موانع زنگنه جدی است

مشکلات موجود در وزارت نفت، با عملکرد دوره گذشته بیشتر شده است. برخوردهای سلیقه‌ای و عدم تخصص و توان مدیریت توسعه‌ای در نفت سبب شده مشکلات قبلی تشدید شود. چالش اصلی آقای زنگنه در دوره کنونی را توسعه میادین مشترک نفت و گاز تصور می‌کنم. چرا که به دلیل گستردگی این میادین با کشورهای همسایه اگر برداشت نکنیم، ضرر بزرگی کرده‌ایم؛ به ویژه در پارس جنوبی و میادین گازی مشترک با قطر. به همین دلیل اصلی‌ترین دغدغه برداشت در این میادین و استفاده از متدهای جدید برای برداشت سریع‌تر در این میادین است. در بخش نفت هم میادین مشترک با عراق همین وضعیت را دارد. عراق و قطر با استفاده از حضور شرکت‌های معتبر جهانی برداشت سریعی دارند. گرچه تصور اولیه ایران این بود که این کشورها به دلیل ناتوانی سخت‌افزاری موفق به برداشت سریع در میادین نفت و گاز نمی‌شوند اما نشان دادند که به دلیل فضای آرام دیپلماسی حاکم بر این کشورها، از قوی‌ترین شرکت‌های بین‌المللی بهره می‌برند و حال آنکه ما بی‌بهره هستیم و دانش فنی‌اش را هم نداریم. جایگاه ایران در حوزه تولید و صادرات نفت خام و سایر فرآورده‌های نفتی هم باید تثبیت شود. به عبارتی نوعی باز‌‌پس‌گیری جایگاه کشور یکی از دستورکارهای جدی آقای زنگنه در این دوره است. ما پیش از روی کار آمدن دولت آقای احمدی‌نژاد، رتبه دوم تولید نفت و گاز را داشتیم اما الان این رتبه بسیار تنزل کرده است. به همین دلیل باید بتوانیم، در اپک این جایگاه را بار دیگر به دست آوریم. در حوزه دیپلماسی، بسیاری از موارد از اراده صنعت نفت به تنهایی خارج است و باید وزارت امور خارجه کمک کند تا برخی از مشکلات تولید و فروش مرتفع شود. شاهد بودیم که بسته‌هایی که سردار قاسمی طرح کرده بودند راه به جایی نبرد. البته بسیار امیدواریم که بتوان از طریق وزارت امور خارجه دولت آقای روحانی و توانایی‌های آقای ظریف مشکل فروش نفت به اتحادیه اروپا را مرتفع کرد. البته باز هم تاکید داریم که بسیاری از موضوعات به تحریم ربطی ندارد، عدم توسعه میادین و برداشت غیر صیانتی و رویه خام‌فروشی هیچ کدام ناشی از تحریم نبود ناشی از این بود که مدیران غیرنفتی را برای وزارت نفت انتخاب کردند. آنها عزم شان این بود که به هر شکلی نفت را فقط استخراج کنند و خام بفروشند و به همین دلیل به چاه‌هایی که نیازمند توسعه و احیا بودند بی‌توجهی کردند و کاهش تولید امروز را سبب‌ساز شدند. برداشت غیرصیانتی و عدم تزریق گاز به چاه‌های نفتی سبب شد فشار اولیه چاه‌ها تضعیف شده و نیازمند فشار ثانویه شوند. اولویت بعدی برگرداندن فناوری‌های پیشرفته در صنعت نفت است؛ هم به لحاظ تکنیکی هم به لحاظ تاکتیکی؛ وارد کردن این فناوری‌ها در داخل کشور این گارانتی را می‌دهد که اگر باز هم در آینده با این دست مشکلات تحریمی، مواجه شدیم این توان را داشته باشیم که طرح‌هایمان را سامان دهیم. تکنولوژی اکتشاف، حفاری، برداشت، ذخیره‌سازی و توسعه میادین نفت در کشور وجود ندارد و باید کمبود ماشین‌آلات پیشرفته را برطرف کنیم تا در قیاس جهانی بتوانیم صنعت نفت و گاز را به جلو ببریم. همچنین باید منابع انسانی توانمند که از کشور دور شدند و به خارج کشور رفتند بار دیگر به صنعت نفت و گاز برگردند. هم تربیت منابع انسانی جدید و هم برگشت منابع انسانی گذشته از دغدغه‌های اصلی وزارت نفت دولت روحانی خواهد بود.