مدیر عامل و موسس شرکت «ایران‌تلنت» ابعاد مختلف گزارش حقوق و دستمزد را تشریح می‌کند
نقطه اتصال نیم میلیون کارجو و ۲۵۰۰ کارفرما
آنچه همواره چالش شرکت‌ها بوده، تعیین سطح حقوق و دستمزد سازمان به گونه‌ای است که باعثنگهداشت نیروهای حرفه‌ای مجموعه شود.
گزارش سالانه دستمزد و حقوق نشان می‌دهد تنها 11 درصد شاغلان از وضعیت شغلی خود راضی هستند و 89 درصد دیگر در تلاشند تا شغل و پست بهتری کسب کنند. احتمالاً، دستمزد و دریافتی ماهانه افراد یکی از مهم‌ترین مولفه‌های رضایت شغلی و عامل مهمی است که افراد را به ماندن یا رفتن از محل کار خود تشویق می‌کند. آسیه حاتمی، مدیر عامل و موسس شرکت ایران‌تلنت می‌گوید هر‌سال تعداد زیادی از افراد محیط کاری خود را ترک می‌کنند و جابه‌جایی‌های زیاد کارکنان، هزینه‌های گزافی را به شرکت‌ها و سازمان‌ها تحمیل می‌کند. اما یکی از مهم‌ترین عوامل این جابه‌جایی‌ها به ویژه در سال‌های اخیر، سطح درآمدهاست. اما بسیاری از افرادی که محیط کار خود را به امید دریافتی بیشتر ترک می‌کنند، از متوسط دستمزد و حقوق شرکت‌های دیگر بی‌خبرند. خلأ وجود یک مرکز اطلاع‌رسانی در حوزه دستمزد و حقوق‌ها احتمالاً مهم‌ترین عاملی بوده تا آسیه حاتمی، دانش‌آموخته رشته مهندسی پلیمر از دانشگاه صنعتی امیر کبیر را در سال 82 به این فکر بیندازد تا سایت استخدامی ایران‌تلنت را تاسیس کند. سایتی که از یک سو اطلاعات کارجویان را منتشر می‌کند و از سوی دیگر موقعیت‌های شغلی
کارفرمایان را منتشر می‌کند. علاوه بر این، این سایت گزارش سالانه حقوق و دستمزد را هم منتشر می‌کند. اینکه افراد بدانند متوسط دریافتی مدیران، سرپرستان و کارشناسان در حوزه‌های مختلف چقدر است و چه عواملی بر افزایش و کاهش دستمزدها تاثیر می‌گذارد. حاتمی در این گفت‌وگو تاکید می‌کند که در چنین وضعیتی گزارش ارزیابی و حقوق می‌تواند به هر دو طیف کارجویان و کارفرمایان کمک کند تا با آگاهی بیشتری در روند استخدام و جذب نیرو قدم بردارند. وی در ادامه این گفت‌وگو در تشریح بازار کار ایران در دوران پس از تحریم می‌گوید: بدون شک در دوران پساتحریم اشتغال رونق می‌گیرد اما واقعیت این است که حقوق یک و نیم میلیون‌تومانی یک کارشناس تحصیل‌کرده در یکی از رشته‌های مهندسی، معادل ۳۵۰ دلار خواهد بود و حقوق چهار میلیون‌تومانی که جزو حقوق‌های خوب بازار کار محسوب می‌شود، معادل کمی بیشتر از 1000 دلار! این اعداد و ارقام برای بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی که می‌خواهند وارد بازار کار ایران شوند بسیار پایین محسوب می‌شوند و قدرت مانور زیادی روی حقوق پیشنهادی خود برای جذب متخصصان ایرانی خواهند داشت، اما این یک فرصت نیز برای شرکت‌های ایرانی می‌تواند
ایجاد کند. مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید.
