تاریخ انتشار:
دفاعیات یوسف خوش‌کیش آخرین رئیس بانک مرکزی شاه در دادگاه انقلاب اسلامی
برخلاف مصالح انقلاب کاری نکردم
دستکاری در کامپیوتر بانک ملی مربوط به دریافتی وجوه آب و برق تا میلیون‌ها تومان سوءاستفاده شده به طوری که آنچه کامپیوتر نشان می‌داده ۱۰ برابر کمتر از رقم واقعی بوده و کارشناسان و متخصصان نیز چنین دستکاری را در ماشین‌های کامپیوتر ممکن دانسته‌اند.
کیفرخواست دادستان انقلاب اسلامی نسبت به اتهامات آخرین رئیس بانک مرکزی گرچه اتهامات او را در هشت بند ردیف کرد اما هیچ‌کدام از بندهای جرائم یوسف خوش‌کیش از حیث نظام مدیریت بانکی آنچنان که او به ارزش و اعتبار پول ملی آسیبی سهمگین رساند، اتهام سنگینی نبود. اتهامات نهمین و آخرین رئیس بانک مرکزی دستگاه پهلوی اگرچه افکار عمومی معترض به سیاست‌های شاه را مجاب می‌کرد اما غالباً رنگ و بویی سیاسی داشت و کم و بیش از جرائمی حکایت می‌کرد که بعضاً بن‌مایه‌ای اجتماعی و اخلاقی داشت و همچون برخی دیگر از محاکمات انقلابی در روزهای پرهیجان انقلاب، افکار عامه را نسبت به رفتار و کردار عالی‌ترین مقام سیاستگذاری‌های مالی آگاه می‌ساخت. حال آنکه در کنار آن اتهامات، یوسف خوش‌کیش از یکی از مهم‌ترین وظایف خود یعنی ثبات بخشیدن به سیاست‌های پولی و ارزی کشور به منظور حفظ ارزش پول ملی چشم پوشیده بود. امری که خود در جلسه دادگاه با ادعای تثبیت ارزش ریال در قبال دلار بدان می‌بالید.
اما در ورای آنچه افکار عمومی او را مجرم می‌شناخت بزرگ‌ترین گناه او این بود که در آن‌سوی اعتبار و استقلال بانک مرکزی، تابع و مطیع دستورات ملوکانه شاه، دربار و اوامر دولت آموزگار و بختیار بود. تسلیم بی‌چون‌وچرای مردان قدرت در روزهایی که آنان به نبرد و کارزاری بزرگ علیه مردم ایران سرگرم بودند، حیثیت و آبرویی برای او باقی نگذاشت. مردان اقتصادی که در حباب درآمدهای نفتی به مخاطرات هولناکی وسوسه شدند که هرگز در دوران آرامش و ثبات به مخیله آنان خطور نمی‌کرد. پرنسیب استقلال‌طلبانه‌ای که پیش از آن مهدی سمیعی در مواجهه با برخی از اقدامات هویدا از خود نشان داد، محمد یگانه با علم کرد و خداداد فرمانفرماییان با سرپیچی از برخی از دستورات شاه و نخست‌وزیر، از دایره خودی‌های دستگاه پهلوی دور شد.
از قضا، سیاست تسلیم بی‌چون‌وچرای خوش‌کیش در برابر دستگاه‌های دولتی و اوامر شاهانه در زمانی روی داد که پیش از آن ایران با سه برابر شدن درآمدهای نفتی یک سیاست اقتصادی مبتنی بر رشد سریع را در پیش گرفت که بر‌آیند افزایش دو برابری بودجه سالانه کشور، پرداخت وام‌های سررسید‌نشده خارجی و اعلام آمادگی کمک‌های کلان مالی به موسسات مالی بین‌المللی -که در سال 1356 و 1357 با مشکلات کسری موازنه پرداخت روبه‌رو شده بودند- به دنبال تجلی بخشیدن به آرزوهای ژاندارم منطقه، دست یافتن به تمدن بزرگ و پیشی گرفتن از کشورهای رو به رشدی چون ژاپن و اروپای شمالی را در سر می‌پروراند. در کنار آن، واردات 1/6 میلیارد‌دلاری ایران با ۸۶ درصد افزایش به بیش از 5/11 میلیارد دلار در سال 1354 و حجم دو برابری واردات کشور طی سه سال منتهی به انقلاب، ایران را به یکی از کشورهای مطرح دنیا در واردات مبدل می‌ساخت. رشد و سرعتی غول‌آسا با تورم 24/9درصدی کشتی آرام تمدن بزرگ را در دریای مواج اقتصاد متورم ساخت که خودبه‌خود از مدار سیر طبیعی خویش خارج شد.
