تثبیت دلار در کانال جدید

نرخ آزاد ارز به‌رغم نوسانات خود در کانال 3800 و 3900 تومان به نظر می‌رسد که به حرکت در سطوح جدید، عادت کرده است و بازارساز، نیز نقطه جدید را برای نرخ ارز در بازار پذیرفته است. در این بین تقویت عرضه ارز از سوی پتروشیمی‌ها، باعث خواهد شد که در نوسان در کانال جدید کاهش یابد. شاخص کل بورس تهران در هفته گذشته، برای چهارمین هفته متوالی افزایش را تجربه کرد و به سطح 81 هزار و 341 واحد رسید، رقمی که بیشینه مقدار طی هشت ماه اخیر بوده است. در حالی که پیش‌بینی‌ها در خصوص قیمت نفت جهانی افزایشی است، برخی تردیدها در خصوص اجرای توافق، باعث کاهش بهای نفت در انتهای هفته گذشته شد.

دو نوسان‌گیری ارزی

روز شنبه، قیمت دلار زیر کانال سه هزار و 800 تومان معامله شد، ولی با باز شدن بازار دوبی مسیر قیمت بازار داخلی نیز تغییر کرد. در اولین روز هفته، قیمت دلار تا محدوده سه هزار و 780 تومان پایین رفت، اما در نهایت با قیمت سه هزار و 860 تومان به کار خود پایان داد. به گفته فعالان بازار، پس از باز شدن بازار دوبی و افزایش نرخ حواله درهم، قیمت‌ها در بازار داخلی نیز به سرعت در مسیر افزایشی قرار گرفتند. در این شرایط، تعداد زیادی از فعالان، افزایش نوسان دلار را ناشی از تغییرات نرخ حواله درهم دانستند. به گفته برخی بازیگران، آنچه موجب شده است با اختلال در عرضه حواله درهم مواجه شویم، متغیرهای غیراقتصادی و جو روانی ناشی از آن بوده است. در دومین روز هفته، دلار برای دومین بار در سال 95 وارد کانال سه هزار و 900 تومان شد، هر‌چند که در مقاطعی از روز نیز از آن پایین آمد. روز یکشنبه بهای دلار که تا سه هزار و 940 تومان بالا رفته بود، در نهایت با پایین آمدن از سقف روزانه با قیمت سه هزار و 900 تومان به کار خود پایان داد. این قیمت که 40 تومان بالاتر از روز شنبه بود، منجر به ثبت دومین رشد متوالی شد. به گفته فعالان، بالا رفتن نرخ حواله درهم و افزایش تقاضا برای اسکناس دلار از عوامل اثرگذار در رشد قیمت بودند. ورود دلار به کانال سه هزار و 900 تومان در حالی رخ داد که وقوع دو اتفاق ضد‌نوسان روند نوسان در روزهای آینده را آرام‌تر کرد. به گفته فعالان، روز یکشنبه نرخ حواله درهم پس از رسیدن به سقف روزانه در مسیر کاهشی قرار گرفت و این نقطه متمایز در فضای بازار روزهای اخیر می‌تواند نشان‌دهنده بازگشت احتمالی آرامش بازار باشد. در کنار این، روز یکشنبه، رئیس‌کل بانک مرکزی به بانک‌ها چراغ سبز داد که برای ارائه خدمات با ارز آزاد به بازار وارد شوند. برخی فعالان اعتقاد دارند این اتفاق را می‌توان به‌عنوان دومین نقطه ضد‌نوسان در بازار تلقی کرد.

کاهش نوسان در میانه هفته

همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، روز دوشنبه، دامنه نوسانات دلار کاهش یافت تا آرام‌ترین روز این ارز در شش روز کاری گذشته به ثبت برسد. در سومین روز هفته، شاخص ارزی با رشد 10‌تومانی به قیمت سه هزار و 910 تومان رسید. این کمترین نوسان دلار نسبت به قیمت بسته‌شده روز پیش از آن در آذرماه بود. همچنین در این روز، فاصله سقف و کف قیمت روزانه شاخص ارزی به 35 تومان رسید که کمترین میزان در شش روز قبل از آن بود. به گفته فعالان، مدیریت بازارساز و عرضه حساب شده و نزدیک به قیمت بازار در کنار محدود شدن تغییرات نرخ حواله درهم، پایین آمدن ارزش دلار در سلیمانیه عراق و نا‌امیدی شماری از دلالان برای عبور دلار از مرز چهار هزار تومان از جمله عواملی بودند که زمینه‌ساز کاهش نوسانات شدند.

