خسران شخص ثالث

«سال گذشته رئیس‌کل بیمه مرکزی اعلام کرد؛ حق بیمه شخص ثالث 25 درصد از خسارت پرداختی در این رشته بیمه‌ای عقب است»، اعلام این خبر باعث شد تا نگرانی‌ها نسبت به رشته بیمه‌ای که بیشترین حجم پرتفوهای شرکت‌های بیمه را پرکرده است افزایش پیدا کند. حالا در سال جدید نیز بازهم عبدالناصر همتی آمار جدیدی از وضعیت بیمه شخص ثالث اعلام کرده و این بار نسبت به تشدید زیان شرکت‌های بیمه در رابطه با این رشته هشدار داده است. به گفته او؛ شرکت‌های بیمه سالانه 600، 700 میلیارد تومان در رشته شخص ثالث زیان می‌دهند. رئیس‌کل بیمه مرکزی با ابراز نگرانی نسبت به اثرگذاری زیان بیمه شخص ثالث بر سایر رشته‌های بیمه‌ای تاکید دارد؛ شرکت‌های بیمه مانند سایر شرکت‌ها باید رابطه منطقی میان سود و زیان‌شان داشته باشند و باید سود را اولویت قرار دهند. این گفته همتی در حالی است که حدود 50 درصد پرتفوی شرکت‌های بیمه را شخص ثالث دربر گرفته است. با زیان سالانه بالغ بر 700 میلیارد تومان، شرکت‌های بیمه چگونه می‌توانند یک رابطه متعادل میان سود و زیان‌شان فراهم کنند؟ البته فعالان صنعت بیمه می‌گویند که شرکت‌های بیمه زیان سالانه‌شان از ناحیه بیمه شخص ثالث بیش از 700 میلیارد تومان است. طی سال‌های گذشته وقتی شرکت‌های بیمه نتوانسته‌اند از محل سود سایر رشته‌ها اختلاف میان حق بیمه و خسارت‌های پرداختی شخص ثالث را جبران کنند از محل ذخایر اقدام به پرداخت خسارت‌ها کرده‌اند. اگر بیمه مرکزی زیان از محل کسری ذخایر شرکت‌های بیمه را محاسبه کند به طور قطع میزان زیان بیشتر از رقم اعلامی خواهد شد. از طرف دیگر انباشت زیان شرکت‌های بیمه در شخص ثالث باعث شده است شرکت‌ها در پرداخت خسارت به دنبال کاستن از مبالغ پرداختی باشند و از پرداخت کامل خسارت طفره بروند. به طوری که رئیس‌کل بیمه مرکزی با ارتباط دادن این موضوع با افزایش زیان شرکت‌ها در بیمه شخص ثالث می‌گوید؛ «اولین نتیجه طبیعی این وضع این است که بیمه‌ها هنگام بروز خسارات سعی می‌کنند در پرداخت خسارات به بیمه‌شدگان خست نشان دهند، فرض کنید در سانحه رانندگی گلگیر ماشین خسارت شش‌میلیونی دیده است ولی بیمه به وی می‌گوید اگر به فلان تعمیرگاه بروی با چهار میلیون درست می‌شود، یک جوری شما را راضی می‌کند ولی باز ته دل ناراضی هستید.» اما چرا شرکت‌های بیمه در رشته شخص ثالث دچار چنین وضعیتی شده‌اند و هر سال زیان سنگینی را متحمل می‌شوند؟ فعالان صنعت بیمه معتقدند این مساله ریشه در تغییر قانون شخص ثالث در حدود 9 سال پیش دارد. چراکه مسوولان امر در آن مقطع با تغییر قانون حدود 50 درصد تعهدات بیمه شخص ثالث را افزایش دادند بدون آنکه تغییری در نرخ حق بیمه‌ها ایجاد شود. از طرفی نیز مسائلی چون راننده‌محور نبودن بیمه‌های شخص ثالث و بالا بودن آمار تصادفات و خسارت در جاده‌ها، نبود فرهنگ رانندگی و دخالت‌های دولت در تعیین حق بیمه، رقابتی نبودن و... باعث شده تا دامنه زیان‌دهی بیمه شخص ثالث افزایش پیدا کند.