سایت «ایران‌تلنت» آن‌طور که در تاریخچه آن آمده از سال 2003 فعالیتش را شروع کرده، سه سال است که گزارش دستمزد و حقوق را منتشر می‌کند. نحوه شکل‌گیری ایران‌تلنت چگونه بود؟
سایت استخدامی ایران‌تلنت (IranTalent.com) در سال 82 با هدف ارائه خدمات آنلاین برای ایجاد ارتباط مستقیم بین کارجویان و کارفرمایان راه‌اندازی شد. در آن زمان کارفرمایان و مدیران برای جذب نیروی متخصص از شیوه‌های رایج و موجود در کشور استفاده می‌کردند و جای سایت‌های استخدامی در این میان خالی بود. در واقع در بسیاری از کشورهای دنیا، از سال‌ها قبل سایت‌های استخدامی به عنوان ابزاری مدرن و پیشرفته به کمک کارجویان و کارفرمایان آمده بودند اما در ایران چنین سایتی وجود نداشت. همان‌طور که می‌دانید ایران، کشوری با جمعیت جوان است که یکی از مهم‌ترین نیازهای قشر جوان ما، تسهیل روند استخدام است. با چنین نگاهی سایت ایران‌تلنت راه‌اندازی شد. در واقع با این هدف که روند جذب نیروی انسانی متخصص و کارآمد تسهیل یابد و سرمایه‌های انسانی هر سازمان، با دقت و درایت هر چه بیشتر انتخاب شوند. در تمام این سال‌ها ماموریت خود را ترویج کارآمدترین فرآیندهای نوین
استخدامی با استفاده از تکنولوژی روز دنیا و ایجاد فضایی مناسب برای ارتباط هر چه بهتر کارفرمایان و متخصصان قرار دادیم و تلاش کردیم امکانات بهتری را برای مخاطبان‌مان فراهم کنیم.
در حال حاضر سایت ایران‌تلنت چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
ایران‌تلنت به‌عنوان یکی از فعال‌ترین سایت‌های استخدامی کشور در این سال‌ها نقش موثری در بازار اشتغال متخصصان و مدیران داشته به‌طوری که به عنوان مثال در سال 94، بالغ بر پنج هزار موقعیت شغلی از طریق این سامانه به بازار کار ارائه شده است. در سایت ایران‌تلنت، شرکت‌ها فرصت‌های شغلی خود را در معرض دید کارجویان قرار می‌دهند و متخصصان و مدیران نیز رزومه خود را در معرض دید شرکت‌ها و کارفرمایان قرار می‌دهند.
این دو گروه به کمک نرم‌افزاری پیشرفته یکدیگر را پیدا کرده و با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. متخصصان و مدیران که تحت عنوان کارجو روی سایت ثبت نام می‌کنند، هیچ گونه مبلغی چه هنگام ثبت‌نام و چه بعد از استخدام پرداخت نمی‌کنند و استفاده از این خدمات برای آنان کاملاً رایگان است. عضویت کارجویان روی سایت به دلخواه و توسط خود کارجویان صورت می‌گیرد و این مجموعه هرگز رزومه‌ای را از جایی جمع‌آوری نمی‌کند تا در سایت قرار دهد. مخاطبان اصلی ایران‌تلنت در میان کارجویان، متخصصان و مدیران ایرانی هستند که در گروه‌های شغلی مختلف، در رده‌های میانی و ارشد سازمان مشغول به کارند. مسلماً افراد در رده‌های پایین‌تر یا بدون تحصیلات دانشگاهی شانس بسیار پایینی در پیدا کردن شغل از طریق ایران‌تلنت خواهند داشت. مخاطبان اصلی ایران‌تلنت در میان کارفرمایان، عمدتاً شرکت‌های معتبر ایرانی یا شرکت‌های خارجی هستند که در ایران مشغول فعالیت هستند. در حال حاضر بیش از 2500 شرکت معتبر ایرانی و خارجی از خدمات ایران‌تلنت استفاده می‌کنند و بیش از نیم میلیون رزومه از متخصصان و مدیران روی سایت ثبت شده است.
