عقبگرد حرکتی دلار

نرخ دلار در پنج روز ابتدای هفته گذشته روند نزولی را طی کرد و با 34 تومان کاهش، نهایتاً به سطح 3780 تومان رسید. این در حالی است که شاید دو ماه پیش، بیشتر پیش‌بینی‌ها بر این بود که دلار در سطح چهار هزار تومان باقی بماند. با این افت قیمتی، دلار با بیشترین سطح قیمتی (4135 تومان) که در 7 دی‌ماه سال جاری رقم خورد، 355 تومان پایین‌تر است. کاهش تقاضا در کنار عرضه قدرتمند باعث شده که سطح قیمت دلار، بی‌اعتنا به اخبار سیاسی روند کاهشی در پیش گیرد. هفته گذشته، قیمت نفت و طلا در بازارهای جهانی نوسان قابل توجهی نداشتند و بیشتر تحت تاثیر پیش‌بینی‌ها، حرکت کردند. همچنین در هفته مورد بررسی مسوولان بانک مرکزی، آخرین نرخ سود موزون در بازار بین‌بانکی را 19 درصد اعلام کردند.

عبور از میانه کانال 50

روند نفت، در دو روز ابتدایی هفته کاری در بازارهای جهانی افزایشی دنبال می‌شد، اما در روز چهارشنبه از سطح قیمت‌های آن کاسته شد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که روز دوشنبه، در ابتدای هفته هر بشکه نفت برنت با 53 سنت افزایش به 56 دلار و 48 سنت رسید. به گزارش رویترز، توافق کاهش تولید اوپک موجب شده سرمایه‌گذاران اکنون بیش از هر زمان دیگری در بازار نفت سرمایه‌گذاری کنند. آمارهای موسسه اینترکانتینانتال اکسچنج دیروز نشان داد که به دلیل خوش‌بینی در مورد بازار نفت آمریکا، احتکارگران حاضر در بازار نفت روی افزایش قیمت نفت برنت حساب ویژه‌ای باز کرده‌اند.

از سوی دیگر، برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که با توافق کشورهای عضو اوپک، دیگر تولیدکنندگان عرضه خود به خصوص در بازار آسیا را افزایش داده‌اند. به گزارش رویترز، در هفته‌های گذشته حدود 30 سوپرتانکر در ماه جاری میلادی سفرهایی را به مقصد آسیا آغاز کرده‌اند تا نفت را از آمریکا، دریای شمال و مدیترانه به دست پالایشگاه‌هایی در آسیا برسانند. آسیا بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت جهان است و سریع‌ترین رشد مصرف را در جهان به خود اختصاص داده است.

این روند غیرمعمول ارسال نفت از نقاط مختلف جهان به بازار آسیا پس از تصمیم سال گذشته اوپک و دیگر تولیدکنندگان از جمله روسیه برای کاهش روزانه 8 /1 میلیون بشکه‌ای تولید در نیمه نخست سال 2017 اتفاق افتاده است.

برنامه‌های بارگیری نشان می‌دهد صادرات نفت خام آمریکا به آسیا از زیر یک میلیون بشکه در ماه اکتبر به بیش از 5 /3 میلیون بشکه در ماه جاری افزایش یافته که از جمله می‌توان به اولین محموله نفتی ارسالی به هند اشاره کرد. ارسال نفت انگلیس به آسیا نیز از 6 /1 میلیون بشکه به بیش از 5 /10 میلیون بشکه افزایش یافته است.

ارسال نفت برزیل به آسیا از 9 /6 میلیون بشکه در ماه اکتبر به رقم بی‌سابقه 7 /16 میلیون بشکه در ماه فوریه رسیده است. لیبی نیز که از توافق کاهش تولید مستثنی شده، عرضه نفت خود به آسیا را دو برابر کرده و در ماه گذشته به دو میلیون بشکه رسانده است.

تمدید توافق در اوپک؟

روز سه‌شنبه، بهای نفت برنت از مرز 56 دلار در هر بشکه نیز گذشت. بر اساس گزارش موسسه بیکر هاگز، شرکت‌های انرژی آمریکا برای پنجمین هفته متوالی تعداد سکوهای حفاری نفتی را افزایش داده‌اند و برای نهمین ماه متوالی تحت تاثیر افزایش قیمت‌ها تعداد سکوها را افزایش داده‌اند.

