مهار تندروها

سه‌شنبه هفته گذشته، تعدادی از اعضای هیات نمایندگان اتاق‌های بازرگانی تهران و ایران و فعالان بخش خصوصی به دیدار رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام رفتند. این دیدار سه سال است که برگزار می‌شود و طی آن فعالان بخش خصوصی و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام به طرح دغدغه‌های خود در مورد مسائل و مشکلات اقتصاد ایران می‌پردازند.

نخستین فردی که پشت تریبون قرار گرفت، سید‌حمید حسینی بود. وی گفت: در دوره‌ای که همه درگیر مسائل و مشکلات زیادی بودیم و کار بر شما (هاشمی) هم سخت آمده بود، شما سنگ صبور ما بودید و ما را امیدوار نگه داشتید. امروز هم به شکل دیگری می‌خواهیم دست کمک به سوی شما دراز کنیم. وی افزود: با آمدن دولت آقای روحانی، فعالان اقتصادی بیشتر از دیگر اقشار جامعه طعم تغییر و مهم‌تر از آن ارزش ثبات سیاست‌ها را فهمیده‌اند اما در عین حال نگرانی‌هایی در مورد ناکارآمدی بخش‌هایی از دولت دارند. به اعتقاد سیدحمید حسینی دودلی و تردید در بخش‌هایی از دولت موج می‌زند از جمله آنکه برخی وزرا و برخی وزارتخانه‌های اقتصادی سیاست‌هایی را دنبال می‌کنند که مغایر اصول اقتصاد آزاد است ضمن اینکه مدیران بخش‌هایی از سازمان‌های اقتصادی دولت، هنوز بر منوال گذشته حرکت می‌کنند و دودلی و تردید را بر فضای اقتصادی کشور حاکم کرده‌اند. او بر ضرورت تقدم آزادسازی بر خصوصی‌سازی تاکید کرد و گفت: با توجه به واگذاری‌های پرحاشیه و پر‌فساد سال‌های گذشته به این نتیجه رسیده‌ایم که خصوصی‌سازی در اقتصاد ایران به بزرگ شدن شبه‌دولت و بی‌نظمی و آنارشی ختم می‌شود در حالی که از تجربه آزادسازی راضی هستیم و طعم آن را به شیرینی چشیده‌ایم. او خطاب به هاشمی‌رفسنجانی گفت: شما زمانی پرچمدار اصلاحات اقتصادی بودید و حرکت به سمت اقتصاد رقابتی را ریل‌گذاری کردید و ما امروز از شما تقاضا داریم پرچم آزادسازی را در دست گیرید و از آنجا که فردی مقبول در حاکمیت و میان مردم هستید، آزادی‌خواهی و آزادسازی در حوزه اقتصاد را ترویج کنید. عضو هیات‌رئیسه اتاق تهران با اشاره به اینکه دولت در همه حوزه‌ها انحصار خود را حفظ کرده و حتی گسترش داده است، گفت: اگر توسعه پیدا نمی‌کنیم به این دلیل است که هیچ میدانی به بخش خصوصی داده نمی‌شود و دولت هم نمی‌خواهد یا نمی‌تواند گام در مسیر توسعه بگذارد چون در ابتدا باید از انحصار دست بکشد و این کار برایش شدنی نیست.

به اعتقاد حمید حسینی، امروز به جایی رسیده‌ایم که احساس می‌کنیم وجود شرکت‌های دولتی ضرورتی در اقتصاد ندارد و بهترین راه این است که این شرکت‌ها منحل شوند و میدان به بخش خصوصی داده شود. او خطاب به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: تجربه آزادسازی هم در ایران و هم در دیگر کشورهای جهان، تجربه مثبت و شیرینی بوده و از جنابعالی می‌خواهیم با در نظر گرفتن اینکه آزادسازی مقدمه و پیش‌نیاز توسعه است، گفتمان تازه‌ای در اقتصاد ایران مطرح کنید. او در پایان صحبت‌هایش گفت: می‌دانیم که حرکت در این مسیر برای شما و برای همه مدافعان اقتصاد آزاد و رقابتی هزینه دارد اما برای پیش بردن توسعه در کشور باید تک‌تک ما هزینه کنیم تا چرخ توسعه بچرخد.

