رکود مسکن و هدفمندی

طی چهار سال اخیر ساخت‌وساز مسکن به صورت یک سونامی افزایش داشته است، در تهران در چهار سال اخیر 900 هزار واحد مسکونی پروانه ساخت گرفته‌اند که حداقل 700 تا 800 هزار مورد از این واحدها ساخته‌ شده یا در حال تکمیل و ساخت است. این تعداد واحد به معنای ساخت 160 میلیون مترمربع زیربناست. با احتساب یک میلیون تومان به عنوان متوسط ساخت هر مترمربع از این زیربنا، ساخت این واحدها 160 هزار میلیارد تومان هزینه نیاز دارد که این رقم به صورت سالانه 40 هزار میلیارد تومان می‌شود، یعنی چهار برابر بودجه عمرانی تخصیص‌یافته در سال 1392! نتیجه مشخصی که از این آمارها می‌توان گرفت این است که اقتصاد کشور اساساً توان تامین این هزینه‌ها را ندارد؛ یعنی ساخت این واحدها در قدرت اقتصاد کشور نیست و سازنده‌ها اساساً نمی‌توانند این واحدها را بسازند. از سوی دیگر فروش این واحدها با احتساب متوسط قیمت فروش هر مترمربع واحد مسکونی نیاز به‌صرف پنج تا شش سال پس‌انداز کل کشور دارد. هم‌اکنون نیاز سالانه شهر تهران به واحدهای مسکونی جدید 100 هزار واحد است، این در حالی است که هم‌اکنون سالانه در تهران 250 هزار واحد به طور متوسط ساخته می‌شود؛ اما قدرت خرید هم برای این واحدها در بازار معاملات مسکن موجود نیست. در شهر تهران سالانه 70 هزار معامله خرید و فروش صورت می‌گیرد که از این تعداد به طور متوسط 30 هزار معامله مربوط به واحدهای موجود و 40 هزار مورد مربوط به واحدهای نوساز است، این در حالی است که مجموع این معاملات در چهار سال، با عدد ساخت واحدها بسیار فاصله دارد. در حال حاضر تقریباً دو میلیون ملک اضافه در کشور وجود دارد، برای خرید کل املاک نوساز در تهران 450 هزار میلیارد تومان و برای خرید کل املاک نوساز کشور یک میلیون میلیارد تومان پول نیاز است؛ این در حالی است که کل اوراق بانک مسکن برای وام‌دهی چهار هزار میلیارد تومان است. بر این اساس می‌توان گفت به دلیل رکود حاکم بر بازار مسکن هدفمندی یارانه نیز نمی‌تواند اثری بر بازار داشته باشد. بازار وارد فاز رکود شده و تنها متغیرهایی که می‌تواند بر آن تاثیر بگذارد تکانه شدید ارزی و بی‌سرانجامی مذاکرات سیاسی است.