رکوردشکنی هفت‌ماهه نفت

قیمت نفت به بیشترین میزان در هفت ماه گذشته رسید و این رویداد به مهم‌ترین خبر بازارها در هفته گذشته تبدیل شد. بهای نفت در هفته گذشته، در آستانه ورود به کانال 50‌دلاری قرار گرفت و بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی کردند که روند افزایشی در نیمه دوم سال جاری میلادی نیز تداوم خواهد یافت. از مهم‌ترین عوامل کاهش بهای نفت می‌توان به افت تولید در کشورهای کانادا، نیجریه و ونزوئلا اشاره کرد، هر چند که افزایش عرضه در برخی از کشورها مانند ایران باعث شد کمی تعادل در بازار نفت حکمفرما شود. در هفته گذشته، بهای اونس جهانی نیز تحت تاثیر بهای نفت، قیمت دلار جهانی و گزارش‌های فدرال‌رزرو نوساناتی را پشت سر گذاشت و در دامنه 1265 و 1287‌دلاری قرار گرفت. در این هفته، شاخص بورس تهران با 6 /0 درصد افزایش، روند ترمیم در پیش گرفت و به سطح 76 هزار و 413 رسید.

آماده ورود به سطح 50‌دلاری
اختلال غیرمنتظره در عرضه نفت «کانادا»، «نیجریه» و «ونزوئلا» باعث شده است بهای نفت به بالاترین میزان خود در هفت ماه گذشته برسد. قیمت طلای سیاه، در هفته گذشته روند صعودی را پشت سر گذاشت.
به گزارش «بلومبرگ» بهای هر بشکه نفت برنت در انتهای هفته منتهی به 24 اردیبهشت (13 می) 47 دلار و 73 سنت در هر بشکه ثبت شد. در این زمان بهای هر بشکه نفت وست تگزاس اینترمدیت معادل با 46 دلار و 21 سنت گزارش شد. اما در روز دوشنبه و در اولین هفته کاری، این کالای استراتژیک، خیز قیمتی برداشت و بهای نفت برنت با 4 /1 درصد افزایش به 48 دلار و 50 سنت در هر بشکه رسید. قیمت نفت وست تگزاس اینترمدیت نیز با 5 /1 درصد رشد به حدود 46 دلار و 89 سنت رسید. در این روز موسسه گلدمن ساکس طی یک گزارش تحلیلی اعلام کرد بازار نفت از وضعیت اشباع ذخایر خود عبور کرده و زودتر از پیش‌بینی‌ها به حالت کمبود عرضه نفت رسیده است. این موسسه پیش‌بینی کرد بهای نفت در نیمه دوم سال جاری به سطح 50 دلار در هر بشکه برسد. تحلیلگر این گزارش افزود که اختلال در عرضه و همچنین تقاضای قوی در هند، چین و روسیه از عوامل موثر رشد بهای نفت بود. در روز سه‌شنبه هفته گذشته افزایش قیمت‌ها تداوم یافت. بهای هر بشکه نفت برنت با 28 سنت افزایش به 49 دلار و 25 سنت رسید. در حالی که بازار با ادامه اختلالات در عرضه نفت روبه‌رو بود، بهای نفت در آستانه رسیدن به بیشترین قیمت هفت‌ماهه قرار گرفت.
بانک ایان زد در تحلیلی عنوان کرد که با ادامه اختلال در عرضه نفت، انتشار آمارهای ذخایر اداره اطلاعات انرژی، عامل کلیدی در بهای قیمت نفت بود، به نحوی که هر گونه کاهش بیشتر در حجم ذخایر آمریکا می‌تواند موجب افزایش بیشتر قیمت‌های نفت شود. این تحلیل در ادامه گزارش خود عنوان کرد: «با توجه به اینکه آتش‌سوزی در آلبرتای کانادا مجدداً به سوی میادین نفتی منحرف شده، احتمال تداوم اختلال در عرضه تا ماه ژوئن به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. کاهش بیشتر صادرات نفت نیجریه نیز موجب شده تا شکاف عرضه و تقاضا در بازار فیزیکی کمتر شود.»
در طول روز چهارشنبه بهای نفت کمی نوسان داشت، به نحوی که در ابتدای روز کمی از سطح قیمت نفت برنت کاهش یافت، اما بهای هر بشکه از 49 دلار پایین‌تر نرفت. در ادامه فعالیت بازار، بهای نفت روند افزایشی روزهای گذشته را پیگیری کرد و تا زمان تنظیم این گزارش بهای هر بشکه نفت برنت معادل 49 و 18 سنت گزارش شد. البته این احتمال وجود دارد که با تداوم عوامل تاثیرگذار در کاهش عرضه جهانی طلای سیاه، در انتهای هفته قیمت هر بشکه نفت به سطوح بالای 50 دلار برسد.

