تاریخ انتشار:
گفت‌وگو با احمد حکیمی‌پور عضو شورای شهر درباره طرح کاربری فرهنگی
اهمیت سیاست‌های تشویقی فرهنگی
مصوبه شماره ۸۸ / ۳ / ۲۴۷ / ۲ در شورای شهر خبر خوبی به اهالی فرهنگ داد، آنها که می‌خواستند کتاب را بیشتر به میان مردم ببرند این فرصت را از دست ندادند.
مصوبه شماره 88 /3 /247 /2 در شورای شهر خبر خوبی به اهالی فرهنگ داد، آنها که می‌خواستند کتاب را بیشتر به میان مردم ببرند این فرصت را از دست ندادند. طرح کاربری فرهنگی با تخفیف 90 درصد عوارض برای کتابفروشی‌هایی که در مراکز تجاری برپا می‌شوند و تخفیف 10 درصد برای بقیه بنا که فضایی را به فعالیت فرهنگی اختصاص داده است، هم برای اهالی فرهنگ امیدواری بود و هم با امتیازاتی که به مجتمع‌سازان می‌داد، پای آنها را به فعالیت‌های فرهنگی، این فعالیت‌های کم‌سود باز کرد. شورای شهر تهران با این مصوبه شکل مواجهه مردم با کتاب را نیز تغییر داد. حالا به جای اینکه مردم سراغ کتابفروشی‌ها بروند، کتابفروشی‌ها سراغ مردم آمدند و خودشان را در مراکز پر‌رفت و آمد تجاری، جلوی چشم قرار دادند. اما جزییات این مصوبه و اهداف شورا از تصویب آن را باید از زبان یک عضو شورای شهر شنید. احمد حکیمی‌پور، عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران در حالی که بخش‌هایی از مصوبه را به‌طور دقیق روخوانی می‌کند، به این سوالات هم پاسخ می‌دهد. به اینکه اهداف شورای شهر از اعطای این امتیاز به سرمایه‌گذاران فرهنگی چیست و اینکه کتابفروشی‌های کوچک تکلیف‌شان چیست. او
می‌گوید هنوز خیلی از سرمایه‌گذاران از این امتیاز و مصوبه اطلاع ندارند و به همین سبب شاید تنها در نقاط خاصی از شهر چنین کتابفروشی‌هایی را می‌بینیم.
پیشنهاد چنین مصوبه‌ای در کمیسیون فرهنگی شورای شهر به چه زمانی برمی‌گردد و به‌طور دقیق به چه مباحثی اشاره دارد؟
در تاریخ هشتم دی‌ماه سال 88 این مصوبه در ادامه مصوبات دوره سوم در زمینه ساماندهی فرآیند حمایت از ناشران، موزعین و کتابفروشان طی ماده‌ها و تبصره‌هایی تصویب شده است. ضمن اینکه نوع حمایت را هم آورده است. البته سابقه این مساله به سال 87 برمی‌گردد که دنبال حمایت از صنوف فرهنگی چون ناشران، موزعین و کتابفروشان بودند. به این صورت که برای موسسات تجاری که فضایی را برای این فعالیت‌ها در نظر بگیرند کلیه عوارض صدور پروانه زیربنا، تراکم و مجاز ایمنی و تغییر کاربری پذیره و امثالهم به میزان 10 درصد ماخذ مصوب در زمان پروانه است و 90 درصد به آنها تخفیف داده شده است.
