پارس جنوبی، شاید وقتی دیگر

غرق شدن جکت فاز 13، بازنشستگی مدیر عامل شرکت نفت و گاز پارس در زمان اوج فعالیت پارس جنوبی، تاخیر در بهره‌برداری از فازهایی که باید امسال به تولید می‌رسیدند و در نهایت گفته‌های رئیس‌جمهور مبنی بر دو برابر شدن تولید از میدان گازی پارس جنوبی، سال پرحاشیه‌ای را برای بزرگ‌ترین میدان گازی جهان رقم زد. میدانی که نیمی از آن در ایران واقع است و به‌رغم وعده‌های وزیر نفت، امسال هم تولید از آن آغاز نشد.

تولید دوبرابری تا پایان دولت دهم؟
در اولین روزهای زمستان امسال، رئیس‌جمهور به قم سفر کرد تا تاسیسات تزریق و پالایشگاه سراجه قم را افتتاح کند. ایشان در مراسم افتتاح، اشاره‌ای هم به میدان گازی پارس جنوبی کرد و از دو برابر شدن تولید این میدان تا پایان دولت دهم خبر داد. اظهاراتی از این دست، در یک سال اخیر بارها از سوی سوری، مدیرعامل بازنشسته شرکت نفت و گاز پارس و رستم قاسمی، وزیر نفت مطرح شده بود که خبر از افتتاح فازهای 15 و 16 و همچنین 17 و 18 طی امسال داده بودند و شاید به خاطر همین وعده‌های بی‌نتیجه بود‌ که از ابتدای دی‌ماه، مدیرعامل شرکت ملی نفت با ادامه ماموریت موسی سوری موافقت نکرد و او بازنشسته شد. سوری قبل از این به سن بازنشستگی رسیده بود، اما با حمایت وزیر نفت و به منظور تداوم توسعه میدان گازی پارس جنوبی، از تعویق بازنشستگی برخوردار شده بود.

تاخیر در فازهای قدیمی
فازهای 12، 15 و 16 و نیز 17 و 18 پارس جنوبی، از فازهای قدیمی پارس جنوبی با پیشرفت نسبتاً بالا ارزیابی می‌شوند که جزو فازهای مهر ماندگار تقسیم‌بندی شده‌اند. در حالی که قرار بود فاز 15 و 16 امسال راه‌اندازی شود، این اقدام صورت نگرفت و به گفته معاونت برنامه‌ریزی وزیر نفت، این راه‌اندازی در سال آینده صورت می‌گیرد. او در اوایل اسفند گفته بود: «ان‌شا‌ءالله در سال آینده فاز‌های 12، 15 و 16، 17 و 18 به طور قطعی به مرحله بهره‌برداری می‌رسد.» عملیات اجرایی فازهای 15 و 16‌ و همچنین 17 و 18، از سال 86 آغاز شده است. هم‌اکنون فاز 15 و 16 در مرحله پیش‌راه‌اندازی پالایشگاه قرار دارد که این مرحله چند ماه به طول خواهد انجامید. در فازهای 17 و 18 نیز پیشتر مقرر شده بود تولید از بخش دریایی، در زمستان امسال آغاز شود. با این وجود، از مجموع 22 حلقه چاه مربوط به «بسته اول» این فاز، تنها حفاری هفت حلقه چاه به پایان رسیده است. همچنین گفته شده است حفاری هفت حلقه دیگر نیز تا فروردین سال آینده و هشت حلقه دیگر نیز تا تیر 92 به پایان می‌رسد. فاز 12 نیز که بنا بر اعلام مدیر عامل شرکت پتروپارس به عنوان پیمانکار اصلی این طرح قرار بود امسال بهره‌برداری از پالایشگاه آن شروع شود، همچون دو فاز قبلی با تاخیر مواجه است و احتمالاً در سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. فاز 12، بزرگ‌ترین فاز میدان گازی پارس جنوبی به شمار می‌رود و در بخش مرزی این میدان مستقر است. پروژه این فاز، از سال 84 آغاز شده است و پیش‌بینی می‌شود پس از هشت سال در سال 92 به بهره برداری برسد.

چشم‌انداز نامطلوب در فازهای 35‌ماهه
در حالی که توسعه فازهای قدیمی سال‌هاست بدون دستیابی به تولید ادامه دارد، اوضاع در فازهای موسوم به 35ماهه نیز چندان متفاوت به نظر نمی‌رسد. قرارداد فازهای 13، 14، 19، 20، 21، 22، 23 و 24 در اواخر خرداد 89 با پیمانکاران داخلی منعقد و مقرر شد ظرف 35 ماه به تولید زودهنگام برسند. با این وجود به نظر می‌رسد با توجه به عقب‌ماندگی بخش حفاری دریایی این فازها و نیز کمبود دکل، تولید هیچ کدام از این فازها مطابق برنامه 35ماهه صورت نگیرد.

غرق شدن جکت 40 میلیون دلاری
در کنار تاخیر در بهره‌برداری از فازها، امسال حاشیه‌ای متفاوت نیز برای میدان گازی پارس جنوبی رقم خورد که مشابه آن دو سال قبل و برای شرکت نفت فلات قاره به وقوع پیوسته بود. در صبح روز 10 بهمن، جکت 40 میلیون دلاری فاز 13 هنگام نصب غرق شد. بر اساس اطلاعیه شرکت صدرا و نیز اظهارات مدیرعامل این شرکت، حرکت لایه‌های بستر دریا محتمل‌ترین علت غرق شدن جکت ارزیابی می‌شود. هم‌اکنون بازیابی جکت در دستور کار قرار دارد.