تقویت ورودی عرضه

روز سه‌شنبه، انتشار یک خبر باعث شد قدری از نوسان قیمت دلار کاسته شود. خبری که در پایگاه اطلاع‌رسانی بانک مرکزی قرار گرفت مبنی بر این بود که صبح روز دوشنبه، جلسه‌ای میان ولی‌‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی با فعالان حوزه پتروشیمی برگزار شد. بر این اساس، نحوه مشارکت بازارساز و شرکت‌های پتروشیمی در بازار ارز مشخص شد. مطابق این گزارش، قرار است محوریت عرضه بازار مطابق یک برنامه زمان‌بندی مشخص، از سوی شرکت‌های پتروشیمی صورت گیرد، اما در صورت اختلال سمت عرضه، بازارساز مداخله کرده و خلأ موجود را با عرضه خود تنظیم کند. این در حالی است که در سال‌های گذشته که نوسان در بازارها افزایش یافته بود، محوریت اصلی عرضه عمدتاً از سوی بانک مرکزی بوده است. در این جلسه مقرر شد عرضه ارز از سوی بازارساز، متناسب با برنامه اعلامی عرضه شرکت‌های پتروشیمی و سایر صادرکنندگان انجام شود. مسوولان بانک مرکزی در این جلسه بر بالفعل شدن برنامه زمان‌بندی فروش ارز از سوی فعالان پتروشیمی تاکید کردند.

آمارها نشان می‌دهد در حال حاضر سهم کل صادرات غیرنفتی در سال گذشته حدود 42 میلیارد دلار بوده که حدود نیمی از این صادرات متعلق به صادرات مجموعه محصولات پتروشیمی و میعانات گازی بوده است. آمارهای هشت‌ماهه نشان می‌دهد کل صادرات غیرنفتی به 28 میلیارد دلار رسیده که از این مقدار نیز رقمی معادل 10 میلیارد دلار سهم صادرات پتروشیمی بوده است. شرکت‌های پتروشیمی، رقمی حدود 80 درصد درآمد ارزی خود را به بازار عرضه می‌کنند و مابه‌التفاوت این مقدار را صرف هزینه‌های جاری و فاینانس می‌کنند؛ بنابراین می‌توان عنوان کرد که سالانه رقمی به شکل میانگین هشت میلیارد دلار (حداقل شش و حداکثر 10 میلیارد دلار بسته به وضعیت صادرات پتروشیمی) ارز از سوی شرکت‌های پتروشیمی به بازار عرضه می‌شود، اما در حال حاضر، به نظر می‌رسد عرضه ارز پتروشیمی و تقاضای بازار، به شکل ناهماهنگی در بازار بروز می‌یابد، در نتیجه این عامل به‌عنوان یکی از دلایل نوسان قیمت دلار طی سال محسوب می‌شود.

هت‌تریک کنترل نوسان

روز چهارشنبه، دلار سومین روز نسبتاً کم‌نوسان خود را پشت سر گذاشت تا شرایط بازار، کاملاً عادی شود. در پنجمین روز هفته، شاخص ارزی با دو تومان افزایش به قیمت سه هزار و 897 تومان رسید. کاهش دامنه نوسان نرخ حواله درهم، محدود ماندن تغییرات قیمت دلار در بازار داخلی و مدیریت قیمت با عرضه پایین‌تر از جمله نکات مثبتی بودند که در بازار ارز روز چهارشنبه مشاهده شد. البته با وجود نکات مثبت یاد‌شده، کارشناسان و کسانی که از نزدیک محیط میدانی بازار را رصد می‌کنند، معتقدند، عوامل اجرایی بازارساز در بازار ارز باید به این نکته توجه داشته باشند که مدیریت نوسان بر کاهش قیمت اولویت دارد، پس نباید بر کاهش قیمت اصرار کرد. به گفته این دسته، بازار با وجود آرامش بیشتر همچنان نیاز به مراقبت دارد. به باور آنها، عواملی مانند بالا بودن فاصله نرخ خرید و فروش صرافی‌ها، انتظارات افزایشی شماری از معامله‌گران ارزی و بعضاً تلاش بازارساز برای کنترل قیمت از جمله عواملی هستند که ممکن است موجب افزایش دامنه نوسان شوند.