احیای صادرات نفت ایران
در این خصوص، هاونس ون کلیف، اقتصاددان و رئیس ABN AMRO در گفت‌وگو با رویترز تاکید کرد: اثر اختلال در عرضه نفت به وضوح فراتر از پیش‌بینی کارشناسان بود. قطع غیر برنامه‌ریزی‌شده تولید نفت، در نیجریه و کانادا حدود دو میلیون بشکه در روز عرضه کل را در هفته‌های اخیر کاهش داده است. در روز چهارشنبه یک کارگزار نفت در PVM گفت هر دو تحلیل بنیادی و تکنیکال، پیش‌بینی کردند که بهای نفت یک سطح بالاتر رود و از مرز 50 دلار عبور کند. البته برخی از تحلیلگران هشدار دادند افزایش عرضه توسط دیگر کشورها می‌تواند روی قیمت فشار وارد کند و سطح قیمتی آن را حفظ کند.
همچنین موسسه انرژی JBC در روز چهارشنبه تاکید کرد در برخی کشورها مانند ایران مقدار زیادی مازاد عرضه وجود دارد.
به گزارش رویترز، داده‌ها از ایران نشان می‌دهد صادرات کشورمان، بیش از آنکه تحلیلگران پیش‌بینی می‌کردند، در حال احیا و بازیابی است. صادرات این عضو اوپک به 1 /2 میلیون بشکه در روز رسیده است، رقمی که نسبت به مدت مشابه سال قبل 60 درصد افزایش یافته است. با توجه به محموله‌هایی که به کشورهای اروپایی صادر شده، برآورد می‌شود این میزان به نیمی از دوره قبل از اعمال تحریم‌ها رسیده است. با وجود این، صادرات نفت خام عربستان سعودی با روند کاهشی نامحسوس در ماه مارس به 541 /7 میلیون بشکه در روز رسیده است، این میزان در ماه فوریه معادل 553 /7 میلیون بشکه در روز گزارش شده بود.
JBC هشدار داد افزایش قیمت نفت به سمت 50 دلار در هر بشکه می‌تواند روند کاهشی تولید در میان برخی از تولیدکنندگان نفت شیل (که با هزینه بالا نفت را استخراج می‌کردند) را تغییر دهد.
در هفته گذشته، موسسه سی‌ان‌ان مانی به طور کلی سه نوع اختلال در عرضه را به این شکل طبقه‌بندی کرد.

افت تولید در آمریکا و چین
یکی از عوامل روند افزایش قیمت، کاهش میزان تولید نفت در آمریکا و چین عنوان شد. انتشار گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان داد تولید نفت شیل این کشور در ماه ژوئن برای هشتمین ماه متوالی کاهش خواهد یافت. مطابق گزارش‌ها، در آمریکا تولید نفت نسبت به بالاترین رقم‌های سال 2015، حدود 4 /8 درصد کاهش یافته و به 8 /8 میلیون بشکه در روز رسیده است. شرکت‌های نفتی این کشور با موجی از ورشکستگی‌ها مواجه شده‌اند. در چین، تولید نفت در ماه آوریل 6 /5 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته و به 04 /4 میلیون بشکه در روز رسیده است.

