تکلیف دلار در سند بودجه

نرخ دلار در شرایطی طی هفته گذشته در محدوده 2940 تا 2950 تومان در نوسان بود که قیمت این ارز در بودجه در محدوده 2600 تومان تعیین شده و قرار است بانک مرکزی سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز را در دستور کار قرار دهد. در این بین برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند نرخ پیشنهادی ارز متناسب با واقعیت‌های مرتبط با پیشرفت‌های هسته‌ای تعیین شده، در حالی که توافقات هسته‌ای شش‌ماهه است و در عین حال حداقل ظرف یک هفته گذشته، تحریم‌های جدید از بی‌ثباتی این توافق خبر داده است. یک استاد دانشگاه در این رابطه با اشاره به ثبات قیمت ارز در هفته گذشته و تغییرات محدود آن حتی پس از انتشار اخبار تحریم‌ها گفت: بازار متغیرهای حقیقی را می‌سنجد و در این میان مهم‌ترین سیگنال را بودجه به بازار ارز می‌فرستد نه تحریم‌های جدید. یکی از استادان دانشگاه در این زمینه معتقد است عرضه و تقاضای بازار ارز قیمت را تعیین کرده و این رقم آزادانه در تغییر است و دیگر فشارهای انبساطی و انقباضی بانک مرکزی در کار نیست. به گفته وی، به همین دلیل هنوز نرخ تعیین‌شده در بودجه که 400 تومان از نرخ بازار پایین‌تر است به هیجان بازار منجر نشده و انتظار نمی‌رود حتی در صورت تصویب این نرخ در بودجه بازار دستخوش کاهش شود، مگر آنکه بازار نرخ را با تغییر عرضه و تقاضا تعیین کند. این استاد دانشگاه معتقد است در حال حاضر دو موضوع آینده ارز را در بازار تعیین می‌کند؛ نخست نرخی است که دولت بر اساس آن درآمدهای نفتی را به ریال ‌ترجمه کرده و هزینه‌های خود را تعریف می‌کند که به نظر می‌رسد 2600 تومان باشد. وی در این رابطه توضیح داد اگر سال آینده با روند افزایشی تقاضا در بازار مواجه شویم دولت چاره‌ای ندارد جز آنکه به بازار ارز تزریق کند وگرنه بار دیگر شکاف قیمتی ارز دولتی و آزاد به افزایش انگیزه‌های سفته‌بازانه در این بازار منتهی می‌شود. وی می‌گوید در این بین البته این موضوع دو وجه بررسی دارد؛ نخست آنکه اگر دولت بتواند از تمام پتانسیل‌های اقتصاد استفاده کند و ارزآوری مناسبی داشته باشیم هم امکان تحقق اهداف دولت و بانک مرکزی در موضوع یکسان‌سازی نرخ عملی‌تر است و هم بازار از خطر سوداگری در امان خواهد بود. به عقیده وی، وجه دوم آن است که قدرت اقتصادی کشور توان تامین هزینه‌های کشور را بر مبنای ارز 2600 تومانی نداشته باشد. وی صادرات پیش‌بینی‌شده یک میلیون و 300 هزار بشکه‌ای را مورد استناد قرار داد و گفت: قیمت نفت صادراتی در بودجه 100 دلار است در حالی که برخی معتقدند این پیش‌بینی از شکنندگی بالایی برخوردار است. به گفته این استاد دانشگاه، تحقق نرخ دلار در ارقام اعلامی نیازمند پشتیبانی از سوی نفت و صادرات غیرنفتی است و اگر این موضوعات محقق نشوند دولت مجبور می‌شود به بیراهه رفته و برای ثبات اقتصاد اقدامات غیراقتصادی انجام دهد. این استاد دانشگاه همچنین به تک‌نرخی شدن ارز در سال آینده اشاره کرد و گفت: دولت باید تلاش کند ارز را تک‌نرخی کند اما ممکن است نرخ 2600 تومان نرخ تعادلی نباشد چرا که صادراتی‌ها با این نرخ موافق نیستند و البته این موضوع نسبی است چرا که صادرکنندگان وضعیت کنونی را با نرخ سه هزار و 600 تومان مقایسه می‌کنند نه با نرخ هزار و 200 تومان که قبلاً در جریان بود. این تحلیلگر بازار ارز در ادامه با اشاره به اینکه قیمت ارز در اتاق مبادلاتی در حال حاضر دو هزار و 450 تا 480 تومان است گفت، اگر نرخ ارز بودجه در رقم 2600 تومان تعیین شود، کلیه صنایعی که در حال حاضر قیمت خود را بر اساس ارز اتاق مبادلاتی تعیین می‌کنند با افزایش قیمت مواجه می‌شوند. به عنوان نمونه قیمت مس، فولاد، آلومینیوم، خودرو، حتی کالاهای اساسی همگی با افزایش روبه‌رو می‌شود. قیمت دلار در هفته گذشته تحت تاثیر تحریم‌های کنگره ایالات متحده با رشدی محدود مواجه شد، اما خیلی زود به خط سیر 2940 تومان بازگشت. روز پنجشنبه دو هفته گذشته نشست کارشناسی ایران و گروه موسوم به 1+5 نیمه‌کاره رها شد چرا که آمریکا برخلاف توافق ژنو شرکت‌ها و افراد جدیدی را وارد لیست تحریم‌ها کرد و این موضوع به گفته عراقچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان برخلاف روح توافق ژنو بود. این خبر اندکی بازار را دچار روند صعودی کرد اما خیلی زود با اعلام این خبر از طرف شورای اتحادیه اروپا که کشورهای عضو اتحادیه به توافق ژنو پایبند بوده و تحریم‌های ایران را بر اساس توافق ژنو بر‌می‌دارند، دوباره بازار به روند باثبات خود بازگشت. پیش‌بینی فعالان بازار حکایت از آن دارد که هفته‌های پیش رو نیز با دلار در محدوده کنونی مواجه باشیم و این امر قدرت تصمیم‌گیری فعالان اقتصادی را در حوزه‌های مختلف افزایش داده است که خود یک موفقیت در بازار ارز محسوب می‌شود.