این مصوبه باعث شده پای کتابفروشی‌های بزرگ به مجتمع‌های تجاری باز شود، شورای شهر با چه هدفی چنین تخفیفی داده و این امکان را مهیا کرده است؟
مصوبه برای این منظور بود که ما از فعالیت‌های فرهنگی مخصوصاً بخش نشر و کتاب و توزیع و فروش که به افزایش آگاهی‌های شهروندان در زندگی شهری منجر می‌شوند، کمک کنیم. زیرا افزایش آگاهی آنها به معنای افزایش آگاهی‌شان از حقوق شهروندی است. از نظر ما شهرنشین غیر از شهروند است، خیلی‌ها در شهر ساکن هستند اما شهروند کسی است که به حقوق و تکالیفش آگاه است و در اجتماع مسوولانه برخورد می‌کند. لازمه این مساله آگاهی است. هر اندازه سطح فرهنگ ساکنان شهر بالا رود، شهر خوب می‌چرخد و ضریب همبستگی آن هم بالا می‌رود. ناشران و کتابفروشان و آنها که در امر تولید و توزیع روزنامه و مجله درگیرند باری بر دوش دارند که از این طریق باید از آنها حمایت شود. هر اندازه آگاهی و فرهنگ بیشتر باشد، زندگی شهری راحت‌تر و آرام‌تر خواهد بود و هزینه‌ها و آسیب‌های اجتماعی کم می‌شود. از این‌رو مدیران شهری توجه جدی به بخش فرهنگ داشتند و خواستند به کسانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، کمک کنند. قبلاً هم چنین مصوبات و حمایت‌هایی بود اما پراکنده بودند و حالا شورا آنها را تکمیل کرده است و باید پیگیری کنیم که این مصوبات قانونی اجرا شوند.
به نظر می‌رسد این نوع حمایت‌ها بیشتر در مناطق خاصی از شهر متمرکز شده‌اند و بنابر‌این گروه خاصی از مردم می‌توانند از این امکان استفاده کنند. مثلاً در مناطق پایین‌شهر ما چنین کتابفروشی‌هایی نداریم، آیا شورا می‌تواند با سیاست‌های تشویقی در آن بخش‌ها هم‌چنین مراکز فرهنگی را جا بیندازد؟
بخشی از این مساله کار شهرداری است که به‌طور مثال سراهای فرهنگی و شهرکتاب‌ها را می‌سازد. بخشی که مربوط به ساخت و سازهای شهرداری است دارد دنبال می‌شود. اما می‌ماند بخش خصوصی و انسان‌های فرهیخته‌ای که دوست دارند برای ارتقای آگاهی تلاش کنند. سیاست تشویقی که داریم خیلی خوب است و قانونی که شورا تصویب کرده، راهگشا و انگیزاننده است، اما خیلی‌ها از این سیاست‌ها مطلع نیستند. کسانی که زمین و امکانات دارند و می‌خواهند فعالیت کنند، اگر خبر داشته باشند حتماً تقاضا بیشتر می‌شود. سیاست شورا و شهرداری توزیع عادلانه امکانات تفریحی و فرهنگی در شهر است اما قرار نیست همه این کار را شهرداری انجام دهد. علاقه‌مندان با سیاست‌های تشویقی کاملاً حمایت می‌شوند، آنها از کلیه عوارض معاف‌اند. باید در جراید روی این مساله کار شود تا علاقه‌مندان در جریان باشند. متاسفانه انعکاس این مصوبات در بیرون خیلی وسیع نیست اما قانون است و اجرا می‌شود. باید رسانه ملی و دیگر رسانه‌ها آن را بازتاب دهند.
چنین امتیازاتی که به موسسات تجاری بزرگ داده می‌شود، از سویی باعث کم شدن اقبال مردم به کتابفروشی‌های کوچک می‌شود. یعنی آنها خیلی وقت‌ها به سختی دارند اداره می‌شوند و هر از چندی خبر از بسته شدن آنها می‌رسد.
اینها تبعات و آثار گریز‌ناپذیر زندگی مدرن و پیشرفت علم و فناوری است. هرچه جلو می‌رویم نوآوری‌هایی شکل می‌گیرد و چون رقابت وجود دارد وقتی شیوه‌های جدید و تکنیک‌های جدید می‌آید، باید دیگران هم خودشان تلاش کنند تا عقب نمانند. نمی‌توان سرعت را به خاطر آنها کند کرد، آنها می‌توانند خودشان را نوسازی کنند. ضمن اینکه اگرچه ممکن است تک کتابفروشی‌هایی کم‌رونق شوند اما در کل مراکز مهم نشر تهران فعال‌اند و دارند خودشان را به‌روز می‌کنند و تحولات صنعت نشر و بازار نشر و فروش را دنبال می‌کنند. این مساله برمی‌گردد به شرایط جدید و در این تحولات باید بخش‌هایی که به حاشیه می‌روند حرکت رو به جلو داشته باشند. مشکل در جاهای دیگر است، مثلاً کاغذ گران است و کتاب‌ها گران درمی‌آید پس باید حمایت‌هایی شود که مکمل سیاست‌های دولت و ارشاد باشد. زیرا نشر برخی از آثار که جنبه ملی دارد و بحث انتفاع و سود در آنها مطرح نیست نباید نادیده گرفته شود. به هر صورت یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی بحث میزان مطالعه و درگیر شدن با مطالعه و کتابخوانی است که متاسفانه در کشور ما خوب رشد نکرده است.