آتش‌سوزی در کانادا
منوچهر تکین، مشاور مستقل نفت و انرژی، در این خصوص به سی‌ان‌ان مانی گفت: آتش‌سوزی گسترده در بخش‌های نفت‌خیز ایالت آلبرتا در کشور کانادا، شرکت‌های بزرگ نفتی را مجبور کرد برخی از عملیات خود را متوقف کنند و این روند باعث کاهش حدود 2 /1 میلیون بشکه‌ای در روز شده است. این در حالی است که به طور متوسط تولید کانادا با 4 /4 میلیون بشکه نفت در روز بوده و به عنوان پنجمین تولیدکننده بزرگ نفت در جهان محسوب می‌شده است.

کاهش عرضه در ونزوئلا
همچنین در قاره آمریکا، صادرکنندگان عمده نفت نظیر ونزوئلا با کاهش تولید مواجه شده‌اند. تولید نفت این کشور از آغاز امسال تاکنون حداقل 188 هزار بشکه در روز کاهش داشته و این در حالی است که شرکت ملی نفت این کشور ناتوان از انجام سرمایه‌گذاری‌های لازم برای تثبیت میزان تولید است.

سه عامل اثرگذار در قیمت طلا
اونس جهانی در هفته گذشته روند پرنوسانی را پشت سر گذاشت، این نوسانات عمدتاً تحت تاثیر «تغییرات سهام بازارهای جهانی»، «گزارش گلدمن ساکس درباره پایان دوره مازاد عرضه نفت» و «نوسانات بهای دلار» بود.
بهای اونس جهانی طی هفته گذشته در کمترین مقدار به 1265 دلار رسید، همچنین بیشترین مقدار ثبت‌شده برای آن معادل با 1287 دلار بود. فلز زرد در هفته‌های اخیر؛ بیش از هر عاملی تحت تاثیر افت و خیز شاخص دلار بوده است. بهای اونس که در نخستین هفته ماه می 3 /0 درصد از ارزش خود را از دست داده بود، در هفته دوم نیز 2 /1 درصد از ارزش خود را از دست داد، تا در نیمه پنجمین ماه میلادی به قیمت 1273 دلار برسد. این در حالی است که فلز زرد سه هفته قبل از این، قیمت 1306 دلار را نیز تجربه کرد، اما در ماه می نتوانست این رکورد را تکرار کند. هر چند این روند هنوز نسبت به سال 2016 عملکرد مطلوب‌تری را نشان می‌دهد. بازارهای جهانی سومین هفته ماه می را با افزایش قیمت آغاز کردند. در روز دوشنبه هفته گذشته، اونس طلا به محدوده 1280 دلار حرکت کرد. روندی که به افزایشی شدن قیمت طلا در این روز کمک کرد، گزارش موسسه گلدمن ساکس درباره پایان دوره مازاد عرضه نفت، انتشار داده‌های بد تازه از اقتصاد چین و افت اندک شاخص بهای دلار بود. اونس تحت تاثیر عوامل افزایش تا 1286 دلار نیز بالا رفت، اما روند افزایشی بهای طلا، در ادامه تغییر کرد. روز سه‌شنبه در مجموع روند کاهشی بر بهای اونس جهانی حاکم شد. در این روز، افت اندک بهای دلار جهانی باعث شد که در اوایل روز سه‌شنبه روند افزایشی بر اونس حاکم شود. اما افزایش شاخص بازار سهام در بازارهای جهانی، باعث شد اثر عوامل افزایشی در بازار طلا خنثی شود، در نتیجه بهای اونس طلا با یک سطح کاهش، به کانال 1270‌دلاری رسید. به گفته تحلیلگران، بازارهای سهام به دلیل رشد مستمر دلار آمریکا و بالا رفتن قیمت کالاها در وضعیت نسبتاً خوبی هستند. بسیاری از سرمایه‌گذاران پیش‌بینی می‌کردند بازارها به سطح پایین‌تری عقب‌نشینی کنند، اما با وجود همه بدبینی‌ها، بازارها همچنان به پیشروی ادامه می‌دهند.
در روز چهارشنبه روند بهای طلا، کم‌نوسان‌تر از روزهای قبل بود و عمدتاً در میانه کانال 1270 حرکت می‌کرد. در این روز، دو تن از مقام‌های ارشد فدرال‌رزرو اعلام کردند که احتمال افزایش نرخ بهره مرجع در سال 2016 بالاست. اما بازار طلا به تاکید جان ویلیامز، رئیس فدرال‌رزرو سان‌فرانسیسکو و دنیس لاکهارت، رئیس فدرال‌رزرو آتلانتا، واکنش قابل توجهی نداد، اگرچه ذهن معامله‌گران این بازار را درگیر خود کرد. البته با توجه به شرایط اقتصاد جهان و البته اقتصاد آمریکا، کمتر کسی انتظار دارد که کمیته بازار آزاد در نشست ژوئن یا جولای خود، سیاست پولی‌ای را که در دسامبر 2015 پس از حدود 10 سال انقباضی شده بود، انقباضی‌تر کند.
اونس صبح چهارشنبه نیز تحت تاثیر ادامه قوی ماندن بهای نفت، افت بازارهای سهام و شاخص دلار با رشد روبه‌رو شد، اما پس از آن با سودگیری برخی معامله‌گران روند کاهشی را در پیش گرفت. مورد دیگر، که روند کم‌نوسان طلا را حمایت می‌کرد، حالت انتظار صورت‌جلسه نشست پیشین کمیته بازار آزاد فدرال‌رزرو بود. معامله‌گران در بازارهای مختلف از جمله بازار ارز در صورت‌جلسه به دنبال نشانه‌های تازه از زمان افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا هستند.