بدین ترتیب رشد سریع اقتصادی و بهبود چشمگیر موقعیت بین‌المللی ایران در سال‌های قبل از انقلاب با تورمی همراه شد که در ماه‌های مانده به انفجار اعتراضات، مردم را به نیازها و مطالباتی وابسته کرد که سیاست‌های بانک مرکزی توان و قدرت آنالیز ترکیبات این نوع انتظارات را نمی‌توانست به عدد و رقم بیاورد.
شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی تهران، محاکمه یوسف خوش‌کیش مدیر کل بانک مرکزی ایران در سال‌های گذشته را آغاز کرد. به روایت روزنامه اطلاعات، بر اساس کیفرخواست صادره از سوی دادستان دادسرای انقلاب یوسف خوش‌کیش متهم است به دادن 400 میلیون تومان وام غیرقانونی به هژبر یزدانی، ثابت نگه‌داشتن ریال در قبال دلار، ضرب سکه‌های 10 پهلوی و اهدای این سکه‌ها به 78 نفر از سرسپردگان رژیم و درباریان به مناسبت صدمین سالگرد تولد رضاخان قلدر، دادن وام کلان به مجتمع صنعتی بهشهر (خانواده لاجوردی) بدون گرفتن وثیقه معتبر، پرداخت 12 میلیارد ریال پول به بنیاد پهلوی برای احداث خانه‌ای در آمریکا، معرفی کارمندان بانک به ساواک و در نتیجه دستگیری آنها، ارسال 200 میلیون دلار پول به آمریکا در تاریخ 2/10/57 از حساب دارایی مرکز ارتش شاهنشاهی سابق، پرداخت 400 میلیون تومان وام بدون وثیقه معتبر به ساربان‌ها، پرداخت 150 میلیون تومان وام به منصور یاسینی، پرداخت 400 میلیون تومان وام به میراشرافی، اهدای هدایای کلان به نصیری از بیت‌المال و تبریک به خاطر انتصابش و اتهامات دیگر.
دفاع مختصر
پس از قرائت کیفرخواست نماینده دادستان، خوش‌کیش مختصری به دفاع از خود پرداخت و گفت: من برخلاف مصالح انقلاب کاری نکردم و در روزهای مبعث و سوگواری در روزنامه‌ها به ملت ایران تهنیت و تسلیت می‌گفتم. خوش‌کیش آنگاه به نقل فعالیت‌های اداری خود در مقام مدیر کل بانک پرداخت و اظهار داشت: کسی که تحصیلات عالیه دارد ناآگاهانه کاری را انجام نمی‌دهد.
پس از دفاعیات خوش‌کیش نماینده دادستان به دفاع از کیفرخواست پرداخت و گفت: با توجه به مدافعاتی که متهم در دادگاه کرد من به عنوان نماینده دادسرای انقلاب به عرض قضات محترم دادگاه می‌رسانم.
دفاعی از طرف متهم در دادگاه به عمل نیامده که نیازی به پاسخگویی باشد. با توجه به دلایل کیفرخواست برای متهم تقاضای مجازات می‌کنم، هر چند که قبلاً اعضای محترم دادگاه پرونده را قرائت کرده‌اند و قضات از کم و کیف آن آگاهی دارند ولی برای یادآوری قسمت‌هایی از پرونده را قرائت می‌کنم.
متهم حاضر در دادگاه مطالبی را بیان کرد که اصلاً به پرونده و اتهامات او مربوط نیست. ایشان مانند سایر متهمان از خدمات خودش صحبت کرد. مطالب کیفرخواست تمامی آن چیزهایی است که به عنوان خیانت و جنایت‌های اقتصادی است. ایشان در راس یکی از حساس‌ترین موسسات دولتی یعنی بانک مرکزی قرار داشته که کارش فقط خوش‌خدمتی بوده است. آقای خوش‌کیش در حساس‌ترین روزهای انقلاب 200 میلیون دلار ارز مملکت را به آمریکا حواله کرده است.