انکار تحریم‌ها درست نیست

پس از سید‌حمید حسینی، اسدالله عسگراولادی پشت تریبون قرار گرفت و در ابتدای صحبت‌هایش به تمجید از نقش هاشمی‌رفسنجانی در تحولات سیاسی و اقتصادی کشور پرداخت. او گفت: زندگی سیاسی و مدیریتی شما سرمایه خوبی برای کشور است و شما همواره در تحولات سال‌های گذشته نقش مثبت داشته‌اید به گونه‌ای که تبدیل به یکی از چهره‌ها و سرمایه‌های بی‌بدیل جهان اسلام شده‌اید. او خطاب به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اقتصاد کشور مدیون تلاش‌های شما در مسیر حرکت به سمت توسعه است مثلاً در حوزه تجارت خارجی که من فعالیت می‌کنم، تا دوره ریاست‌جمهوری شما، هیچ حرکتی وجود نداشت. شما دولت را با چند میلیون دلار صادرات تحویل گرفتید اما امروز حجم صادرات کشور از 40 میلیارد دلار گذشته است و ما اطمینان داریم اگر روند توسعه در کشور متوقف نمی‌شد، امروز از 100 میلیارد دلار بیشتر صادرات داشتیم. عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با اشاره به اینکه تحریم مانع بزرگی برای توسعه تجارت خارجی ایران است، گفت: انکار آثار تحریم درست نیست و نباید منکر بی‌اثر بودن آن بر زندگی و کسب‌وکار مردم شد اما کاری که دولت یازدهم در زمینه بهبود مسائل دیپلماتیک می‌کند، به طور قطع مثبت و امیدوارکننده است. اسدالله عسگراولادی با اشاره به اینکه دولت تدبیر و امید به تاسی از دولت سازندگی در ابتدای کار درصدد حل‌وفصل مشکلات بین‌المللی برآمده است، گفت: جای خوشحالی دارد که دولت فعلی از ایده‌های شما (هاشمی) الهام می‌گیرد و ما چشم‌انداز مثبتی برای آینده دیپلماسی کشور می‌بینیم.

نیاز به جهاد سرمایه‌گذاری داریم

پس از اسدالله عسگراولادی، احمد ترک‌نژاد پشت تریبون قرار گرفت و گفت: آقای هاشمی از شما تشکر می‌کنیم که در عرصه سیاسی کشور حضور موثر دارید و با وجود سختی‌هایی که سر راه شما وجود داشته و دارد، هیچ‌گاه خسته و ناامید نشده‌اید. او افزود: ما فضای فعلی را مدیون و مرهون زیرکی شما در عرصه سیاست می‌دانیم و از دولت فعلی هم رضایت داریم چون اعتماد را به جامعه بازگردانده و ثبات را بر کشور حاکم کرده است.

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با اشاره به اینکه در حال حاضر مهم‌ترین دغدغه اقتصاد کشور، توقف سرمایه‌گذاری است، گفت: سرمایه‌داران و سرمایه‌گذاران در سال‌های گذشته سیگنال‌های منفی زیادی دریافت کرده‌اند و امروز می‌بینیم در اثر این نشانه‌های منفی، سرمایه‌گذاری در کشور متوقف شده و رکود و بیکاری وضعیت بحرانی پیدا کرده‌اند. او افزود: رکود اقتصادی به گونه‌ای است که امروز سیاستگذاران کشور باید به شدت نگران بیکاری فرودستان جامعه باشند چون عواقب اجتماعی و اقتصادی و حتی سیاسی زیادی دارد و در عین حال بیکاری تحصیل‌کردگان جامعه هم نگران‌کننده شده است چون می‌تواند عواقب منفی زیادی به دنبال داشته باشد. عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با اشاره به اینکه جامعه ایران دیگر مثل گذشته نیست، گفت: مسائل و مشکلات جامعه بسیار پیچیده و چند‌لایه است و دولت باید به دنبال راه‌حل‌های متناسب باشد و نمی‌توان با ساده‌انگاری و تقلیل مسائل، راه‌حل‌های مناسب را پیدا کرد. احمد ترک‌نژاد با اشاره به اینکه کشور نیاز به یک جهاد واقعی برای توسعه دارد، گفت: اگر دستور رهبر فقید انقلاب مبنی بر تشکیل جهاد سازندگی نبود، هیچ‌گاه روستاها و مناطق دورافتاده کشور از محرومیت خارج نمی‌شد. امروز هم نیاز به جهاد برای سرمایه‌گذاری وجود دارد و باید از همه توان فکری و مالی کشور برای جبران عقب‌ماندگی‌ها استفاده کرد.