ترمیم شاخص بورس
در جریان معاملات هفته گذشته بورس اوراق بهادار تهران، شاخص کل بورس با افزایش حدود 430 واحدی به سطح 76 هزار و 413 رسید که توانست طی یک هفته رشد 6 /0‌درصدی را تجربه کند، این در حالی است که نسبت به ابتدای سال جاری با افت 9 /5‌درصدی روبه‌رو بوده است. شاخص فرابورس نیز با افزایش 1 /3‌درصدی سطح 818 را ثبت کرده است. علاوه بر این، شاخص کل هم‌وزن نیز رشد یک‌درصدی را در طول هفته رقم زد و به عدد 13 هزار و 740‌واحدی رسید. با این حال، ارزش معاملات بورس و فرابورس در یک هفته، با هشت درصد افت نسبت به هفته قبل از آن، بالغ بر 1286 میلیارد تومان بوده است. در میان صنایع بورسی زراعت با 8 /15 درصد، استخراج نفت با 6 /10 درصد و فرآورده‌های نفتی با 5 /7 درصد بیشترین بازدهی هفتگی و در مقابل ابزار پزشکی با منفی 1 /9 درصد، کانه‌های فلزی با منفی 1 /3 درصد و لاستیک‌سازی با منفی 3 /2 درصد کمترین بازدهی هفتگی را ثبت کرده‌اند. گروه خودرو نیز با 251 میلیارد تومان کماکان بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داده‌اند.