در این روز، موسسه گلدمن ساکس در یادداشتی نوشت: «با فرض اینکه تعداد سکوهای حفاری نفتی آمریکا در سطح فعلی باقی بماند، برآورد می‌کنیم که میزان تولید نفت آمریکا در فاصله سه‌ماه پایانی سال گذشته و سه‌ماه پایانی امسال در حوزه‌های نفت شیل پرمیان، ایگل فورد، باکن و نیوبرارا 405 هزار بشکه در روز افزایش یابد. بر اساس این یادداشت، تولید نفت آمریکا در سال 2017 روزانه به طور متوسط 130 هزار بشکه نسبت به سال گذشته افزایش خواهد یافت.

با این حال، گلدمن ساکس خاطرنشان کرد فعالیت‌های حفاری آمریکا افزایش یافته است. «با کاهش عرضه از سوی اوپک و روسیه بازار اکنون تردید دارد که این کاهش برای کم کردن ذخایر عظیم نفتی در جهان تا سه‌ماهه دوم 2017 کافی است یا نه؟»

هفته گذشته منابع آگاه در اوپک گفتند اگر حجم ذخایر جهانی نفت به اندازه کافی کاهش نیابد، اوپک ممکن است کاهش تولیدهای بیشتری را در دستور کار قرار دهد یا توافق فعلی را تمدید کند.

محمد بارکیندو، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام روز سه‌شنبه گفت آمارهای ماه ژانویه نشان داد کشورهای عضو در کاهش تولید بیش از 90 درصد همکاری کرده‌اند. این امر بر احساس افزایشی بازار افزود.

روز چهارشنبه بهای نفت برنت در سطح 56 دلار در هر بشکه باقی ماند، هر چند از سطح قیمتی آن در این کانال کمی کاسته شد. بر اساس این آمارها، آخرین قیمت ثبت شده در روز چهارشنبه برای بهای نفت اوپک 56 دلار و 31 سنت بود.

ثبات در بازار طلا

اونس طلا که دو هفته قبل، روی بهای 1235 دلار ایستاده بود، روز دوشنبه هفته گذشته با رشدی اندک به قیمت 1237 دلار رسید، اما سه‌شنبه به قیمت 1235 دلار بازگشت. اونس چهارشنبه را نیز با همین قیمت آغاز کرد، اما آخرین آمارها نشان می‌دهد سطح قیمت طلا در عصر چهارشنبه به 1233 دلار رسید.

به گزارش «دنیای اقتصاد» اونس طلا در دومین روز کاری بازارهای جهانی کف و سقف 1226 و 1239 دلاری را تجربه کرد اما در نهایت روی قیمت 1233 دلار ایستاد. روز سه‌شنبه، اونس ابتدا تحت‌فشار تقویت شاخص دلار و نگرانی برخی معامله‌گران از احتمال افزایش نرخ‌های بهره آمریکا در نشست ماه مارس بانک مرکزی این کشور بود. با این همه، در ادامه روز معامله‌گران خریدهای خود را در قیمت‌های پایین‌تر تشدید کردند. رشد طلا از کف قیمت روزانه در حالی رخ داد که شاخص دلار و بازارهای سهام آمریکا سرگرم رشدهای قابل توجه بودند. شاخص دلار که دوشنبه روی عدد 95 /100 واحد ایستاده بود، سه‌شنبه تا عدد 37 /101 واحد جهش کرد. دوشنبه پاتریک هارپر رئیس فدرال‌رزرو فیلادلفیا گفته بود که در صورت واضح بودن فشارهای تورمی از افزایش نرخ‌های بهره در نشست ماه مارس فدرال‌رزرو حمایت می‌کند و این امر به جهش سه‌شنبه شاخص دلار ترجمه شد. سه‌شنبه همزمان با فشار دلار بر طلا، رشد بهای نفت خام از فلز زرد حمایت کرد. جهش سه‌شنبه شاخص دلار باعث شد صبح چهارشنبه شاهد تعدیل روند این شاخص باشیم، موضوعی که به رشد چند دلاری بهای اونس طلا تا نزدیکی محدوده بالاتر کمک کرد، اما در انتهای روز کمی از سطح طلا کاسته شد.