چه ضرورتی سبب شکل‌گیری ایران‌تلنت و ارائه آمار حقوق و مزد توسط این موسسه شد؟
همان‌طور که اشاره کردم حدود 10 سال پیش فرآیندهای استخدام در کشور بسیار مشکل و پیچیده انجام می‌شد و شرکت‌ها برای پیدا کردن نیروی متخصص مورد نیاز خود باید زمان و هزینه زیادی را صرف می‌کردند. تمام اینها دلیلی بر لزوم وجود وب‌سایت ایران‌تلنت بود که در آن زمان با ایجاد فضایی آنلاین برای ارائه این نوع خدمات توانست تحولی در فرآیندهای استخدامی نیروهای متخصص به وجود آورد. اما یکی دیگر از چالش‌ها، چه برای کارجویان و چه برای کارفرمایان، آگاهی نداشتن از میزان حقوق و دستمزد رایج در ایران بود. اینکه شرکت‌ها از میزان پرداختی دیگر شرکت‌ها اطلاع نداشتند و کارجویان نیز همواره با شک و تردید نسبت به اعلام حقوق درخواستی‌شان در مصاحبه‌های استخدامی شرکت می‌کردند. در واقع ارتباط با این طیف وسیع از متخصصان و مدیران طی این سال‌ها، ما را با یکی از مهم‌ترین مسائل بازار کار که نبود مرجع و گزارش‌های آماری حقوق و دستمزد است، آشنا کرد. به همین دلیل تصمیم گرفتیم با برگزاری یک ارزیابی اصولی و دقیق، هم به نیاز این قشر از مخاطبان‌مان پاسخ دهیم و هم قدمی
در جهت فراهم کردن اطلاعات به ویژه در حوزه استخدامی کشور برداریم. خوشبختانه از اولین گزارش در سال 92، بازخوردهای بسیار خوبی گرفتیم و برگزاری ارزیابی حقوق و دستمزد در سال‌های بعدی را هم در دستور کار خود قرار دادیم و هر سال تلاش می‌کنیم اطلاعات و آمار دقیق‌تری به بازار کار ایران ارائه کنیم.
مهم‌ترین نتیجه سومین ارزیابی حقوق و دستمزد به جز اعلام حقوق‌های رایج بازار کار چه بوده است؟
از جمله نکات جالب به دست آمده، اختلاف زیاد پرداختی‌ها برای پست‌های مشابه در شرکت‌های مختلف است. اینکه این اختلاف تحت تاثیر چه عواملی است و آیا ناشی از سطح توانمندی و مهارت افراد است یا قدرت پرداخت شرکت‌های مختلف با یکدیگر تفاوت دارند، خود جای بحث مفصل دارد؛ اما آنچه بی‌شک همواره چالش شرکت‌ها بوده، تعیین سطح حقوق و دستمزد سازمان به گونه‌ای است که باعث نگهداشت نیروهای حرفه‌ای مجموعه شود. تحقیقات نشان می‌دهد سازمان‌ها به‌طور معمول و دوره‌ای، حقوق پرداختی شرکت‌های مشابه یا رقیب را در بازار کار و صنعت خود بررسی می‌کنند و با در نظر گرفتن توان پرداخت خود، سطح حقوق و دستمزد برای پست‌های مختلف را در سازمان تعیین می‌کنند. به عنوان مثال بازه رایج دریافتی برای مدیر مالی بین 16 تا 106 میلیون ریال است که گستردگی این بازه نشان‌دهنده عوامل اثرگذار نظیر حوزه فعالیت و اندازه شرکت و خارجی یا ایرانی بودن آن است. همچنین دریافتی فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های دولتی به‌طور متوسط 16 درصد بالاتر از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های
آزاد است یا دریافتی افراد دارای مدرک فوق‌لیسانس نسبت به لیسانس به‌طور متوسط 15 درصد بالاتر است. یکی دیگر از موارد مورد بحث در بازار کار جنسیت است که با توجه به آمار ایران‌تلنت به‌طور متوسط دریافتی خانم‌ها در سمت‌های مشابه، 23 درصد کمتر از دریافتی آقایان است. در این میان آمار نشان می‌دهد افراد مسلط به زبان انگلیسی به‌طور متوسط 16 درصد دریافتی بیشتری دارند.
