روحی تازه برای انتقال گاز به اروپا

اعضای کنسرسیوم میدان گازی شاه‌دنیز جمهوری آذربایجان توافقنامه سرمایه‌گذاری ۲۵ میلیارد‌دلاری برای توسعه فاز دوم این میدان عظیم گازی را امضا کردند. بر اساس بیانیه مطبوعاتی شرکت بریتیش پترولیوم (BP)، این توافقنامه روحی تازه در طرح‌های دیگر انتقال گاز به اروپا خواهد دمید. این بیانیه می‌افزاید گسترش خط لوله قفقاز جنوبی و خط لوله تاناپ ترکیه و ترانس آدریاتیک از جمله این طرح‌ها هستند. قرار است گاز فاز دوم میدان شاه‌دنیز با عبور از گرجستان به خط لوله تاناپ در ترکیه برسد و این خط لوله گاز دریافتی از قفقاز را به خط لوله ترانس آدریاتیک (TAP) در مرزهای غربی خود منتقل خواهد کرد. خط لوله TAP نیز گاز دریافتی را به یونان، رومانی و ایتالیا منتقل خواهد کرد. سالانه ۱۶ میلیارد متر‌مکعب از گاز فاز دوم میدان شاه‌دنیز به ترکیه ارسال خواهد شد و از این مقدار ۱۰ میلیارد متر‌مکعب از طریق TAP به اروپا منتقل خواهد شد. قرارداد توسعه فاز اول میدان شاه‌دنیز که ذخایر گازی ثابت‌شده آن یک تریلیون و ۲۰۰ میلیارد متر‌مکعب است، در سال ۱۹۹۶ به امضای کنسرسیوم توسعه این میدان رسید. در حال حاضر، جمهوری آذربایجان سالانه حدود ۹ میلیارد متر‌مکعب گاز از فاز اول این میدان تولید گاز دارد. شرکت BP می‌گوید کل هزینه توسعه فاز دوم شاه‌دنیز به همراه تجهیزات و خطوط لوله تا مرز ترکیه حدود ۲۸ میلیارد دلار خواهد بود. اولین مرحله انتقال گاز تا سال ۲۰۱۸ عملیاتی خواهد شد که شامل انتقال گاز به گرجستان و خود ترکیه است و در مرحله دوم که یک سال بعد از آن عملیاتی خواهد شد، انتقال سالانه ۱۰ میلیارد متر‌مکعب گاز به یونان، آلبانی و ایتالیا برنامه‌ریزی شده است. همچنین روز سه‌شنبه هفدهم دسامبر، قرارداد توسعه میدان شاه‌دنیز که از نوع «مشارکت در تولید» است، تا سال ۲۰۴۸ تمدید شد. کنسرسیوم طرف قرارداد جمهوری آذربایجان متعهد شده در سال آینده تولید گاز از فاز اول این میدان را تا 4/1 میلیارد متر‌مکعب افزایش دهد. خبرگزاری رویترز نیز طی گزارشی که هفدهم دسامبر درباره نهایی شدن توافق برای سرمایه‌‌گذاری در فاز دوم شاه‌دنیز منتشر کرده، می‌گوید اهمیت این قرارداد به خاطر ایجاد مسیر جدید تامین گاز اتحادیه اروپا برای خلاص شدن از انحصار گاز صادراتی روسیه است و قرار است بخشی از گاز وارداتی اتحادیه از خط لوله کریدور جنوبی (آذربایجان- گرجستان- ترکیه - یونان) تامین شود. گونتر اوتینگر، کمیسر انرژی این اتحادیه در گفت‌وگو با رویترز گفت امیدوار است در آینده این کریدور نهایتاً ۲۰ درصد از گاز مصرفی اروپا را تامین کند. انتقال گاز خاورمیانه و ترکمنستان نیز از طریق خط لوله کریدور جنوبی در نظر گرفته شده است، اما تاکنون قراردادی در این زمینه امضا نشده است. بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، اتحادیه اروپا در سال گذشته ۵۱۴ میلیارد متر‌مکعب مصرف گاز داشت. دولت مسکو طی سال گذشته حدود ۱۳۰ میلیارد متر‌مکعب گاز از طریق خطوط لوله به کشورهای اروپایی صادر کرده است.