بازگشت روزهای خوب

در هفته مورد بررسی مهم‌ترین خبر این روزهای نفت، خبر توافق کشورهای عضو اوپک و غیراوپک و خوش‌بینی به افزایش قیمت نفت در سال آینده میلادی بود. به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه، اعلام عربستان مبنی بر کاهش قیمت‌های فروش نفت به مشتریان آسیایی، موجب شد تقویت اولیه بهای نفت خام محدود شود. با تنزل اطمینان پیرامون کفایت کاهش تولید نفت اوپک برای تعدیل اشباع عرضه به دلیل افزایش فعالیت‌های حفاری آمریکا، تقویت بهای نفت در معاملات پس از پایان وقت بازار از بین رفت. پس از توافق اوپک، اکنون توجه بازار به نشست پایان هفته اوپک با تولیدکنندگان غیر‌اوپک برای گسترش توافق مذکور، معطوف شده است. بر اساس خبرگزاری شانا، ایران در نشست مذکور حضور خواهد یافت. طبق آمار موسسه اینترکانتیننتال اکسچنج، سرمایه‌گذاران خالص موقعیت‌های خرید نفت برنت را به بالاترین سطح چهار هفته اخیر افزایش داده‌اند. انتظار می‌رود تولیدکنندگان غیر‌اوپک در نشست 9 دسامبر وین توافق کنند تا 600 هزار بشکه از تولید خود بکاهند. در این روز، شرکت انحصاری خط لوله انتقال نفت روسیه (ترنسنفت) از کاهش تولید نفت این کشور در ماه مارس سال آتی خبر داد. در معاملات پایانی روز دوشنبه، بهای نفت برنت و آمریکا به ترتیب 48 و 11 سنت تقویت شدند.

اولین افت نفتی پس از توافق

روز سه‌شنبه، انتشار آمار مبنی بر افزایش تولید نفت اوپک از ۸۲ /۳۳ میلیون بشکه در روز در ماه اکتبر به ۱۹ /۳۴ میلیون بشکه در روز در ماه نوامبر (بالاترین سطح تاریخی)، سبب بروز تردیدهایی پیرامون برنامه کاهش تولید این سازمان برای تعدیل مازاد عرضه جهانی شد. در نتیجه، قیمت‌های نفت برای اولین بار از توافق ۳۰ نوامبر، افت کردند. با وجود این، انتشار گزارش موسسه نفت آمریکا در ساعات پایانی در خصوص کاهش بیش از انتظار ذخایر نفت این کشور در هفته گذشته به‌رغم رشد قابل توجه ذخایر بندرکوشینگ اوکلاهاما (چهار میلیون بشکه)، اندکی از افت بهای نفت کاست. در این روز، روسیه اعلام کرد: میانگین تولید نفت این کشور در ماه نوامبر به ۲۱ /۱۱ میلیون بشکه در روز (بیشترین سطح در حدود ۳۰ سال اخیر) افزایش یافته است. این امر بدان مفهوم است که اوپک و روسیه به تنهایی توانسته‌اند حدود نیمی از تقاضای جهانی نفت (بیش از ۹۵ میلیون بشکه در روز) را پوشش دهند. شرکت آرامکو عربستان نیز در اقدامی حاکی از عدم خاتمه مبارزه برای دریافت سهم بیشتر از بازار، اعلام کرد: قیمت نفت سبک قراردادهای تحویل ماه ژانویه برای مشتریان آسیایی را از ماه دسامبر۲۰ /۱ دلار در هر بشکه کاهش داده است. طبق گزارش ماهانه دورنمای کوتاه‌مدت انرژی، اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی می‌کند تولید نفت این کشور به میزان کمتر از انتظار قبلی کاهش یافته و از ۴ /۹ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۵ به ترتیب به۹ /۸ و ۸ /۸ میلیون بشکه در روز در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ تقلیل یابد. در معاملات پایانی روز سه‌شنبه، بهای نفت برنت و آمریکا به ترتیب ۰۱ /۱ دلار و 86 سنت تضعیف شدند.