خبرهای خوش برای بانکی‌ها
شاخص گروه بانک به‌رغم افت 32 /9‌درصدی از اوایل سال جاری، در هفته گذشته با رشد 40 /1‌درصدی مواجه بود که در طول هفته گذشته 14 درصد از ارزش کل معاملات بازار را به خود اختصاص داد. در این میان، بانک ملت، بانک تجارت و بانک صادرات از صدرنشین‌های این گروه بودند.
در طول هفته گذشته نوید خبر رخدادهای خوب در خرداد، با محوریت بورس و مسکن از سوی وزیر اقتصاد یکی از علت‌های اقبال سهامداران به این گروه بوده است. از سوی دیگر، همچنان خبر کاهش نرخ سود بانکی و اعلام تک‌نرخی شدن ارز باعث موج خوش‌بینی بر بازار سرمایه بوده و در صورت تحقق آن انتظار می‌رود که اثرات مثبتی روی کلیت اقتصاد و به ویژه بازار سرمایه و بورس داشته باشد. چرا که کاهش نرخ سود بانکی، افزایش نسبت «پی بر ای» سهام شرکت‌های بورسی را به دنبال خواهد داشت و در نتیجه هزینه فرصت و نرخ بازده بدون ریسک کاهش می‌یابد. با این شرایط جذابیت سرمایه‌گذاری مولد در صنایع و بخش‌های فعال و بنگاه‌های تولیدی افزایش یافته و در نتیجه آن رونق اقتصادی را در پی خواهد داشت.
از سوی دیگر، در هفته گذشته تلاش‌هایی برای کاهش تردید بانک‌های اروپایی در معامله با ایران صورت گرفته است. وزیر امور خارجه امریکا طی جلسه پنجشنبه با مدیران بانک‌های اروپایی تاکید کرده هیچ‌گونه مانع و هشداری برای معامله قانونی بانکی با ایران وجود ندارد. با این حال و به‌رغم علاقه دولت‌ها و شرکت‌های اروپایی برای بازگشت به ایران، به گفته بانک‌های بزرگ اروپایی، این بانک‌ها از اظهارات وزیر خارجه آمریکا متقاعد نشده‌اند و کماکان به محدود کردن عمومی مبادلات مربوط به ایران ادامه می‌دهند.

اثر حضور خارجی‌ها در خودرو
سایپا پیش‌بینی سود سال مالی 95 را با 127 درصد تعدیل مثبت اصلاح کرده و سود هر سهم را 102 ریال پیش‌بینی کرده است. افزایش 31‌درصدی مقدار فروش و کاهش 22‌درصدی هزینه‌های مالی بیشترین تاثیر را در این تعدیل پیش‌بینی داشته است. به گفته مدیرعامل سایپا قرارداد همکاری با سیتروئن خردادماه امسال امضا می‌شود؛ همچنین سایت کاشان به‌عنوان محل اجرای همکاری دو شرکت نهایی شده است. معاون وزیر صنعت در این خصوص گفته بود: حجم این سرمایه‌گذاری مشترک در مرحله نخست 200 میلیون دلار برآورد شده و این همکاری به صورت مشارکت 50-50 خواهد بود. همچنین سیتروئن برای سرمایه‌گذاری در فاز نخست، علاوه بر تکنولوژی، پول نقد نیز خواهد آورد.
مدیرعامل سایپادیزل در جریان بازدید مدیران منطقه خاورمیانه شرکت ولوو تراکس و شرکت ekn سوئد (ارائه‌دهنده خدمات مالی)، از مذاکره سه‌جانبه برای افزایش تولید محصولات ولوو و کسب سهم بازار بیش از ۵۰‌درصدی در صورت توافق و با ارائه خدمات مالی خبر داد. به گفته مدیرعامل ایران‌خودرو این شرکت به زودی با یکی از خودروسازان مطرح دنیا قرارداد مهمی را امضا خواهد کرد. پیش از این رئیس اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا از نهایی شدن قرارداد فیات با ایران‌خودرو خبر داده بود. تولید محور خودرو (خمحور) پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه و تقسیم یک ریال سود به ازای هر سهم سه‌شنبه بازگشایی شده و 20 درصد رشد قیمت را تجربه کرده است. این شرکت که نزدیک به پنج ماه با صف خرید و عدم عرضه قابل توجه مواجه بوده در این مدت 180 درصد بازده قیمتی داشته و پس از بازگشایی با روند کاهشی روبه‌رو شده است.

افت شاخص فلزات گرانبها
طی معاملات هفته منتهی به 29 اردیبهشت‌ماه، به‌رغم اینکه گروه‌های فلزی و معدنی همچنان جزو گروه‌های پرتقاضای بازار بودند، شاخص فلزات اساسی با افت 1 /0‌درصدی و شاخص کانه‌های فلزی با افت 1 /3‌درصدی مواجه بوده است. در هفته گذشته همانند هفته‌های پیش شاهد نزول ارزش فلزات گرانبهای مورد بررسی در جهان بودیم به طوری که قیمت آلومینیوم با 1 /8 درصد، مس 2 /4 درصد، نقره هشت درصد و هر اونس طلا با 1 /6 درصد افت همراه شده است.