درست است اما به هر حال آن کتابفروشی‌ها هم مشکلات خودشان را دارند، آیا شورای شهر برنامه‌ای برایشان دارد؟
بله، برای مثال اگر بخواهند افزایش بنا بدهند یا کاری برای آن مکان انجام دهند، امتیازاتی برایشان دیده شده است. اما شورا و شهرداری دستگاه خدمات اجتماعی هستند. ما دولت نیستیم و در حد اختیاراتی که در شهر تهران داریم سیاست‌های تشویقی و امتیازات را برای بخش فرهنگی قائل هستیم و دنبال می‌کنیم. اگر هم جایی اجرا نمی‌شود باید پیگیری کنیم.
پیشنهاد چنین مصوبه‌ای در کمیسیون فرهنگی شورای شهر به چه زمانی برمی‌گردد و به‌طور دقیق به چه مباحثی اشاره دارد؟
در تاریخ هشتم دی‌ماه سال 88 این مصوبه در ادامه مصوبات دوره سوم در زمینه ساماندهی فرآیند حمایت از ناشران، موزعین و کتابفروشان طی ماده‌ها و تبصره‌هایی تصویب شده است. ضمن اینکه نوع حمایت را هم آورده است. البته سابقه این مساله به سال 87 برمی‌گردد که دنبال حمایت از صنوف فرهنگی چون ناشران، موزعین و کتابفروشان بودند. به این صورت که برای موسسات تجاری که فضایی را برای این فعالیت‌ها در نظر بگیرند کلیه عوارض صدور پروانه زیربنا، تراکم و مجاز ایمنی و تغییر کاربری پذیره و امثالهم به میزان 10 درصد ماخذ مصوب در زمان پروانه است و 90 درصد به آنها تخفیف داده شده است.
این مصوبه باعث شده پای کتابفروشی‌های بزرگ به مجتمع‌های تجاری باز شود، شورای شهر با چه هدفی چنین تخفیفی داده و این امکان را مهیا کرده است؟
مصوبه برای این منظور بود که ما از فعالیت‌های فرهنگی مخصوصاً بخش نشر و کتاب و توزیع و فروش که به افزایش آگاهی‌های شهروندان در زندگی شهری منجر می‌شوند، کمک کنیم. زیرا افزایش آگاهی آنها به معنای افزایش آگاهی‌شان از حقوق شهروندی است. از نظر ما شهرنشین غیر از شهروند است، خیلی‌ها در شهر ساکن هستند اما شهروند کسی است که به حقوق و تکالیفش آگاه است و در اجتماع مسوولانه برخورد می‌کند. لازمه این مساله آگاهی است. هر اندازه سطح فرهنگ ساکنان شهر بالا رود، شهر خوب می‌چرخد و ضریب همبستگی آن هم بالا می‌رود. ناشران و کتابفروشان و آنها که در امر تولید و توزیع روزنامه و مجله درگیرند باری بر دوش دارند که از این طریق باید از آنها حمایت شود. هر اندازه آگاهی و فرهنگ بیشتر باشد، زندگی شهری راحت‌تر و آرام‌تر خواهد بود و هزینه‌ها و آسیب‌های اجتماعی کم می‌شود. از این‌رو مدیران شهری توجه جدی به بخش فرهنگ داشتند و خواستند به کسانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، کمک کنند. قبلاً هم چنین مصوبات و حمایت‌هایی بود اما پراکنده بودند و حالا شورا آنها را تکمیل کرده است و باید پیگیری کنیم که این مصوبات قانونی اجرا شوند.
