادرات و انتقال فناوری، توسعه‌ سرمایه‌گذاری خطرپذیر، تسهیلات به صندوق‌های پژوهش و فناوری، توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان (آموزش، مشاوره، حمایت از اخذ استانداردها، حمایت از حضور در جوایز ملی و بین‌المللی)، توسعه‌ تعامل با سرمایه‌گذاران خارجی برای انتقال فناوری، حمایت از تشکیل شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاهی و ایجاد اشتغال برای استعدادهای برتر کشور، در ارتقای زیرشاخص‌های مختلف در دو رکن «عوامل ارتقای کارایی» و «عوامل موثر بر نوآوری و پیشرفته بودن» نقشی مهم و موثر ایفا می‌کند.