به اعتقاد او، در حال حاضر اقتصاد کشور ظرفیت جذب هزار میلیارد دلار سرمایه را دارد اما مستلزم این است که با اراده مقامات ارشد نظام، دستور جهاد سرمایه‌گذاری داده شود و از آن‌طرف به سرمایه و صاحب سرمایه نیز احترام بگذاریم تا کشور در مسیر توسعه واقعی قرار گیرد.

بخش خصوصی به بازی گرفته نمی‌شود

نایب‌رئیس اتاق ارومیه یکی دیگر از افرادی بود که به طرح مسائل و مشکلات اقتصاد ایران در حضور رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام پرداخت. او گفت: سال‌هاست که در اقتصاد ایران از میدان دادن به بخش خصوصی سخن گفته می‌شود اما در عرصه عمل هیچ اتفاقی نیفتاده و هیچ تحولی رخ نداده است. او افزود: ما اگرچه از روی کار آمدن آقای روحانی و استقرار دولت تدبیر و امید رضایت داریم اما از اینکه این دولت هم وقع چندانی به بخش خصوصی نمی‌نهد و طرف مشورت دولت قرار نمی‌گیریم ناراحت هستیم.

شمار تندروها کمتر از مردم است

مجیدرضا حریری عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز گفت: ما از دولت طرفداری می‌کنیم و اعتقاد داریم کرامت مردم احیا شده و احترام جامعه بازگشته است اما معتقدیم دولت برای ترمیم مشکلات، تلاش بیشتری از خود نشان دهد. او با اشاره به اینکه از تریبون‌های مختلف علیه دولت اقامه دعوی می‌شود، گفت: عده‌ای اندک که تریبون‌های فراوان در اختیار دارند صدایشان را بلند کرده‌اند اما همه می‌دانند شمار این افراد زیاد نیست و دولت نباید نگرانی داشته باشد و به پشتوانه مردم، برنامه‌های خود را پیش ببرد.

جامعه نگران اقتصاد است

فاطمه دانشور که همزمان عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و شورای شهر تهران است نیز دقایقی صحبت کرد. او گفت: دولتی که برای خدمت به مردم و نوکری خلق آمده بود، بیشترین نقش را در فساد مالی و سوءاستفاده از امکانات دولتی داشت و امروز کمر مردم هم به خاطر مشکلات بی‌شمار اقتصادی و هم به واسطه اخبار نگران‌کننده از فساد اداری و مالی در کشور خم ‌شده و دلسوزان کشور باید تلاش کنند تا این مشکلات کاهش پیدا کند. او افزود: وضعیت اقتصادی مردم خوب نیست و ما که در شورای شهر هستیم آثار و عواقب اجتماعی این وضع را می‌بینیم و به شدت نگرانیم که وضعیت جامعه به دلیل مشکلات انباشته‌شده از سال‌های گذشته تبدیل به معضلی بزرگ و لاینحل شود.

وضع تولید خراب است

عباس وطن‌پرور نیز در حالی که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام برای سخنرانی آماده می‌شد، در سخنان کوتاهی نسبت به وضعیت رکود در بخش تولید ابراز نگرانی کرد و خواستار توجه بیشتر دولت به این مقوله شد. او گفت: باید هرچه زودتر موانع کسب‌وکار به خصوص در حوزه تولید برداشته شود تا مردم طعم تغییر فضای سیاسی را بچشند.

