در معرض دید

ژست پشت ژست، عکس پشت عکس. این وضعیت مزون‌های زیرزمینی و فشن‌شوهای غیرمجاز در ایران است. حتی اگر این روزها سری به شبکه‌های مجازی بزنید و اینستاگرام را رصد کنید، با یک کلیک می‌توانید وارد بازارهای بزرگ مدلینگ زیرزمینی ایران شوید. کافی است برای خرید یا دوخت لباس سری به اینترنت یا شبکه‌های اجتماعی بزنید. تنها با یک جست‌وجوی ساده با هزاران مدل لباس به همراه مدل‌هایی که با گرفتن ژست‌های حرفه‌ای این لباس‌ها را بر تن دارند، مواجه می‌شوید. اما به راستی چرا بازار مدلینگ زیرزمینی در کشور رونق گرفته است؟
اگرچه رشد زیرزمینی شبکه‌های مدلینگ در ایران کسب و کار جدیدی به راه انداخته اما همین فضا برای مدل‌ها راه دستیابی به شهرت نیز تلقی می‌شود. با یک عضویت ساده در شبکه‌های اجتماعی، عکس‌های هنری می‌اندازند و از این طریق وارد دنیای زیرزمینی مدلینگ‌ها می‌شوند. ضمن اینکه در این دنیا هر مدلی بیشتر لایک دریافت کند، سوپر مدل‌تر خواهد بود. برخی معتقدند عرصه مدلینگ هنوز با سبک زندگی و فضای ارزشی جامعه ایرانی همخوانی ندارد در عین حال که برخی بر این باورند که شبکه‌های زیرزمینی مدلسازی در کنار شبکه‌های اجتماعی تب تند مدل شدن را در بین جوانان جامعه شیوع دادند. این در حالی است که اخیراً مشاور معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفته است هر ایرانی به طور میانگین سالانه 12 میلیون ریال برای مد و لباس هزینه می‌کند و سالانه 100 هزار میلیارد تومان در زمینه مد و لباس در کشور هزینه می‌شود که این رقم معادل یک‌سوم بودجه سالانه دولت است. در عین حال که از نگاه او مساله مد و لباس یک مساله تک‌بعدی و انفرادی نیست بلکه با تمام بخش‌های جامعه از جمله بهداشت روان، هویت اجتماعی، فردی و امنیت ملی ارتباط دارد. اما با پدیده مدلینگ زیرزمینی چه باید کرد؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد میانگین سنی در دنیای مدلینگ‌ها معمولاً کمتر از ۳۰ سالگی است و میانگین سنی دستگیرشدگان این عرصه، بین ۱۸ تا ۲۸ سال است. چندی پیش ماجرای بازداشت الهام عرب یکی از مدل‌های خانم ایرانی که قبلاً هم مهمان برنامه ماه عسل رمضان ۱۳۹۴ بود، خبر داغ رسانه‌ها شد. داستان از این قرار بود که دادستان تهران در نشست خبری خود خانمی را معرفی کرد که پیش از این با انتشار تصاویر نامناسب و به اصطلاح مدلینگ در فضای مجازی درآمدزایی می‌کرده اما پس از ابتلا به آسیب‌های این فعالیت، به طور داوطلبانه و با تشریح برخی از معایب چنین رفتارهایی تلاش می‌کند برای جوانان روشنگری کند.
این مدل حتی در نشست خبری دادستانی تهران گفته است که اغلب جوانان با تصور دیده شدن و رسیدن به شهرت یا ثروت وارد این فعالیت‌ها می‌شوند اما از معایب و مضرات برگشت‌ناپذیر این کار بی‌خبر هستند. با این حال به نظر می‌رسد این اولین بار نیست که این شبکه‌ها زیر ذره‌بین مسوولان قرار می‌گیرند. چرا که شواهد نشان می‌دهد از پنج سال گذشته زمانی که شبکه‌های اجتماعی راهشان را به دنیای تبادل ارتباطات باز کردند و به دل کاربران اینترنتی نشستند، پدیده مدلینگ در این فضا رشد کرده است. اما حال در جریان عملیات عنکبوتی پلیس دستگیری مدل‌های بازار مدلینگ آغاز شده و بنا بر گزارش‌های رسیده تاکنون هشت مدل از این بازار بازداشت شده و دیگر پرونده‌های مدلینگ زیرزمینی تحت بررسی پلیس قرار گرفته است. با همه اینها آیا می‌توان بازار آشفته مدلینگ ایران را از حالت زیرزمینی و فضاهای غیرمجاز خارج کرد و سامان داد؟