اصناف بله قربان‌گوی دولت نباشند

احمد کریمی‌اصفهانی/ دبیر کل جمعیت اصناف و بازار

در خصوص وضعیت فعلی اصناف در ابتدا باید میزان مطالبات و پس از آن میزان رسیدگی دولت مورد بررسی قرار گیرد. اینکه بدانیم اصناف تا چه میزان مطالبات داشته‌اند و تا چه حد این مطالبات مورد توجه قرار گرفته است. باید بپذیریم که مطالبات اصناف در راستای انجام بهتر امور و رفع مشکلات آنهاست. لذا نباید اصناف در بیان خواسته‌های خود به دنبال آن باشند که در فلان انتخابات تا چه میزان آرایشان جابه‌جا شود. البته این موضوع فقط به اصناف مربوط نمی‌شود. آفتی است که در همه بخش‌ها دیده می‌شود. این آفت را می‌توان در انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری هم دید. آنقدر رعایت می‌کنند که مبادا آرایشان بریزد. لذا به همین دلیل نمی‌توانند بسیاری از موارد را بیان یا منتقل کنند. بیشتر افرادی که از طریق انتخابات بالا می‌آیند به فکر آرای دور بعد خود هستند که این موضوع را در شورای اصناف، مجامع، مجلس و ریاست‌جمهوری هم می‌بینیم. به همین دلیل هم برخوردها بر مبنای واقعیت نیست که این یک اشکال همگانی است. لذا می‌توان گفت شورای اصناف و مجامع صنفی نتوانسته‌اند آن طور که در حد انتظار است مطالبات اصناف را برآورده کنند یا نتوانسته‌اند ارتباط موثری برقرار کنند و در واقع این مشکل بزرگی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
یکی از مهم‌ترین مشکلات اصناف مساله مالیات و دارایی است. اینکه شورای اصناف تا چه حد توانسته این مسائل را در میان بگذارد، مهم است. البته اصناف در خصوص بیمه و قانون کار هم مشکلاتی دارند. لذا شورای اصناف باید بتواند ارتباط درستی با وزارتخانه‌های دولتی و مجلس برقرار کند. در صورت ارتباط درست است که این مشکلات حل می‌شود اما به نظر من تیم فعلی این توان را نداشته‌اند.
به نظر می‌رسد قوانین مربوط به بیمه اصناف و قوانین کار باید اصلاح شود. یعنی برای حل مسائل در ابتدا باید اصلاح قوانین صورت گیرد و به طور مثال در خصوص مالیات مبنای ما این است که باید مالیات بر درآمد محاسبه شود، نه اینکه هر سال توافقی صورت گیرد. البته باید توجه داشته باشیم که در شرایط توافق هم اصناف قدرتی ندارند. لذا باید این مسائل حل‌وفصل شود. به نظر می‌رسد با ارتباط موثر و درست با دولت و مجلس بسیاری از مشکلات حل شود. از آن طرف هم دولت و مجلس این را بدانند که اصناف یک خانواده بزرگ هستند و باید به حرف‌های این خانواده بزرگ گوش کرده و مشکلات را رفع کنند.
اصناف مخالف پرداخت مالیات نیستند. بلکه در نحوه دریافت مالیات حرف دارند وگرنه در همه جای دنیا مالیات گرفته می‌شود. لذا نباید طوری القا شود که اصناف مخالف پرداخت مالیات هستند. در مساله مالیات ما معتقدیم که مالیات بحق باید دریافت شود، اما در نحوه دریافت آن باید به حرف اصناف گوش کرد. سوال این است که چرا دانه‌درشت‌ها به راحتی کنار گذاشته می‌شوند یا اینکه مکانیسم‌های دیگری برای دریافت مالیات برای برخی گروه‌ها وجود دارد. برخی دفترسازی می‌کنند اما اینها از چشم دارایی دور است یا نمی‌خواهند ببینند.
امروز اقتصاد شرایط ویژه‌ای دارد. با برنامه‌هایی که مقام معظم رهبری اعلام کرده‌اند باید توجه داشت که فرماندهی این برنامه و اجرای آن با اصناف و بازرگانان است. لذا مسوولان باید به حرف اصناف گوش کرده و مشکلات را رفع کنند، بستر را برای تجارت فراهم کنند، امنیت شغلی افزایش پیدا کند. اینها مسائل مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. لذا کسانی که در انتخابات اصناف بالا می‌آیند باید به این مسائل توجه داشته باشند. باید توانایی رفع این مشکلات را داشته باشند.
در اتاق اصناف اگر قرار است کار تیمی صورت گیرد باید از فضای بسته خارج شود. میدان برای دیگران باز شود. فضای اظهارنظر وجود داشته باشد. باید اجازه داد تا دیگران هم بیایند. بالاخره انسان هر چقدر هم که تمایل داشته باشد باید زمانی تمام شود و فرصت برای حضور دیگران هم فراهم شود. باید افراد جدید بیایند تا خون تازه‌ای در رگ‌ها دمیده شود.
به عقیده ما تیم فعلی شورای اصناف کار خودش را کرده، اما در برخی مسائل مانند مالیات نتوانسته حق اصناف را بگیرد و این به معنای مخالفت اصناف با مالیات نیست. ما معتقدیم برای بودجه مملکت باید مالیات گرفته شود. اما با شیوه فعلی اصناف خرده‌پا زیر پا لگدمال می‌شوند. لذا شورای اصناف نتوانسته در این زمینه درست کار کند. حتی در توافق‌های انجام شده موفق نشده‌اند حقوق اصناف را پایمال نکنند. شورای اصناف هم نتوانسته وزارت اقتصاد را ملزم به انجام توافق کند.