احمدی‌نژاد 23 درصد قانون برنامه چهارم را اجرا کرد

پس از آنکه شش فعال بخش خصوصی دغدغه‌های خود را مطرح کردند، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام سخنان خود را آغاز کرد. او خطاب به مهمانان اقتصادی‌اش گفت: حرف‌های شما را شنیدم و تک‌تک حرف‌های شما را قبول دارم. می‌دانم کشور با انبوهی از مشکلات مواجه است که این، کار دولت را بسیار سخت می‌کند و معتقدم میزان خرابی‌ها به اندازه‌ای است که دولت را با مشکلات فراوانی مواجه کرده است. او افزود: چند بار این جمله را گفته‌ام که اگر فردی با برنامه قبلی و با قصد تخریب می‌آمد، نمی‌توانست بیش از این تخریب کند و اعتقاد دارم این میزان تخریب بیشتر ناشی از عدم درک واقعیت‌های موجود کشور بود اگرنه سناریوهای بدبینانه دیگری هم وجود دارد که نمی‌خواهم به آن بپردازم. آیت‌الله هاشمی با اشاره به اینکه تریبون‌ها در سال‌های گذشته از گفتن برخی واقعیت‌ها طفره رفتند، گفت: مثلاً در مقوله تحریم، با این استدلال که دشمن از بیان واقعیت‌ها سوءاستفاده می‌کند، مشکلات مطرح نشد و در نهایت کشور به دلیل این رفتار زیان دید. او افزود: در مقوله مدیریت تحریم هم به‌درستی عمل نشد اگرنه تحریم‌ها می‌توانست منجر به افزایش توان تولید ملی شود. مثلاً در صنایع دفاعی که از نقطه صفر شروع کردیم، امروز به توانمندی بالایی رسیده‌ایم به گونه‌ای که صنایع دفاعی ما حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. او با اشاره به ابلاغ سیاست‌های اصل44 توسط مقام معظم رهبری گفت: زمانی که در کشور احساس کردیم باید به بخش خصوصی بال و پر داده شود، ذیل اصل44 را تفسیر کردیم چون در سال‌های اولیه انقلاب در مورد این اصل به‌درستی سیاستگذاری نشده بود و دولت همه ثروت‌ها و فرصت‌های اقتصادی کشور را در اختیار داشت. زمانی که تصمیم به تغییر گرفتیم، نظام به این نتیجه رسیده بود که بازتفسیر این اصل می‌تواند مانعی به نام اصل44 را از پیش روی بخش خصوصی بردارد. او گفت: وقتی تصمیم گرفته شد که این اصل بازنگری شود، ساعت‌ها نشستیم و در مورد همه جوانب اصل44 فکر کردیم و با دقت، بازنگری کردیم به گونه‌ای که در همه زمینه‌ها از جمله درآمدهای ناشی از واگذاری شرکت‌ها تصمیم‌های خوبی گرفته شد اما دولت وقت این تصمیم مهم را به‌درستی اجرا نکرد.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری بعدها نسبت به اجرای این اصل ابراز نارضایتی کردند، گفت: رهبری فرمودند انتظار می‌رفت اجرای این اصل انقلابی در اقتصاد کشور ایجاد کند اما هیچ اتفاقی نیفتاد. آقای هاشمی‌شاهرودی که در جمع حضور داشت، گفت: با وجود اجرای سهام عدالت، هیچ‌کس حاضر نیست در خرید شرکت‌های دولتی سهیم شود چون برای اداره‌اش حتماً به مشکل می‌خورد. حتی آقای حدادعادل هم گفت: اطلاع دارم یکی از افراد، گاراژ بزرگی داشته و به دولت اجاره داده است که چای خریداری‌شده توسط دولت را انبار کند اما چای انبارشده تبدیل به کاه شده و دولت اجاره محل را هم نمی‌دهد. آیت‌الله هاشمی با اشاره به اینکه دولت در سال‌های قبل اشتباهات زیادی مرتکب شده، گفت: یکی از اشتباهات این بود که به قانون برنامه چهارم که قانون خوبی هم بود، بی‌اعتنایی کردند. ما تحقیق کردیم و دیدیم تنها 23 درصد قانون برنامه چهارم اجرا شده و معتقدم اگر دولت هم نبود، مردم خودشان کار می‌کردند، کشاورزی می‌کردند، خانه‌سازی می‌کردند، تولید بیشتر می‌شد و بهتر می‌توانستند در مسیر این قانون حرکت کنند. او افزود: در یکی از نشست‌های مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس کل بانک مرکزی گزارشی نزدیک به واقعیت ارائه کرد و بعد از قرائت گزارش گفت: دلم خالی شد و با ارائه این گزارش احساس راحتی می‌کنم. برخی از مسوولان این دوره، گزارش‌های عجیبی ارائه کردند و من هم موضع‌گیری داشتم