اثر افزایش بهای نفت در بازار
با ادامه اختلال در عرضه نفت و کاهش تولید در کشورهای مختلف، قیمت نفت خام طی روزهای اخیر رشد قابل ملاحظه‌ای داشت و در هفته جاری به بالاترین رقم‌های سال 2016 خود رسید. از آنجا که شرکت‌های این گروه در پیش‌بینی بودجه 95 نرخ نفت را در حدود 30 تا 40 دلار در نظر گرفته‌اند، تثبیت قیمت نفت در سطوح فعلی منجر به تعدیل مثبت آنها خواهد شد. از این‌رو شاخص گروه فرآورده‌های نفتی در هفته گذشته بازدهی مثبت 5 /7‌درصدی را تجربه کرد.

حرکت کم‌رمق دلار
بازار ارز داخلی در هفته گذشته، روند کم‌نوسانی را پشت‌سر گذاشت تا به بازاری کسل‌کننده برای سودگیران تبدیل شود. در نخستین روز هفته نرخ دلار در بازار آزاد معادل 3442 تومان گزارش شد. این شاخص در میانه هفته با افزایش چهار‌تومانی به 3446 تومان رسید و یک روز نیز در این قیمت باقی ماند، اما در روز چهارشنبه شاخص بازار ارز کاهش یافت تا نرخ دلار به سطح ابتدای هفته بازگردد. بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ ارز در دومین ماه سال جاری یک درصد از ارزش خود را از دست داده است، این میزان در اردیبهشت‌ماه سال قبل نیز رخ داده بود. گزارش‌ها حاکی از آن است که در آخرین هفته اردیبهشت‌ماه،‌ تقاضای چندانی وارد بازار ارز نشد و همین عامل زمینه کاهش نوسانات دلار را فراهم کرد.
به اعتقاد فعالان،‌ «تزریق حواله درهم در ساعات مختلف روز»،‌ «پایین بودن ارزش دلار در مناطق ارزی» و «ماندن اونس در محدوده 1270‌دلاری» سه عاملی بوده‌اند که در روزهای اخیر به کاهش نوسانات دلار کمک کرده‌اند. در روزهای اخیر میزان عرضه حواله درهم متناسب بوده و همین عامل موجب شده است که سیگنال افزایشی از این مسیر به بازار داخلی نرسد. نرخ حواله درهم و دلار با یکدیگر رابطه مستقیم دارند و افزایش یکی منجر به رشد دیگری می‌شود، از سوی دیگر،‌ در روزهای اخیر ارزش دلار در مناطق مرزی سلیمانیه عراق و هرات افغانستان بالاتر نرفت و همین موضوع موجب می‌شود که ارزی از بازار داخلی خارج نشود. این موضوع موجب می‌شود میزان ارز موجود در بازار بتواند پاسخگوی تقاضا باشد.
مجموع این عوامل باعث شده است بسیاری از سفته‌بازان از بازار خارج شوند و برای کسب سود بیشتر راهی بازارهای دیگر شوند. در هفته‌هایی که نوسان نرخ دلار در بازار آزاد، ناچیز است، بانک مرکزی نیز نرخ رسمی دلار را اندکی افزایش داد. بهای نرخ رسمی در روز چهارشنبه 3037 تومان گزارش شد که نسبت به ابتدای هفته حدود دو تومان به ارزش آن افزوده شد. در هفته گذشته، سکه بهار آزادی نیز تغییرات زیادی را طی هفته تجربه نکرد و قیمت آن در روز چهارشنبه یک میلیون و 24 هزار تومان گزارش شد. بهای سکه بهار آزادی در ابتدای هفته یک میلیون و 26 هزار تومان ثبت شده بود.