آیا آمار و یافته‌های این موسسه شامل همان مواردی است که در گزارش حقوق و دستمزد منتشر می‌شود یا دایره گزارش‌ها گسترده‌تر است؟
مسلماً هر‌سال سعی می‌شود که تحلیل‌ها و اطلاعات بیشتری در اختیار کاربران قرار گیرد. به عنوان مثال امسال علاوه بر تاثیر سابقه کار بر میزان حقوق و دستمزد افراد در گروه‌های شغلی مختلف، تاثیر حوزه فعالیت و سایز شرکت‌ها نیز عنوان شده است، بنابراین امسال گزارش حقوق و دستمزد در دو نسخه منتشر شده است: گزارش آماری حقوق و دستمزد و گزارش تکمیلی ویژه مدیران که تفاوت آنها در همین بخش است. در این گزارش‌ها تاثیر عواملی چون جنسیت، دانشگاه محل تحصیل، نوع مدرک دانشگاهی و میزان تسلط به زبان انگلیسی بر میزان دریافتی افراد بیان شده است. از جمله موارد دیگر، مقایسه برنامه شاغلان برای سال آینده است. علاوه بر موارد فوق از این ارزیابی، تحلیل‌ها و آمارهای زیادی می‌توان تهیه کرد که همه آنها در این گزارش نمی‌گنجد. از جمله این تحلیل‌ها بررسی هزینه‌های ثابتی است که شاغلان ممکن است به صورت ماهانه داشته باشند مانند اجاره‌بها و هزینه رفت و آمد به محل شرکت. تاثیر ویژگی و مهارت افراد بر میزان دریافتی
آنها و بررسی وظایف اصلی مدیران در شرکت‌ها و مزایای نقدی و غیر‌نقدی که هر شرکت برای پرسنل خود در نظر می‌گیرد نیز از جمله مواری است که می‌توان در این زمینه به آنها اشاره کرد.
آمارهای منتشر‌شده توسط ایران‌تلنت در چه بخش‌هایی کاربرد دارد و کدام موسسات و نهادها از آن استفاده می‌کنند؟
هر‌سال تعداد زیادی از افراد محیط کاری خود را ترک می‌کنند و جابه‌جایی‌های زیاد کارکنان، هزینه‌های گزافی را به شرکت‌ها و سازمان‌ها تحمیل می‌کند. این موضوع از زوایای زیادی قابل بررسی است که یکی از مهم‌ترین عوامل آن به ویژه در سال‌های اخیر، سطح درآمدها عنوان شده است. در چنین وضعیتی گزارش ارزیابی و حقوق می‌تواند به هر دو طیف کارجویان و کارفرمایان کمک کند تا با آگاهی بیشتری در روند استخدام و جذب نیرو قدم بردارند. گزارش‌های حقوق و دستمزد به صورت رایگان روی سایت ایران‌تلنت و در اختیار همه قرار گرفته است و تمامی افراد جویای کار، شاغلان و کارفرمایان می‌توانند این گزارش‌ها را مطالعه کنند. این گزارش‌ها شامل تحلیلی از اوضاع اقتصادی و اجتماعی شاغلان در کشور و جداول حقوق و دستمزد برای 22 گروه شغلی به تفکیک رده سازمانی و سابقه کار است. البته ما هر سال تحلیل‌ها و اطلاعات بیشتری را به این گزارش اضافه می‌کنیم و خبر خوب اینکه امسال علاوه بر بررسی سابقه کار، تاثیر حوزه فعالیت شرکت‌ها و اندازه شرکت‌ها
نیز بر میزان حقوق دریافتی افراد بررسی شده است.