تردید در توافق

قیمت نفت در روز چهارشنبه باز هم کاهش یافت. این کاهش قیمت بیشتر به خاطر شک و تردیدی است که محکم بودن توافق صورت‌گرفته از سوی اوپک و روسیه را زیر سوال می‌برد؛ توافقی که برای کاهش تولید نفت با هدف پایان بخشیدن به عرضه بیش از تقاضای نفت که در دو سال گذشته گریبانگیر بازار نفت بود، در هفته گذشته بین اعضای اوپک و برخی از کشورهای غیر‌عضو از جمله روسیه صورت پذیرفت. به گزارش تابناک به نقل از رویترز، قیمت نفت، پس از اینکه سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت (اوپک) و روسیه برای بهبود اوضاع بازار موافقت کردند که تولید خود را کاهش دهند، 19 درصد افزایش یافت. اما، روز چهارشنبه این شک و تردید به وجود آمد که آیا این قرارداد آنقدر قوی هست که بتواند به عرضه بیش از حد نفت پایان بخشد. پس از صورت گرفتن توافق، هم اوپک و هم روسیه در بالاترین سطح به تولید خود ادامه داده‌اند. قرار است توافق صورت‌گرفته، از اول ژانویه عملیاتی شود. در این روز، قیمت آتی نفت خام برنت بین‌الملل با 17 سنت کاهش 76 /53 دلار معامله شد، این در حالی است که معامله آتی نفت وست‌تگزاس اینترمدییت آمریکا با 24 سنت کاهش، بشکه‌ای 70 /50 دلار صورت گرفت. در هفته گذشته، عوامل کاهشی و افزایشی، اونس طلا را در بازه قیمتی حدوداً ۱۰ دلاری محبوس کرده است. اونس فلز زرد تقریباً تمام ساعات کاری هفته گذشته (تا چهارشنبه) را در بازه ۱۱۶۷تا ۱۱۷۷ دلار گذرانده است. هر اونس طلا که هفته گذشته قبل از آن، روی قیمت ۱۱۷۷ دلار ایستاده بود، روز دوشنبه تا بهای 1170 پایین آمد اما روز سه‌شنبه با تنها یک دلار افت به بهای ۱۱۶۹ دلار رسید. روز چهارشنبه هم با قیمت ۱۱۶۷ دلار آغاز شد و با نوسان‌های محدود در بازه پیش‌گفته ادامه پیدا کرد.