که آقای احمدی‌نژاد به رهبری گفت: هاشمی گزارش‌های ما را بد جمع‌بندی کرد. آیت‌الله هاشمی با اشاره به اینکه در سال 1389 در دیدار با عده‌ای از علمای مجلس خبرگان، بیش از 5/2 ساعت در مورد نگرانی‌هایش صحبت کرده، گفت: اخیراً عده‌ای از حضار از جمله آقای بوشهری گفته‌اند سخنان هاشمی مصداق «طابق النعل بالنعل» است که آن اظهارات هم کلمه به کلمه پیاده شده و آماده انتشار است اما چون نمی‌خواهم نبش قبر کنم، از انتشارش خودداری می‌کنم. رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه دولت فعلی باید مشکلات را حل‌وفصل کند، گفت: همان‌طور که شما هم اشاره کردید، بهبود فضای کسب‌وکار بسیار مهم است و دولت باید تولید را با سیاستگذاری صحیح بهبود بخشد، صنایع را احیا کند و اقتصاد را از مشکلات فعلی دور سازد. او افزود: من اعتقاد دارم رونق کسب‌وکار یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه است و بخش خصوصی می‌تواند با حضور در همه حوزه‌ها به کمک دولت بیاید تا تولید دوباره به راه افتد که در این صورت رونق اشتغال و امیدواری جوانان نیز محقق خواهد شد. او گفت: چندی پیش با آقای روحانی ملاقات کردم و گفتم کاش در مورد یارانه‌ها به مردم واقعیت‌ها را می‌گفتید و توضیح می‌دادید که اگر یارانه‌ها قطع شوند، درآمدها به سمت تولید می‌رود و این می‌تواند گره‌گشای مشکلات باشد و اعتقاد دارم اگر دولت این‌گونه رفتار می‌کرد و واقعیت‌ها را می‌گفت، مردم با کمال میل پشتیبان دولت می‌شدند و از دولت حمایت می‌کردند. آیت‌الله هاشمی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به سفر رئیس‌جمهور به چین گفت: می‌دانم که آقای روحانی در چین با رئیس‌جمهور روسیه و چین دیدار کرده و توافق‌های مهمی داشته‌اند که از همه آنها حمایت می‌کنم. او همچنین با اشاره به اینکه صبح روز سه‌شنبه با وزیر خارجه لوکزامبورگ دیدار داشته، گفت: امروز مسوولان کشورهای اروپایی به این نتیجه رسیده‌اند که در مورد قطع رابطه با ایران اشتباه کرده‌اند همان‌طور که ما هم به اشتباه خود پی بردیم و درصدد جبران برآمدیم. او افزود: به وزیر امور خارجه لوکزامبورگ گفتم اروپایی‌ها نباید بیشتر از این دچار اشتباه شوند و همان‌طور که ما تصمیم گرفتیم با آمریکا مذاکره کنیم، آنها هم مذاکره با ایران را از سر گیرند و درصدد رفع مشکلات برآیند. او با اشاره به طرح مسائل حقوق بشری در اتحادیه اروپا گفت: به وزیر خارجه لوکزامبورگ گفتم ژن انسان‌دوستی ایرانی‌ها بسیار قوی است و نباید رفتار تندروها را به حساب مردم ایران گذاشت. مردم ایران بسیار باهوش و فرهیخته هستند و در انتخابات اخیر نشان دادند مردمی متمدن و طرفدار صلح و میانه‌روی هستند. آیت‌الله هاشمی سپس با اشاره به وجود برخی رفتارهای افراطی در عرصه سیاست کشور گفت: رهبری جلو تندروها را گرفته‌اند و اخیراً هم تذکراتی داده‌اند و در حال حاضر فضای خوبی بر کشور حاکم شده است. رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام برنامه‌های دولت روحانی را برای جلوگیری از اثرات تحریم‌ها منطبق بر واقعیت‌های سیاسی در بعد داخلی و خارجی دانست و گفت: در جهانی که اصل بر تعامل است، رابطه صحیح با کشورها می‌تواند به سود منافع ملی تمام شود. او افزود: با سیاست تنش‌زدایی در زمانی که مسوولیت داشتم، کار به جایی رسیده بود که شرکت‌های خارجی برای فاینانس طرح‌های ایران با هم مسابقه می‌گذاشتند امروز هم معتقدم دولت آقای روحانی با رفع نگرانی‌های بین‌المللی می‌تواند فضای بسیار خوبی در حوزه اقتصاد ایجاد کند. او افزود: خوشبختانه کار تهیه و تدوین لایحه برنامه ششم توسعه در دولت فعلی آغاز شده و با توجه به حضور افراد توانمند در این دولت، برنامه ششم، برنامه‌ای خواهد بود که کشور را در همه زمینه‌ها به جایگاهی که استحقاق دارد، برساند.