نحوه مشارکت و همکاری ایران‌تلنت با دیگر سازمان‌ها و دستگاه‌های جاری دولتی مانند وزارت کار یا بخش‌های آموزشی کشور چگونه است؟
از آنجا که هدف ایران‌تلنت کمک به بهبود فرآیند استخدام در کشور است، در این راستا از هیچ کمکی دریغ نمی‌کند. ایران‌تلنت در سال‌های اخیر توانسته است به درخواست سازمان‌های آموزشی کشور نسبت به برگزاری کارگاه‌های آموزشی با موضوع ورود به بازار کار پاسخ دهد که مورد استقبال گسترده‌ای از سوی دانشجویان قرار گرفت. برگزاری این سمینارها فضای بسیار مناسبی را برای اطلاع‌رسانی و آموزش هر چه بیشتر دانشجویان و کسانی که تازه فارغ‌التحصیل شده‌اند فراهم آورده است. همچنین به عنوان مثال سال گذشته این مجموعه گزارشی جامع از بازار کار ایران در انجمن سالانه جامعه مهندسین مشاور ایران (Fidic)، به منظور آشنا کردن مدیران ایرانی و خارجی با وضعیت بازار کار در ایران و نوع تخصص نیروی انسانی ارائه کرده است.
آیا موسساتی در کشورهای دیگر وجود دارند که فعالیتی شبیه ایران‌تلنت داشته باشند؟ این موسسات کدامند و چه آماری را منتشر می‌کنند؟ فعالیت ایران‌تلنت تا چه حد شبیه این موسسات است؟
همان‌طور که می‌دانید ایران‌تلنت سایت استخدامی (job site) است و خدمات خود را به صورت آنلاین ارائه می‌دهد و در کشورهای دیگر نیز سایت‌های استخدامی بسیاری وجود دارند که مشابه فعالیت ما را دارند ولی هر کدام روش کاری و فعالیت‌های جانبی خود را دارند. این فعالیت‌های جانبی شامل تهیه گزارش‌هایی از این دست هست که مطالب ارائه‌شده در آنها با توجه به نیازهای هر جامعه متفاوت است. از طرفی موسسات دیگری هم وجود دارند که کارشان فقط تهیه و انتشار این نوع گزارش‌هاست و معمولاً در ازای دریافت مبالغی این گزارش‌ها را در اختیار افراد قرار می‌دهند.
کشورهای دیگر از آمار موسسات مشابه ایران‌تلنت در کشور خود چه استفاده‌ای می‌کنند و چه تفاوتی میان استفاده از آمار ایران‌تلنت و دیگر موسسات خارجی وجود دارد؟ یعنی آیا در محاسبات مزد، سیاستگذاری‌های حوزه اشتغال، آموزش و... از آمار این سازمان‌ها در خارج و داخل استفاده می‌شود؟
از آنجا که تعیین میزان حقوق و دستمزد در هر کشور به عوامل بسیاری بستگی دارد از جمله شرایط اقتصادی، اجتماعی، قوانین تعیین‌شده در وزارتخانه‌های آن کشور، حوزه فعالیت شرکت‌ها و غیره؛ بنابراین شرکت‌هایی که چنین گزارش‌هایی را تهیه می‌کنند با در نظر گرفتن تمامی این عوامل و نیازهای جامعه خود مشابه این گزارش‌ها را تهیه و منتشر می‌کنند.