نرخ سود در بازار بین‌بانکی: 19 درصد

بانک مرکزی هفته گذشته آمار تسهیلات‌دهی در بازار پول را منتشر کرد. بر اساس آمارهای بانک مرکزی میزان کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها در بازه 10 ماه نخست سال 1395 به بخش‌های اقتصادی به 427 هزار میلیارد تومان رسیده است. این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل معادل 4 /43 درصد رشد کرده است. حجم تسهیلات پرداختی در 9 ماه نخست سال‌جاری معادل 382 هزار میلیارد تومان بود که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد 5 /43‌درصدی را ثبت کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد حجم کل تسهیلات پرداختی در 10 ماه سال‌جاری از کل تسهیلات اعطا‌شده در سال قبل بیشتر است، بر این اساس حجم کل تسهیلات اعطاشده در سال 1394 معادل 417 هزار میلیارد تومان بوده است. اما در 10 ماه نخست سال‌جاری 10 هزار میلیارد تومان بیشتر تسهیلات ارائه شده است. مسوولان بانک مرکزی معتقدند یکی از دلایل افزایش این آمار تمدید تسهیلات غیرجاری و سررسید شده است. در حال حاضر مطابق آمارها حدود 100 هزار میلیارد تومان مطالبات غیرجاری وجود دارد.

در کنار آمار تسهیلات، مسوولان بانک مرکزی آخرین ارقام نرخ سود در بازار بین‌بانکی را منتشر کردند. بر اساس این آمار، نرخ سود به 9 /18 درصد رسیده است. به گفته پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی در سه هفته اول بهمن‌ماه نرخ سود بازار بین‌بانکی بین ۱۹ تا ۲۴ درصد بوده اما میانگین موزون آن به 9 /18 درصد رسیده است. میزان سود در بازار بین‌بانکی در 10‌ماهه اول امسال در قیاس با مدت مشابه سال قبل تا 10 درصد کاهش یافته است.

مسوولان بانک مرکزی تاکید کردند که نرخ تورم تا پایان سال جاری تک‌رقمی خواهد بود و در سال آینده نیز ممکن است در بازه 9 تا 11 درصد نوسان داشته باشد. به گفته این مسوولان، پیش‌بینی رشد اقتصادی تا پایان سال جاری رقمی در حدود هفت درصد و برای سال آینده رقمی در حدود چهار تا پنج درصد است.

در کنار این پیش‌بینی، بانک مرکزی آخرین آمارها را در خصوص رشد نقدینگی و پایه پولی منتشر کرد. مطابق آمارهای بانک مرکزی، در دی‌ماه حجم نقدینگی به 1196 هزار میلیارد تومان رسیده است. رقم رشد سالانه متغیر نقدینگی در دی‌ماه معادل 26 درصد بوده که این رقم نسبت به ماه‌های قبل روند نزولی را پشت سر گذاشته است. از سوی دیگر، مطابق این آمارها رشد پایه پولی در دی‌ماه به 4 /17 درصد رسیده که نسبت به انتهای سال قبل 4 /0 واحد درصد رشد کرده است.

بازگشت نرخ ارز به کانال 3700

هفته گذشته دلار در پنج روز متوالی، روند کاهشی را پشت سر گذاشت تا در انتهای روز چهارشنبه بهای آن به 3780 تومان برسد. روز شنبه، شاخص بازار ارز 14 تومان از ارزش خود را از دست داد و با پایین رفتن از مرز 3800 تومان به قیمت 3797 تومان رسید. با افت روز آخر، دلار در یازدهمین ماه سال 5 /1 درصد افت قیمت را تجربه کرد. وضعیت بازار ارز در بهمن‌ماه نشان‌دهنده آن بود که از یک‌سو تقاضای چندانی در بازار وجود نداشت و از سوی دیگر عرضه ارز در سطح مناسبی صورت می‌گرفت. به گفته فعالان، در یازدهمین ماه سال، هیچ سرفصل جدید تقاضایی وارد بازار نشد، بلکه تقاضاهای فصلی پیشین مانند موج تقاضای ژانویه از بازار خارج شدند.

در دومین روز هفته کاهش قیمت دلار تداوم یافت تا شاخص بازار ارز هفت تومان از ارزش خود را از دست بدهد و به قیمت 3790 تومان برسد. تقاضای محدود در کنار احتیاط معامله‌گران دو عاملی بودند که زمینه‌ساز افت قیمت این ارز شدند.

