نه به خشونت علیه زنان

«در ایران میزان مرگ ناشی از خشونت علیه زنان در سنین 15 تا 44 سال با میزان مرگ ناشی از سرطان برابر است.» این تنها بخشی از اخبار ناخوشایندی است که سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس از آمار مربوط به خشونت علیه زنان در ایران اعلام کرده است. اخبار دیگری نیز این روزها شنیده می‌شود. اشرف بروجردی، معاون اجتماعی وزارت کشور در دولت محمد خاتمی، اعلام می‌کند که ۳۲ جلد کتاب حاوی نتایج طرح ملی بررسی اَشکال خشونت خانگی علیه زنان در دوره ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد و ریاست زهره طبیب‌زاده‌نوری بر مرکز امور زنان و خانواده تبدیل به «خمیر» شده است. شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، ششم آذرماه خبر می‌دهد که نتایج تحقیق یادشده، گم شده و هیچ نسخه‌ای از آن در وزارت کشور یا مرکز معاونت امور زنان و خانواده پیدا نشده است. مولاوردی می‌گوید این پروژه در دولت محمد خاتمی توسط وزارت کشور و دانشگاه‌های سراسر ایران در ۲۸ استان کشور انجام گرفته، اما در دولت محمود احمدی‌نژاد این گزارش‌ها کنار گذاشته شده و در نهایت گم شده است. این اخبار ناامیدکننده‌ای است که در آستانه روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان

(25 سپتامبر -‌ 4 آذر) منتشر می‌شود. روزی که از سوی سازمان ملل به این عنوان نامیده شده تا جهان را به مقابله با تمام مصادیق خشونت علیه زنان فرابخواند. به نظر می‌رسد در کشور ما باید به حساسیت این معضل به اندازه اهمیت آن توجه شود. خشونت در هر شکل و در هر زمینه‌ای مقبوح است. خشونت علیه زنان نیز پدیده‌ای اجتماعی است که سال‌هاست به عنوان یکی از مصادیق بارز نقض حقوق بشر شناخته شده است که برای پیشرفت زنان در تمام عرصه‌های زندگی، پیامدهای نامطلوب و بدخیمی دارد. خشونت علیه زنان، سلامتی، چشم‌انداز تحصیل، آموزش و اشتغال موثر آنان و از همه مهم‌تر توانایی مشارکت آنها به عنوان عضو موثر در جامعه را در معرض تهدید قرار می‌دهد. این خشونت مرز نمی‌شناسد. مطالعات نشان می‌دهد در سراسر جهان یک زن از هر سه زن، دست کم یک بار در طول زندگی از سوی همسر یا فرد دیگری مورد خشونت فیزیکی، روانی یا جنسی قرار گرفته است. از نظر مفهومی خشونت علیه زنان اصطلاحی تخصصی است که برای توصیف کلی هر نوع رفتار خشونت‌آمیز علیه زن به کار می‌رود و جنسیت قربانی پایه اصلی خشونت است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد خشونت علیه زنان را «هرگونه عمل خشونت‌آمیز بر پایه جنسیت که منجر به آسیب فیزیکی (بدنی)، جنسی یا روانی زنان شود» تعریف کرده است. این خشونت «تهدید به این کارها، اِعمال اجبار، یا سلب مستبدانه آزادی (چه در اجتماع و چه در زندگی شخصی)» را نیز در‌بر می‌گیرد. خشونت علیه زنان پدیده‌ای جهانی است که در نتیجه تبعیض در قانون یا اجرای آن و تداوم نابرابری‌ها بین زنان و مردان رخ می‌دهد و به همین سبب است که برای مقابله با آن به عزمی ملی و بین‌المللی نیاز است. افراد یک جامعه آگاه و متعادل می‌بایست ماهیت و اشکال خشونت را بشناسند، از آن بپرهیزند و بیاموزند که در صورت مشاهده هر نوع خشونت می‌بایست آن را گزارش کرده و پیگیری کنند. در حالی که افکار عمومی نگران سونامی سرطان است، خشونت علیه زنان سرطان دیگری است که جامعه را تهدید می‌کند. در راستای شعار سازمان ملل که هدف خود را «افزایش آگاهی و هدفمند ساختن اقدامات» قرار داده است، پرونده پیش‌رو می‌کوشد با مروری بر مصادیق خشونت علیه زنان در ایران و آسیب‌شناسی آن از دیدگاه یکی از جامعه‌شناسان، دریچه‌ای رو به «همزیستی نارنجی زنان و مردان» بگشاید.