حرف دادسرای انقلاب این است که در آن لحظات حساس، این چه خدمتی بود که ایشان به مملکت کرده است؟ ایشان در دادگاه محترم راجع به خصوصیات خود و اینکه چطور استخدام شده صحبت کرد با این اظهارات چه چیزی را می‌خواهد ثابت کند. او تنها دربار و وابستگان دربار برایش مهم بوده‌اند نه مردم و حتی کارمندان خود بانک، مطلب قابل تاسف این است که ایشان در اظهارات خود گفت: من کسی بودم که به مناسبت تولد ائمه اطهار در روزنامه‌ها تهنیت می‌گفتم. ای‌کاش ایشان این کار را نمی‌کرد. اگر فقط می‌گفت اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر مردم تکلیف خود را می‌دانستند، ولی ایشان از طرفی تهنیت می‌گفت و از طرفی از نظامی حمایت می‌کرد که جزیره کیش می‌ساخت که عشرتکده و قمارخانه در آنجا برقرار کند. تاسیسات جزیره کیش به‌تنهایی نصف شهر تهران مصرف برق دارد. برای احداث چنین تاسیساتی ایشان وام در اختیار مسوولان این قمارخانه گذاشته است.
رکورد چاکری
نماینده دادستان ادامه داد: ایشان راجع به صندوق رفاه کارمندان صحبت کرد. این نوع کارها را هر کسی انجام می‌دهد. شما هیچ میکروبی را پیدا نمی‌کنید که شر مطلق باشد. به هر حال در هر آدمی یک نقطه مثبت هم پیدا می‌شود. اگر ایشان کاری انجام داده است، فوری تقاضای ترفیع و مدال کرده است.
آقای خوش‌کیش در مدافعات خود گفت: افراد حکومت‌نظامی از من خواستند اسامی 20 نفر از کارمندان بانک را در اختیار آنها بگذارم تا نسبت به دستگیری کارمندان اقدام کنند. ولی من این کار را نکردم.
آقای خوش‌کیش شما به خاطر اینکه اسامی آن کارمندان را در اختیار حکومت‌نظامی نگذاشتید محاکمه نمی‌شوید به خاطر این محاکمه می‌شوید که اسم زیادی از کارمندان بانک را در اختیار ساواک گذاشتید که آنها را دستگیر کنند.
ایشان در ضمن مدافعات خود گفت: رژیم گذشته به من چندان توجهی نداشت. من از ایشان می‌پرسم اگر رژیم فاسد گذشته به شما توجهی نداشت چرا مدت 17 سال یکی از مهره‌های حساس بانک ملی و مرکزی بودید؟ مضافاً اینکه درست نیم‌قرن در رژیم گذشته مشغول کار بوده و حتی در چاکری رکورد شکسته‌اید.
نماینده دادستان در بخش دیگری از مدافعات خود خاطرنشان کرد: در یکی از روستاهای سیستان و بلوچستان حتی نمی‌دانند برنج خوردنی است. در روستای دیگری به خاطر نبودن غذا بچه‌هایشان را مثل حیوانات به چراگاه‌ها می‌برند تا مثل گوسفند و گاو علف بخورند و در چنین شرایطی ایشان پول بیت‌المال را به هژبر یزدانی‌ها و رضایی‌ها می‌پرداخت تا روز به روز بر ثروت آنها افزوده شود. استدلال او این است که اگر این پول‌ها پرداخت نمی‌شد کارخانه‌های قند می‌خوابید و به جای پارچه ایرانی، از خارج پارچه وارد می‌شد.
پول برای فرح
ایشان از آن جنایتکاران یقه‌سفید است. او به آگاهی خود تاکید می‌کند. کسی که مدارج عالیه را از پاریس می‌گیرد نمی‌تواند کاری ناآگاهانه انجام دهد.
ایشان هر کاری کرده در کمال آگاهی کرده در کمال آگاهی و با انتخاب خودش بوده که انجام داده است. آقای خوش‌کیش در همین اواخر به تلویزیون آمد و اعلام کرد: هیچ ارزی از مملکت خارج نشده است. مدارک موجود در پرونده حکایت از این دارد که او در تاریخ 2/10/57 مبلغ 200 میلیون دلار ارز از مملکت خارج کرده است و به آمریکا فرستاده است. همچنین 44 میلیون و 301 هزار ریال پول بیت‌المال را از طریق هوشنگ نهاوندی برای فرح حواله کرده است.
برابر محتویات پرونده: به دستور آقای خوش‌کیش در تاریخ 2/10/57 یعنی روزهای سرنوشت‌ساز انقلاب اسلامی ایران و مملکت مبلغ 200 میلیون دلار ارز به نام ارتش آمریکا حواله شده است. همچنین به امضای یوسف خوش‌کیش از حساب شماره 10045 بانک مرکزی مبلغ 44 میلیون و 31 هزار و 364 ریال در اعتبار هوشنگ نهاوندی رئیس دفتر مخصوص فرح قرار گرفته تا طبق اوامری که شرف صدور یافته در اختیار سازمان‌های مربوطه قرار گیرد. این اقدام غالباً به عنوان مصرف در امور خیریه پرداخت می‌شده ولی عملاً صرف عیاشی‌ها و ولخرجی‌های دربار می‌گردیده است.
