اوکراین، دوپاره میان قدرت‌ها

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، به همتای روس خود هشدار داد اگر توافق آتش‌بس در شرق اوکراین کاملاً اجرا نشود، روسیه و جدایی‌طلبان هوادار این کشور، با تبعات سنگین‌تری مواجه خواهند شد. جان کری که در ژنو و در حاشیه نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد سخنرانی می‌کرد، گفت جدایی‌طلبان، تسلیحات سنگین خود را فقط از برخی از مناطق گزینش‌شده عقب کشیده‌اند. او گفت مقررات آتش‌بس باید در تمام مناطق استراتژیک و کلیدی، از جمله شهر دبالتسفه و بندر ماریوپول، رعایت شود. همزمان، وزیر خارجه روسیه نیز در سخنانی در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد از بهبود محسوس وضعیت در شرق اوکراین خبر داد و گفت توپخانه این کشور از خطوط مقدم عقب می‌نشیند. با وجود ادعای سرگئی لاوروف، جان کری گفت: «مفاد قرارداد مینسک برای اجرا در حال حاضر گزینش شده‌اند و نوعی انتخاب هدفمند در این اجرا دیده می‌شود و همان‌طور که همه ما خبر داریم، هنوز هم تیراندازی و حملات توپخانه‌ای در جریان است. ظرف همین چند روز گذشته باز هم کسانی کشته شده‌اند.» جدایی‌طلبان و دولت اوکراین هر دو ادعا می‌کنند در پی توافق آتش‌بس در مینسک، در حال عقب‌ کشیدن تسلیحات سنگین خود هستند. ناظران سازمان امنیت می‌گویند حمل‌و‌نقل تسلیحات در هر دو سوی خط مقدم مشاهده می‌شود، اما هنوز برای تایید عقب‌نشینی تمام‌عیار نیروها زود است. روز دوشنبه، دوم مارس، سرگئی لاوروف نیز به همتای آمریکایی‌اش هشدار داد اگر واشنگتن به دولت اوکراین کمک تسلیحاتی کند، مسوول شکست توافق آتش‌بس خواهد بود. لاوروف گفت بهبودی محسوس در شرایط ایجاد شده و از دولت اوکراین خواست ضمن فاصله گرفتن از گروه‌های تندرو، در مناطق تحت کنترل جدایی‌طلبان، رونق اقتصادی ایجاد کند. این اولین دیدار دو وزیر خارجه از زمانی است که جان کری روسیه را به دروغگویی درباره ایفای نقش‌اش در جنگ اوکراین متهم کرد. همزمان گزارش حقوق بشر سازمان ملل متحد می‌گوید آمار کشته‌ها در درگیری‌های شرق اوکراین، از مرز شش هزار نفر گذشته و تاکید کرد آمار واقعی کشته‌ها از این میزان بیشتر است. در این سند به نقل از منابعی موثق، به ادامه ورود تسلیحات و جنگجوهای خارجی از روسیه به اوکراین اشاره شده است. زید راعد الحسین، کمیسر ارشد حقوق بشر سازمان ملل متحد گفته است این گزارش ویرانی بی‌رحمانه زیرساخت‌ها و مرگ غیرنظامیان را به تصویر کشیده است. استفان دوجاریک، سخنگوی بان کی مون، گفت: «کمیسیونر عالی حقوق بشر سازمان ملل اعلام کرده تمامی طرفین درگیر در اوکراین باید از شروط توافقنامه‌های مینسک تبعیت کرده و شلیک بی‌هدف خمپاره و دیگر اقدامات خصمانه را که باعث ایجاد وضعیتی وحشتناک برای غیرنظامیان شده با توجه به قوانین بین‌المللی حقوق بشر و بشردوستانه متوقف کنند.» کمیسیونر عالی حقوق بشر سازمان ملل همچنین از اقدامات مربوط به آزادی تمامی گروگان‌ها و افرادی که به صورت غیرقانونی بازداشت شده‌اند، خروج تسلیحات سنگین از خط تماس، خروج تشکیلات مسلح خارجی، مزدورها و تسلیحات از خاک اوکراین و بازگشت کنترل کامل مرز این کشور به دست دولت اوکراین استقبال کرد. بیش از 600 هزار اوکراینی از فوریه سال 2014 میلادی از کشور فرار کرده و به دنبال پناهندگی در کشورهای همسایه به ویژه روسیه، بلاروس، مولداوی، لهستان، مجارستان و رومانی هستند.