تاریخ انتشار:
چه عاملی سبب می‌شود که برخی دانشگاهیان ایران به دنبال سرقت علمی بروند؟
بی‌اعتباری پژوهش
نام‌ها و عناوینی که به سالنامه ما ایرانی‌ها راه می‌یابد یا از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است یا از اساس نزد ایرانیان اهمیتی نداشته که به زور مصوبه و دستور در تقویم می‌نشیند تا در معرض توجه قرار گیرد؛ نام‌گذاری ۲۵ آذرماه به نام «پژوهش» نیز احتمالاً در زمره مناسبت‌های گروه دوم است.
نام‌ها و عناوینی که به سالنامه ما ایرانی‌ها راه می‌یابد یا از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است یا از اساس نزد ایرانیان اهمیتی نداشته که به زور مصوبه و دستور در تقویم می‌نشیند تا در معرض توجه قرار گیرد؛ نام‌گذاری 25 آذرماه به نام «پژوهش» نیز احتمالاً در زمره مناسبت‌های گروه دوم است. البته، بعید به نظر می‌رسد، کشورهای توسعه‌یافته‌ای که با پایبندی عملی به الزامات تولید علم، پیشرفت‌های فوق تصوری را پدید آورده‌اند، یک روز یا یک هفته را به نام پژوهش، یادبود و گرامیداشت برپا کرده و در رثای پژوهش سخنرانی کنند. به چه دلیل اهمیت پژوهش، تحقیق و مطالعه نزد مردم و دولت‌ها در ایران تا این حد نازل است؟ مظلومیت تحقیق و پژوهش البته با مظاهر مختلفی نمایان شده است؛ آنجا که بودجه نوشته‌شده به نام پژوهش، معمولاً یا به دستگاه‌های مربوطه تخصیص نمی‌یابد یا اگر هم به دست این نهادها برسد، می‌تواند چاله‌های دیگری را پر کند. نتیجه آنکه گفته می‌شود، سهم بودجه پژوهشی از GDP اکنون به 5 /0 درصد رسیده است. اما بودجه پژوهش موضوع این پرونده نیست. سوژه اصلی، کسانی هستند که برای «پژوهشگر» نامیده شدن حاضرند به جعل و تقلب علمی متوسل شوند و به
بی‌اعتباری پژوهش در ایران دامن بزنند. با اندکی اغماض، شاید نقطه شروع، بساطی است که در سال‌های اخیر برای خرید و فروش پایان‌نامه پهن شده است. نشانه‌ای آشکار و اغواکننده برای دانشگاهیان و آینده‌سازان که در قالب آگهی بر در و دیوار شهر چسبانده شده و در این بازار تحقیق و پژوهش مبادله می‌شود. تردیدی نیست که تقلب برای تهیه پایان‌نامه دانشگاه، پایان این راه نیست؛ آنها که می‌خواهند آوازه‌ای در حوزه علم و اندیشه کسب کنند و نمی‌توانند، در مراحل بالاتر نیز دست به سرقت علمی می‌زنند. شاهد این مدعا همان خبری است که حدود یک ماه پیش، ناشر ژورنال علمی نیچر منتشر کرد و این خبر به مثابه یک افتضاح برای ایرانیان بود. به گفته این ناشر، ۵۸ مقاله نوشته‌شده توسط ۲۵۸ محقق ایرانی به دلیل جعل علمی و دستکاری در مقالات دیگر، توسط ناشر مجله معتبر علمی نیچر به حال تعلیق در‌آمده است. به گزارش وب‌سایت کلیک، بخش پزشکی این نهاد معتبر علمی جهانی نیز ۲۸ مقاله را به حال تعلیق درآورده و بررسی‌ها در مورد ۴۰ مقاله دیگر همچنان ادامه دارد. ظاهراً در سال ۲۰۱۵ نیز موارد مشابهی اتفاق افتاده بود. جالب اینکه پایگاه خبری الف، به نقل از وحید احمدی، معاون
پژوهشی وزارت بهداشت نوشته است که موارد تخلفی عمدتاً در حوزه‌های پزشکی بوده است. در این صورت، مرگ‌ومیرهایی که در مراکز درمانی ایران و به دلیل قصور پزشکان رخ می‌دهد، چندان نباید موجب حیرت شود. آیا طبیعی نیست دانشجویی که می‌تواند پایان‌نامه‌اش را از خیابان تهیه کند، برای تهیه مقاله نیز دست به سرقت علمی بزند؟ چه عاملی سبب می‌شود که برخی دانشگاهیان ایران به دنبال سرقت علمی بروند؟ آیا فشار انتشار مقاله در ژورنال‌های معتبر علمی خارجی برای بدنه نحیف علمی دانشگاهی کشور تا این اندازه که منجر به سرقت علمی شود، لازم است؟
دیدگاه تان را بنویسید