روز دوشنبه، دلار سومین روز متوالی را با کاهش پشت‌سر گذاشت تا انتظار معامله‌گران برای بازگشت قیمت به مرز بالاتر ضعیف‌تر شود. در سومین روز هفته، شاخص بازار ارز سه تومان از ارزش خود را از دست داد و به قیمت 3787 تومان رسید. به گفته فعالان، افت نرخ حواله درهم به محدوده 1030 تومان، کاهش تحرکات بازیگران غیررسمی بازار و عرضه مساعد بازارساز سه عامل اثرگذار کاهشی بودند. روز سه‌شنبه، نیز کاهش قیمت دلار تداوم یافت، در این روز، معاملات «امروزی» با قیمت 3800 تومان کلید خورد که 13 تومان بالاتر از قیمت بسته‌شده بازار نقدی روز دوشنبه بود. به گفته فعالان، معامله‌گران اعتباری بازار قصد داشتند با جوسازی پیرامون قیمت‌های شروع بازار، فضای معاملات را دچار هیجان کنند و ذهنیت سایر بازیگران ارزی را تحت‌تاثیر قرار دهند. اما در نهایت شاخص بازار ارز روی قیمت 3786 تومان ایستاد.

روز چهارشنبه، دلار پنجمین افت متوالی را تجربه کرد تا این ارز تا ابتدای محدوده 3780 تومان کاهش یابد. با افت روز چهارشنبه، قیمت دلار هفته گذشته مجموعاً 34 تومان کاهش را تجربه کرد. در حالی که برخی فعالان در انتظار افت بیشتر قیمت هستند، گروهی از معامله‌گران باور دارند دو متغیر می‌توانند روند کاهشی دلار را متوقف کنند: اولی شناسایی کف جدید از سوی نوسان‌گیران و دومی ورود تقاضای جدید به بازار، البته به نظر می‌رسد بازار در شرایط کنونی پتانسیل افزایش قیمت به بالای 3800 تومان را ندارد.

دومین هفته افزایشی بورس

در هفته منتهی به 4 اسفندماه، شاخص کل بورس تهران برای دومین هفته متوالی صعودی بود و با رشد هفتگی 9 /0‌درصدی به سطح 77 هزار و 847 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز در مدت مذکور با رشد حدود 6 /1‌درصدی خبر از رشد برابر شرکت‌های کوچک و بزرگ بازار داد. از سوی دیگر، شاخص فرابورس نیز 1 /2 درصد رشد هفتگی را ثبت کرد و به سطح 867 واحد رسید. بورس تهران در هفته اخیر شاهد انتشار گزارش‌های اولین بودجه سال مالی 96 عمده شرکت‌های بورسی و فرابورسی بوده است. تعدیلات مثبت پی‌درپی گزارش‌های شرکت‌هایی که در اواخر هفته قبل منتشر شده موجب رشد 400 واحدی شاخص کل در روز شنبه شده و بهترین عملکرد شاخص کل در دو ماه اخیر را رقم زده است. گزارش‌های دیگر شرکت‌هایی که در هفته گذشته منتشر شده برخی مناسب و برخی با تعدیل منفی همراه بوده تا معامله‌گران با احتیاط بیشتری نمادها را دنبال کنند. بدین ترتیب رشد شاخص کل در روزهای دیگر هفته با شدت کمتری همراه بوده است که در نهایت حدود 5 /657 واحد رشد را ثبت کرده است. علاوه بر این، هفته گذشته معاون رئیس‌جمهور از انتشار 8500 میلیارد تومان اوراق خزانه در اسفندماه خبر داد. به گفته رئیس سازمان بورس این اوراق خارج از بورس و برای تسویه بدهی پیمانکاران منتشر می‌شود. این در حالی است که شبهات زیادی در مورد انتشار اوراق خزانه وجود دارد به طوری که برخی از کارشناسان معتقدند این اوراق سبب بر هم خوردن توازن و تعادل بازار سهام شده است.

