بورس نان ندارد

بازار سهام در حالی وارد فصل مجامع شده است که در فروردین امسال، پررونق‌ترین ماه نخست سال را از منظر حجم معاملات پشت سر گذاشت. علت اصلی این امر، خوش‌بینی‌های مربوط به تفاهم سیاسی در لوزان سوئیس میان دیپلمات‌های کشورمان و همتایان آنها در گروه 1+5 بود. با این حال، طی هفته‌های اخیر مشاهده می‌شود رونق شکل‌گرفته در ابتدای سال بسیار کمرنگ شده است و بازار سهام بار دیگر وارد فاز رکودی شده است. ابهامات موجود در بیانیه لوزان و عدم حمایت مناسب سهامداران حقوقی، مهم‌ترین عوامل ناپایداری رونق بورس تهران محسوب می‌شوند.

در این میان، ورود به فصل مجامع می‌تواند تصور واضح‌تری از بازار سهام در آینده ارائه دهد. گرچه به‌طور سنتی، برگزاری مجامع سالانه شرکت‌های فعال در بازار سرمایه که عموماً با تقسیم سودهای نقدی همراه است، رونق بیشتری را به این بازار تزریق می‌کرده است، اما برآوردهای کارشناسان از مجامع امسال، تکرار این سنت را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. به عبارت دقیق‌تر، مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی-سیاسی چه در داخل و چه در خارج از کشور سبب شده‌اند وضعیت نامناسبی را در عملکرد و سودآوری بنگاه‌های اقتصادی شاهد باشیم. این امر که به وضوح در مجامع سالانه شرکت‌های بورسی نمود پیدا می‌کند سبب شده است تا از نظر کارشناسان، یکی از دشوارترین فصل‌های مجامع را پیش رو داشته باشیم. با این حال، تلخی مواجهه با واقعیت‌های اقتصادی کشور را باید به فال نیک گرفت؛ به‌طوری که بررسی دقیق کارنامه بنگاه‌های اقتصادی می‌تواند چارچوب و مسیر سیاست‌های آتی تصمیم‌گیران اصلی اقتصاد کشور را تعیین کند.

در این شرایط، «تجارت فردا» با بهره‌مندی از نظرات کارشناسان به بررسی مشکلات و معضلات بخش‌های مختلف اقتصادی پرداخته است. به این ترتیب، وضعیت بورس تهران به عنوان «آیینه اقتصاد» کشور ترسیم شده است. گرچه کارشناسان فضای دشواری را برای اقتصاد کشور متصور هستند، اما نسبت به قابل حل بودن موانع مزبور کاملاً امیدوارند. در این میان، خوش‌بینی به توافق احتمالی هسته‌ای یکی دیگر از مواردی است که دستیابی به راه‌حل‌ها را تسهیل خواهد کرد. در واقع، دستیابی به توافق نهایی می‌تواند با گشایش‌های تجاری و جذب سرمایه‌گذاران بین‌المللی موجب تسریع در بهبود ساختارهای بنیادی اقتصاد و در نتیجه بازار سهام کشور شود. همچنین، ثبات نسبی که در وضعیت قیمت‌های جهانی کالاها و احتمالاً رشد آرام آنها به وجود آمده است (قیمت نفت طی شش هفته اخیر بیش از 25 درصد رشد داشته است)، در کنار عدم تمایل دولت به کاهش نرخ ارز (وزیر اقتصاد اخیراً کاهش نرخ ارز را دشمن تولیدات داخلی عنوان کرد) سبب می‌شود نگرانی از تشدید شرایط ناهموار بنگاه‌های اقتصادی به ویژه در بورس تهران کاهش یابد.

به عبارت دقیق‌تر، شرکت‌های کالایی که در پورتفوی بسیاری از شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز حضور دارند در مجموع بیش از 50 درصد ارزش بازار سهام را تشکیل می‌دهند. بنابراین، ثبات نسبی اخیر در وضعیت قیمت‌های کالایی اگر بتواند با سیاست‌های مناسب دولت همراه شود می‌توان به خروج بورس تهران از حالت رکودی امیدوار بود. در این زمینه، دولت نقش بسزایی از طریق تعیین سیاست‌های آتی بر روند اقتصاد کشور خواهد داشت. به عقیده کارشناسان، دولت باید فارغ از بخشی‌نگری و با یک نگاه کلی برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور اقدام کند.