رکوردشکنی هشت‌ماهه

شاخص کل بورس تهران در هفته منتهی به 17 آذر هزار و 323 واحد افزایش یافت و به بیشینه مقدار خود در هشت ماه اخیر رسید. رشد قیمت محصولات فولادی در بورس کالا موجب رشد قیمت سهام شرکت‌های این صنعت و تقویت شاخص کل شده است. همچنین توافق اخیر اوپک در پایان هفته گذشته که موجب جهش کم‌سابقه 15‌درصدی بهای جهانی نفت خام شده از اخبار مهم هفته گذشته بودند. شاخص کل بورس تهران در هفته منتهی به 17 آذر، برای چهارمین هفته متوالی افزایش را تجربه کرد و به سطح 81 هزار و 341 واحد رسید. این در حالی است که در هفته گذشته رشد شاخص کل با شتاب بیشتری صورت گرفت و به بیشینه هشت ماه اخیر خود رسید. بر اساس آمار منتشرشده، طی معاملات هفته پیش شاخص کل بورس تهران با هزار و 323 واحد افزایش، رشد 7 /1 درصد را ثبت کرد. همچنین، رشد هفتگی شاخص کل فرابورس به نسبت رشد شاخص کل بورس سریع‌تر بوده و 8 /3 درصد رشد داشته و به 7 /862 واحد رسید. این در حالی است که در هفته مورد بررسی شاخص کل هم‌وزن تغییر چندانی نداشت و با رشد 1 /0‌درصدی به رقم 16 هزار و 182 واحد رسید. کم‌رشدی شاخص کل هم‌وزن نشان می‌دهد در هفته‌های اخیر بزرگان بازار با استقبال فعالان بازار روبه‌رو بوده و رشد قیمتی بیشتری داشته‌اند و صنایع کوچک بازار مانند صنعت قند و شکر با افت مواجه بوده‌اند. در هفته منتهی به 17 آذر، شاخص صنعت استخراج نفت رشد 7 /8‌درصدی را ثبت کرد و در میان صنایع بزرگ بورسی جایگاه اول را به خود اختصاص داد. پس از آن تولیدکنندگان فلزات اساسی و کانه‌های فلزی بیشترین تاثیر را در رشد شاخص کل داشته‌اند. این دو گروه به‌صورت مشترک رشد 4 /8‌درصدی داشته‌اند. در جایگاه سوم بیشترین بازدهی‌ها نیز صنایع چند‌رشته‌ای قرار گرفت که افزایش 3 /6‌درصدی داشته است.

سه عامل رشد درآمد

رشد قیمت‌های جهانی سنگ‌آهن و فلزات و افزایش نرخ ارز موجب افزایش انتظارات نسبت به تعدیل پیش‌بینی درآمد این شرکت‌ها شده و ارزش سهام بیشتر شرکت‌های این صنایع رشد داشته‌اند. در هفته مورد بررسی، نرخ عرضه ورق گرم فولاد مبارکه با جهش 10‌درصدی همراه بوده است. همچنین در حالی که قیمت پایه عرضه تختال فولاد خوزستان 6 /7 درصد افزایش یافته، آخرین معاملات آن در مرحله رقابت با نرخ‌های بالاتر و رشد 12 تا 14‌درصدی نیز در حال انجام است. از سوی دیگر انجمن پروفیل در هفته مذکور با ارسال نامه‌ای به وزرای صنعت و اقتصاد خواستار پیگیری فوری دلایل جهش قیمتی ورق‌های فولادی در بورس کالا و کاهش قیمت این محصولات شده است. اما کارشناسان معتقدند این درخواست به نتیجه‌ای نخواهد رسید. علاوه بر این، در هفته مذکور، صنایع قند و شکر و وسایل ارتباطی به‌صورت مشترک با افت 2 /6واحدی بدترین بازدهی را به خود اختصاص دادند. پس از آن گروه سایر معادن و صنعت انتشار و چاپ با کاهش منفی 9 /2 و منفی 8 /2، در جایگاه دوم و سوم بدترین‌ها قرار گرفتند. به‌علاوه، در هفته منتهی به 17 آذر، سیمان قائن با بازدهی 6 /61 درصد بیشترین رشد هفتگی را در میان شرکت‌های فعال بورسی به خود اختصاص داد. «سقاین» روز دوشنبه هفته گذشته بازگشایی شد و ارزش سهام آن با رشد قابل توجهی روبه‌رو شد، اما در ادامه هفته و در دو روز پایانی با صف فروش مواجه شده است. این شرکت اخیراً طی اصلاحیه‌ای و با توجه به عملکرد شش‌ماهه، برای هر سهم در سال مالی منتهی به اسفندماه 95 مبلغ 1435 ریال سود پیش‌بینی کرده که نسبت به برآورد قبلی 56 درصد رشد داشته است. افزایش 10‌درصدی نرخ‌های فروش از سوی انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان مهم‌ترین دلیل تعدیل سود اعلام شده است. همچنین شرکت شیمی دارویی داروپخش در نماد «دشیمی» و شرکت پتروشیمی خارک در نماد «شخارک» با رشد قیمتی 3 /26 درصد و 3 /24 درصد بیشترین سود را نصیب سهامداران خود کردند. در مقابل ضعیف‌ترین بازده هفتگی را سه نماد «بنیرو»، «شسینا» و «قهکمت» با افت قیمتی 4 /12 درصد، 5 /11 درصد و 2 /11 درصد به خود اختصاص دادند. بر اساس آمار معاملات منتشر‌شده در هفته مذکور، متوسط ارزش روزانه کل معاملات هفته نزدیک به 231 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته گذشته 13 درصد رشد را نشان می‌دهد. در بین صنایع، تولیدکنندگان فلزات اساسی بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند و تولیدکنندگان کانه‌های فلزی نیز سومین صنعت با بیشترین ارزش معاملات هفتگی بودند. در میان شرکت‌ها نیز فولاد مبارکه ضمن رشد 3 /8‌درصدی بیشترین ارزش معاملات هفتگی را داشته است.