بهترین و بدترین عملکرد

در هفته مورد بررسی، در میان صنایع کوچک بازار، گروه زراعت با رشد شاخص 8 /10 درصد بیشترین بازدهی را به خود اختصاص داد. این گروه شامل سه نماد «زمگسا»، «تلیسه» و «زگلدشت» است که نماد زگلدشت در این هفته، به دلیل اطلاعات دریافتی مبنی بر اطلاعات اولین پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی 96 متوقف شده است. گروه لیزینگ نیز با بازدهی 7 /6‌درصدی جزو بهترین بازدهی‌ها قرار داشت. در این گروه لیزینگ بهمن بازدهی هفتگی 15‌درصدی داشته است. سومین جایگاه را نیز گروه انتشارات و چاپ با رشد شاخص 4 /4‌درصدی به نام خود ثبت کرد. در هفته مذکور گروه شیمیایی، مخابرات و فرآورده‌های نفتی نیز به دلیل تعدیلات مثبت نمادهای این گروه مورد توجه معامله‌گران بودند و بازدهی به ترتیب 8 /1، 6 /2 و 7 /2‌درصدی را ثبت کردند. در میان صنایع کوچک بازار بدترین عملکرد به گروه استخراج نفت تعلق داشت که در هفته مورد بررسی 3 /3 درصد کاهش شاخص را ثبت کرد. علاوه بر این، در میان صنایع مهم بازار بدترین عملکرد هفته متعلق به گروه کانه‌های فلزی با افت 9 /1 درصد بوده است. کچاد و کگل مهم‌ترین نمادهای این گروه گزارش‌های مناسبی برای سال مالی 96 به همراه نداشته‌اند.

در هفته منتهی به 4 اسفندماه سال جاری، شرکت سرمایه‌گذاری توسعه آذربایجان از گروه انبوه‌سازی، با بازدهی هفتگی 2 /37 درصد، بیشترین افزایش قیمت را به خود اختصاص داد. پس از آن، صنایع بهداشتی ساینا از گروه محصولات شیمیایی با رشد قیمتی 3 /27 درصد و شرکت حمل و نقل بین‌المللی خلیج فارس با رشد 2 /23 درصد، بیشترین بازدهی را نصیب سهامداران خود کردند. در مقابل شرکت گلوکوزان در نماد «غگل» از گروه صنایع غذایی با افت قیمتی 10‌درصدی بدترین بازدهی هفتگی را ثبت کرد. پس از آن دو نماد «فرآور» و «کاما» با کاهش قیمت 9 /9 و 8 /7 درصد عملکردهای منفی را در هفته مذکور ثبت کردند.

خوش‌بینی‌ها در سال 96

هفته گذشته بسیاری از شرکت‌ها گزارش بودجه سال مالی 96 خود را روی سایت رسمی کدال منتشر کردند. برخی از این گزارش‌ها خبر از تعدیل مثبت در سودآوری شرکت‌ها داد که موجب رشد شاخص کل در ابتدای هفته شد. به طور مثال هفته گذشته، شرکت مخابرات ایران سود هر سهم سال مالی 96 را با تعدیل مثبت چهار‌درصدی نسبت به آخرین پیش‌بینی 95 حدود 47 تومان اعلام کرده است. همراه اول بزرگ‌ترین اپراتور همراه در کشور نیز پیش‌بینی سود سال بعد را با تعدیل مثبت شش‌درصدی 756 تومان برآورد کرده است. علاوه بر این، پتروشیمی فجر اولین سود هر سهم سال مالی بعد را با رشد 19‌درصدی 112 تومان تخمین زده است. پتروشیمی مبین نیز با تعدیل مثبت هشت‌درصدی سود هر سهم سال مالی بعد را 89 تومان اعلام کرده است. در هفته مورد بررسی، بزرگ‌ترین مجتمع صنعتی کشور، فولاد مبارکه اصفهان با رشد قابل توجه 53‌درصدی، سود هر سهم سال مالی بعد را 25 تومان اعلام کرده است. رشد 7 /11 درصدی نرخ فروش محصولات گرم و سرد در کنار رشد اندک تولید و فروش مهم‌ترین دلیل رشد برآورد سود بوده است. در مقابل ملی صنایع مس ایران سود هر سهم سال مالی بعد را با تعدیل منفی 25‌درصدی حدود 21 تومان اعلام کرده است. این شرکت در سال جاری بخشی از فروش خود را از موجودی انبار داشته به همین دلیل میزان فروش سال بعد را کمتر از سال جاری برآورد کرده است. در گروه کانه‌های فلزی، معدنی و صنعتی گل‌گهر دو درصد تعدیل سود در اولین پیش‌بینی سود هر سهم سال بعد داشته؛ در مقابل معدنی و صنعتی چادرملو افت پنج‌درصدی پیش‌بینی سود داشته است.