تنبلی: از هر ۱۰ نفر، دو نفر

چندی پیش محمدرضا جوادی‌یگانه، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه تهران دست به جمع‌آوری اطلاعات میدانی و پیمایشی زد تا به این سوال پاسخ روشنی دهد که «آیا ایرانی‌ها نسبت به جوامع دیگر تنبل هستند؟» در واقع محققان به دنبال این بودند که میزان و نوع تنبلی اجتماعی را به‌دست آورند تا نوع تنبلی جامعه نمونه‌گیری‌شده مشخص شود؛ اینکه، تنبلی یک موضوع شخصی است یا ساختاری؟ شاخصه‌هایی که این پژوهشگر به همراه تیم تحقیقاتی وی از آن استفاده کردند؛ شامل مواردی چون اهمیت کار در زندگی افراد جامعه، درجه موافقت با این سوال که «آیا سختکوشی زندگی بهتری فراهم می‌کند؟»، پاسخ به این سوال که «ارائه ایده‌های جدید چه تاثیری در پیشرفت یک فرد دارد»، «چگونه پولدار شدند»، «کمک به مردم و نزدیکان»، «داشتن موفقیت‌های زیاد»، «مطالبه پاداش و مزایای دولتی»، «عدم پرداخت کرایه وسایل نقلیه عمومی» و «تقلب در پرداخت مالیات» بود. جوادی‌یگانه در این باره می‌گوید که برای سنجش میزان تنبلی در تهران از پیمایش از 1328 نفر استفاده شد و نتایج تحقیق، وجود حداقل 20 درصد تنبلی در سطح شهروندان را تایید کرد. نتایج تحقیق تطبیقی هم نشان داد که میزان تنبلی ایرانیان از متوسط جهانی بیشتر است و تنها کشورهای عربی و آفریقایی هستند که بیش از ایرانیان دچار تنبلی هستند. به گفته آقای جوادی‌یگانه برخی معتقدند اقتصاد دولتی مردم ایران را این‌گونه بار آورده است و برخی دیگر ریشه‌های فرهنگی را دلیل این اوضاع می‌دانند.