اخبار کدال شرکت‌ها

هفته گذشته، توسعه معادن روی با 20 درصد تعدیل مثبت، سود هر سهم خود را از 152 ریال به 182 ریال افزایش داد. شرکت کالسیمین نیز تعدیل 49‌درصدی را گزارش کرد (از 232 ریال به 340 ریال). فرآوری مواد معدنی، افزایش 78‌درصدی سود هر سهم (450 ریال به 780 ریال) و ملی سرب و روی نیز افزایش 50‌درصدی سود هر سهم را گزارش کردند.

در گروه سیمانی، سیمان ایلام در مورد پیش‌بینی سود این شرکت توضیح داد. در پی توقف نماد معاملاتی این شرکت سود 15 ریالی هر سهم را به 234 ریال زیان تغییر داد. این شرکت همچنین در 9 ماه 342 ریال زیان شناسایی کرده است. گروه سیمانی در هفته مورد بررسی با کاهش منفی 5 /1 درصد همراه بود. در گروه قندی، در هفته گذشته، شرکت قند اصفهان سود هر سهم در دوره منتهی به 30 اسفندماه سال جاری را مبلغ 398 ریال برآورد کرد. بر اساس گزارش منتشر‌شده روی سایت کدال این شرکت طی دوره شش‌ماهه نخست سال با تحقق 250 ریال سود به ازای هر سهم، معادل 63 درصد از سود پیش‌بینی خود را پوشش داده است. در گروه ماشین‌آلات و تجهیزات، شرکت صنعتی پارس خزر پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی منتهی به 30 اسفندماه 95 را با سرمایه 151 میلیارد و 200 میلیون ریالی به‌صورت حسابرسی‌شده اعلام کرد. «لخزر» سود هر سهم خود را مبلغ یک هزار و 85 ریال برآورد و اعلام کرد طی دوره شش‌ماهه نخست سال با تحقق 261 ریال سود به ازای هر سهم، معادل 24 درصد از سود پیش‌بینی خود را پوشش داده است. گروه ماشین‌آلات و تجهیزات در سومین هفته آذرماه با افت 6 /2‌درصدی همراه بوده است. همچنین در اخبار منتشر‌شده در هفته گذشته اعلام شد که در نماد مخابرات با تصمیم جدید وزارت ارتباطات، روش محاسبه کارکرد تلفن ثابت تغییر کرد. طبق مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، مبنای محاسبه تعرفه تلفن ثابت اصلاح شد و طبق بند 4، محاسبه کارکرد مشترکان برای مکالمات تلفن ثابت داخل استانی بر اساس دقیقه انجام و محاسبه خواهد شد. همچنین طبق بند 5 مصوبه، محاسبه کارکرد مشترکان برای مکالمات تلفن ثابت به ثابت بین استانی و ثابت به تلفن همراه بر اساس زمان‌های نیم‌دقیقه‌ای محاسبه می‌شود. گروه مخابرات نیز افت ناچیز 2 /0‌درصدی را ثبت کرد.