به نظر می‌رسد این نوع حمایت‌ها بیشتر در مناطق خاصی از شهر متمرکز شده‌اند و بنابر‌این گروه خاصی از مردم می‌توانند از این امکان استفاده کنند. مثلاً در مناطق پایین‌شهر ما چنین کتابفروشی‌هایی نداریم، آیا شورا می‌تواند با سیاست‌های تشویقی در آن بخش‌ها هم‌چنین مراکز فرهنگی را جا بیندازد؟
بخشی از این مساله کار شهرداری است که به‌طور مثال سراهای فرهنگی و شهرکتاب‌ها را می‌سازد. بخشی که مربوط به ساخت و سازهای شهرداری است دارد دنبال می‌شود. اما می‌ماند بخش خصوصی و انسان‌های فرهیخته‌ای که دوست دارند برای ارتقای آگاهی تلاش کنند. سیاست تشویقی که داریم خیلی خوب است و قانونی که شورا تصویب کرده، راهگشا و انگیزاننده است، اما خیلی‌ها از این سیاست‌ها مطلع نیستند. کسانی که زمین و امکانات دارند و می‌خواهند فعالیت کنند، اگر خبر داشته باشند حتماً تقاضا بیشتر می‌شود. سیاست شورا و شهرداری توزیع عادلانه امکانات تفریحی و فرهنگی در شهر است اما قرار نیست همه این کار را شهرداری انجام دهد. علاقه‌مندان با سیاست‌های تشویقی کاملاً حمایت می‌شوند، آنها از کلیه عوارض معاف‌اند. باید در جراید روی این مساله کار شود تا علاقه‌مندان در جریان باشند. متاسفانه انعکاس این مصوبات در بیرون خیلی وسیع نیست اما قانون است و اجرا می‌شود. باید رسانه ملی و دیگر رسانه‌ها آن را بازتاب دهند.
چنین امتیازاتی که به موسسات تجاری بزرگ داده می‌شود، از سویی باعث کم شدن اقبال مردم به کتابفروشی‌های کوچک می‌شود. یعنی آنها خیلی وقت‌ها به سختی دارند اداره می‌شوند و هر از چندی خبر از بسته شدن آنها می‌رسد.
اینها تبعات و آثار گریز‌ناپذیر زندگی مدرن و پیشرفت علم و فناوری است. هرچه جلو می‌رویم نوآوری‌هایی شکل می‌گیرد و چون رقابت وجود دارد وقتی شیوه‌های جدید و تکنیک‌های جدید می‌آید، باید دیگران هم خودشان تلاش کنند تا عقب نمانند. نمی‌توان سرعت را به خاطر آنها کند کرد، آنها می‌توانند خودشان را نوسازی کنند. ضمن اینکه اگرچه ممکن است تک کتابفروشی‌هایی کم‌رونق شوند اما در کل مراکز مهم نشر تهران فعال‌اند و دارند خودشان را به‌روز می‌کنند و تحولات صنعت نشر و بازار نشر و فروش را دنبال می‌کنند. این مساله برمی‌گردد به شرایط جدید و در این تحولات باید بخش‌هایی که به حاشیه می‌روند حرکت رو به جلو داشته باشند. مشکل در جاهای دیگر است، مثلاً کاغذ گران است و کتاب‌ها گران درمی‌آید پس باید حمایت‌هایی شود که مکمل سیاست‌های دولت و ارشاد باشد. زیرا نشر برخی از آثار که جنبه ملی دارد و بحث انتفاع و سود در آنها مطرح نیست نباید نادیده گرفته شود. به هر صورت یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی بحث میزان مطالعه و درگیر شدن با مطالعه و کتابخوانی است که متاسفانه در کشور ما خوب رشد نکرده است.
درست است اما به هر حال آن کتابفروشی‌ها هم مشکلات خودشان را دارند، آیا شورای شهر برنامه‌ای برایشان دارد؟
بله، برای مثال اگر بخواهند افزایش بنا بدهند یا کاری برای آن مکان انجام دهند، امتیازاتی برایشان دیده شده است. اما شورا و شهرداری دستگاه خدمات اجتماعی هستند. ما دولت نیستیم و در حد اختیاراتی که در شهر تهران داریم سیاست‌های تشویقی و امتیازات را برای بخش فرهنگی قائل هستیم و دنبال می‌کنیم. اگر هم جایی اجرا نمی‌شود باید پیگیری کنیم.
دیدگاه تان را بنویسید