عصای سفید در دنیای سیاه

چشم‌هایم را می‌بندم؛ تو هم چشم‌هایت را ببند؛ بیایید همه‌مان تنها یک دقیقه به احترام نابینایان چشم‌هایمان را ببندیم. رنگ‌ها رنگ می‌بازند، سیاه می‌شوند؛ غوطه‌ور می‌شویم میان تاریکی‌ها. احجام را فقط وقتی می‌فهمیم که لمس‌شان کنیم. دل‌مان تنگ می‌شود برای دیدن. خیلی زود هم دلتنگ می‌شویم. فاصله میان دیدن و لذت بردن از طبیعت و محرومیت از لذت دیدن به اندازه یک خط باریک است. آنقدر باریک که با پلک روی هم گذاشتنی حسش را زندگی می‌کنیم هرچند کوتاه اما خوفناک...

23 مهرماه در تقویم به نام «نابینایان» و «عصای سفید» ثبت شده است. در آستانه این روز به رسم همه مناسبت‌ها نگاه‌ها بار دیگر به سوی نابینایان می‌چرخد و بازار «وعده‌ها» رونق می‌گیرد. بازار «ما شما را می‌فهمیم» و «به فکرتان هستیم» و «دست به کاریم برایتان». 23 مهر هر سال روزی است برای یادآوری نیازهای هموطنانی که هم رنج نابینا بودن را می‌چشند و هم به دلیل کمبود امکانات و دوری گزیدن اجباری از تحرک و جنب و جوش مجبورند به معلولیت مضاعف تن دهند. میان پایتخت و استان محروم و شهر کوچک و شهر بزرگ هم توفیری نیست؛ آسمان همه جا، برای نابینایان و کم‌بینایان خاکستری است. آنها قادر نیستند آزادانه در خیابان‌ها و پیاده‌روها راه بروند یا از مترو و اتوبوس استفاده کنند و البته به دلیل نبود امکانات از مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی نیز پرهیز می‌کنند. به گواه آنچه مسوولان گزارش می‌دهند، جمعیت نابینایان در کشور به حدود 90 هزار نفر می‌رسد و حدود 70 درصد از این جمعیت بیکار هستند. البته آمارهای رسمی نشان می‌دهد که جمعیت کم‌بینایان به شش برابر نابینایان می‌رسد و آنان نیز اغلب خانه‌نشین هستند. از این گذشته، متولیان و مدیران شهری نیز صراحتاً تایید می‌کنند که امکانات شهری هم برای نابینایان مناسب نیست. برای اثبات بی‌اعتنایی به حقوق نابینایان در شهری که به عنوان پایتخت شناخته می‌شود، همین بس که مصوبه‌ای که در سال 1384 برای مناسب‌سازی فضای شهری به تصویب رسیده بود، هنوز به اجرا در نیامده است. در نهایت نیز چنین عنوان می‌شود که مصوباتی از این دست، به مثابه سنگ‌های بزرگی است که اجرای آن میسر نیست اما آیا گذشت حدود 10 سال از تصویب یک قانون، برای اجرای آن کافی نبوده است؟ نکته اینجاست که نیازها و حقوق اولیه شهروندان نابینا و کم‌بینا در کشوری مورد غفلت قرار می‌گیرد که از حیث جمعیت مبتلا به این نوع معلولیت، رتبه شانزدهم را در میان سایر کشورها به خود اختصاص داده است.