شورای اصناف باید اصناف را خوب بشناسد. تجزیه و تحلیل مناسبی از مسائل داشته باشد. باید سیستم به نحوی طراحی شود که مشکلات اصناف به‌درستی انعکاس پیدا کند. شورای اصناف نباید رودربایستی داشته باشد. نباید اجازه دهد اصناف خرده‌پا له شوند.
دولت‌ها باید توجه کنند اینکه یک فرد صنفی در دولت باشد نشان‌دهنده قدرت دولت نیست. دولت‌ها نباید به دنبال آن باشند تا اصناف خواسته‌های آنها را تامین کنند. لذا اگر قرار است فردی از اصناف مشاور دولت باشد باید تمام مشکلات را بشناسد. باید کسی باشد که بتواند تمام معضلات خرد و درشت را به دولت منتقل کند. نباید برای خوشایند دولت کاری کند. اصناف نباید بله‌قربان‌گوی دولت باشند. یقیناً چنین چیزی نه به نفع اصناف خواهد بود نه به نفع دولت.
یکی دیگر از مطالبات اصناف بانک اصناف بوده است. به نظر می‌رسد بانک اصناف نباید به دنبال مسائلی نظیر گرفتن بهره و... باشد. بانک اصناف باید یک بانک اسلامی باشد. البته اگر افراد قوی باشند می‌توانند بانک اسلامی اصناف را راه‌اندازی کنند چرا که امکانات اصناف به اندازه کافی وجود دارد.
اصناف هر کجا که باشند با خودشان برکات به همراه دارند. بازارها در همه کشورها نقش اساسی دارند. لذا نهاد بازار و اصناف باید بتوانند نقش‌آفرینی موثری در بدنه اقتصادی کشور داشته باشند. بر اساس ابلاغیه اصل‌44 باید همه امور به دست مردم سپرده شود که این کار اساسی است و می‌تواند باعث افزایش رقابت شود. در حال حاضر همه کارها در دست دولت است و بر عکس آن چیزی است که می‌گفتند. دولت عامل اجرای همه چیز است. همه چیز در دست دولت است. این سیاست‌ها باعث می‌شود تا واردات بی‌رویه کالاهای بنجل به‌ویژه کالاهای چینی افزایش پیدا کند در حالی که تولید این کالاها در داخل کشور سامانی ندارد. اگر تولید سامان بگیرد توزیع هم سامان می‌گیرد. در حال حاضر بازار آشفتگی دارد. لذا باید زمینه اجرای اصل‌44 و اقتصاد مقاومتی فراهم شود.
فاصله اتاق بازرگانی و اتاق اصناف باید کاهش پیدا کند چرا که اینها مکمل همدیگر هستند. در مقابل هم قرار ندارند. باید یک ارتباط تنگاتنگ بین آنها به وجود بیاید. لذا دولت نباید بین این دو اتاق ایجاد فاصله کند. اتاق اصناف و اتاق بازرگانی در کنار هم می‌توانند بحث‌ها و نقدهای جدی داشته باشند و فاصله را به حداقل برسانند.
تولید، توزیع و بازرگانی مکمل یکدیگر هستند. اتاق بازرگانی و اتاق اصناف می‌توانند همدیگر را پوشش دهند و در کنار هم باشند اما نه با دستور دولت. معمولاً دولت کسانی را می‌خواهد که تابع آن باشند. ما هیچ موقع اصناف و اتاق بازرگانی نمی‌خواهیم که تابع دولت باشند و کار خودشان را درست انجام ندهند و هرچه دولت بگوید صلی‌الله بگویند. اصناف یک قشر عظیمی است که همواره دولت را یاری کرده است. نه اینکه زیر‌مجموعه دولت باشد. بلکه خودش به عنوان یک نهاد مستقل هم در اقتصاد و هم در کارهایی که دولت می‌خواهد، عمل کند. ولی اگر قرار شود دخالتی صورت گیرد هر روز باید اجازه بگیرد و این اجازه گرفتن باعث می‌شود کارها به خوبی انجام نشود.
اصناف نباید بله قربانگوی دولت باشند. در دوره‌های گذشته اصناف آن طور که انتظار می‌رفته عمل نکرده‌اند. آن طوری که باید و شاید نبوده، همان یکی دو سه دوره اول در ابتدای انقلاب جایگاه اصناف مناسب بود. البته اصناف کمک شایانی برای دولت‌ها و نظام بودند. ولی بعد از آن تقریباً یک شاگردی برای دولت‌ها کردند و این اصلاً برای من قابل قبول نیست.
توصیه برای شورای اصناف جدید این است که مستقل و با عقل اصنافی وارد شوند و حتماً باید در کنار نظام باشند نه در کنار دولت. در کنار نظام بودن غیر از این است که در کنار دولت‌ها و به دنبال تحقق خواسته‌های آن باشند.
ادغام مجامع توزیعی و تولیدی کار خوبی است زیرا از تکه تکه شدن اصناف جلوگیری می‌کند. این اقدام باعث می‌شود تا یکپارچگی بین اصناف افزایش پیدا کند. همه فکر منتخبان اصناف باید این باشد که باری را از دوش نظام و مردم بردارند.