نحوه آمارگیری و دستیابی به نتایج در حوزه دستمزد و حقوق چگونه است؟
پرسشنامه جامعی در انتهای هر سال تهیه و روی سایت ایران‌تلنت قرار می‌گیرد که تمامی متخصصان می‌توانند با مراجعه به آن اطلاعات مربوط به وضعیت شغلی و حقوق و دستمزدهای خود را وارد کنند. این پرسشنامه طی این چند سال کامل‌تر شده است. بعد از اتمام مدت زمان دسترسی به پرسشنامه، اطلاعات آن توسط متخصصان آمار مورد تحلیل قرار می‌گیرد و گزارش ارزیابی حقوق و دستمزد با اطلاعاتی از جمله میزان حقوق‌های رایج کشور با توجه به تحصیلات، سابقه کار و سمت سازمانی در گروه‌های شغلی مختلف در وب‌سایت ایران‌تلنت و نسخه چاپ‌شده آن در اختیار مدیران شرکت‌ها قرار می‌گیرد. در سومین ارزیابی حقوق و دستمزد بیش از 36 هزار متخصص و مدیر ایرانی شرکت کردند و خوشبختانه هر‌سال تعداد شرکت‌کنندگان در این ارزیابی بیشتر شده است.
جامعه آماری و گروه هدف انتشار آمار ایران‌تلنت چه گروه و چه موسساتی است؟
گروه هدف تمامی شاغلان کشور که در گروه‌های شغلی مختلف فعالیت دارند هستند و مطالعه این گزارش کمک شایانی به کسانی که جویای کار هستند و همچنین شاغلان و مدیران شرکت‌ها می‌کند. افراد جویای کار و شاغلان می‌توانند با توجه به نوع فعالیت‌شان، سابقه کار و حوزه فعالیت شرکت مورد نظرشان تخمینی از حقوق دریافتی رایج کشور داشته باشند و از طرف دیگر کارفرمایان می‌توانند با داشتن مشخصات نیروی مورد نظر، حوزه فعالیت و سایز شرکت خود، میزان حقوق پیشنهادی خود را تعیین کنند.
با توجه به نتایج به دست آمده، وضعیت بازار کار را در سال‌های آینده چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بدون شک برطرف شدن موانع تحریم از مسیر پیشرفت کشور، باعث رونق اقتصادی و شکوفایی کسب و کار و افزایش آمار اشتغال خواهد شد؛ اما واقعیت این است که حقوق 5 /1 میلیون‌تومانی یک کارشناس تحصیل‌کرده در یکی از رشته‌های مهندسی، معادل ۳۵۰ دلار خواهد بود و حقوق چهار میلیون‌تومانی که جزو حقوق‌های خوب بازار کار محسوب می‌شود، معادل کمی بیشتر از 1000 دلار! این اعداد و ارقام برای بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی که می‌خواهند وارد بازار کار ایران شوند بسیار پایین محسوب می‌شود، لذا قدرت مانور زیادی روی حقوق‌های پیشنهادی خود به متخصصان ایرانی خواهند داشت. این امر منتهی به جذب راحت‌تر نیروهای توانمند بازار کار ایران می‌شود. این موضوع یکی از دغدغه‌های مدیران و کارفرمایان را شکل می‌دهد و از طرفی آنان را ترغیب می‌کند که در‌صدد برنامه‌ریزی و تدوین سیاست‌های خاص و خلاقانه برای شناسایی و نگهداشت نیروهای ارزشمند سازمان خود باشند. این تهدید از زاویه دیگر، فرصتی فوق‌العاده را برای شرکت‌های ایرانی در جهت همکاری با شرکت‌های خارجی فراهم می‌کند.
به عبارت دیگر همان‌طور که تولید بسیاری از برندهای غربی و آمریکایی امروزه در چین صورت می‌گیرد، یا خدمات بسیاری از شرکت‌های برتر دنیا از کانال شرکت‌هایی در هند مدیریت و اجرا می‌شود، ایران نیز کاندیدای خوبی برای این امر محسوب خواهد شد و شرکت‌های خارجی به این سمت روی می‌آورند که تولید محصول یا ارائه خدمات خود را از طریق شرکت‌های مرتبط در ایران انجام دهند. در این حالت نه‌تنها شرکت‌های داخلی بابت از دست دادن نیروی متخصص خود نگرانی نخواهند داشت بلکه می‌توانند با وصل شدن به بازارهای جهانی و شرکت‌های بین‌المللی، رونق چشمگیری به کسب و کار خود ببخشند.
دیدگاه تان را بنویسید