بنیاد پهلوی در سال‌های 1353 و 1354 برای ایجاد ساختمان مرکزی ایران در نیویورک (پهلوی سنتر) درخواست 42 میلیون دلار اعتبار می‌کند که 12 میلیون دلار آن به تخریب ساختمان قدیمی اختصاص داده می‌شود و آقای یوسف خوش‌کیش که طلیعه واژگونی بنیان حکومت غارتگر پهلوی را در نتیجه انقلاب مردمی می‌بیند، در تاریخ 30/8/57 استفاده از اعتبار فوق را به مدت 18 ماه تمدید می‌کند که بنا به اظهارات آقای طریقی رئیس حسابداری اداره اسکناس و فلزات، آقای توماج رئیس اداره اسکناس و فلزات، به دستور آقای خوش‌کیش و مسیبی از بانک مرکزی مسکوک طلا و مدال‌های یادبود ضرب‌شده را در بازار می‌فروشند و از این راه، سالی 500 الی 600 هزار تومان سوءاستفاده می‌شود.
سوءاستفاده از آب و برق
دستکاری در کامپیوتر بانک ملی مربوط به دریافتی وجوه آب و برق تا میلیون‌ها تومان سوءاستفاده شده به طوری که آنچه کامپیوتر نشان می‌داده 10 برابر کمتر از رقم واقعی بوده و کارشناسان و متخصصان نیز چنین دستکاری را در ماشین‌های کامپیوتر ممکن دانسته‌اند.
گزارش دیگری حاکی است که یوسف خوش‌کیش عده‌ای از کارمندان بانک را بدون جهت اخراج کرده و مرتباً آنان را مورد تهدید قرار می‌داده است. به طوری که یک بار کارمندی قصد داشته با پرتاب کردن بطری نفت مشتعل، او را آتش بزند و نیز در تاریخ 26/5/49 از طرف یکی از کارمندان اخراجی مورد حمله قرار گرفته است.
یوسف خوش‌کیش در سال 1352 آقای محمد عبدالرحمانی را از کار برکنار کرده و سپس آن را به دست ساواک سپرده و مورد شکنجه و آزار قرار داده به طوری که هنوز آثار آن بر روی پای شاکی مشهود است.
بر اساس اطلاعات و اظهارات آقای نصرالله شیرازی متصدی اعتبارات بانک ملی شعبه بازار وام‌های سنگین گاه تا چهار میلیارد ریال به یک نفر پرداخت شده است. این وام‌ها نه‌تنها در جریان‌های تولیدی مملکت به کار نیفتاده بلکه یکی از علل مسلم تورم در مملکت وارد شده است.
نامبرده به عنوان نمونه، پرداخت 120 میلیون تومان به هژبر یزدانی، 400 میلیون تومان به قاسم ساربان‌ها، 400 میلیون تومان به محمد میراشرافی و 150 میلیون تومان به منصور یاسینی را فقط از شعبه بازار بانک ملی شاهد آورده است.
این خوش‌خدمتی‌ها و سرازیر کردن اموال مردم به جیب دزدان، متهم را 17 سال تمام در مقام مدیریت کل بانک ملی و متعاقباً بانک مرکزی ایران، ابقا می‌کند که حاصل آن داشتن حساب‌ها و اعتبارات متعدد در بانک‌های مختلف است و ارسال میلیون‌ها تومان ارز به خارج از کشور و به هم زدن ثروتی که قسمتی از آن بنا به اظهار متهم به شرح زیر است:
آپارتمان معروف (آ.اس.پی)، باغ 50 هزارمتری در شمال، باغ 18 هزارمتری در کن، باغ چهار هزارمتری در وردآورد، باغ 20 هزارمتری در رضا محله شمال، زمین هزارمتری در شهسوار، باغ هفت هزارمتری در چابکسر، زمین پنج هزارمتری در سولده، زمین‌های وسیعی در کلاردشت، و نیز دارایی‌های دیگری در داخل و خارج کشور به نام متهم و همسر و اقربای نزدیکش.
متهم با عضویت در سازمان استعماری فراماسون و با همکاری همه‌جانبه با ماموران حکومت نظامی در دوران انقلاب، علیه کارمندان و کارکنان اعتصابی بانک مرکزی و سخنرانی در تلویزیون در روزهایی که انقلاب به پیروزی خود نزدیک می‌شد سرسپردگی همه‌جانبه خود به رژیم منفور را به اثبات رسانیده است.
اما قوی‌ترین دلیل دادسرای انقلاب اسلامی، قابل ارائه در دادگاه‌های انقلابی علیه متهم این پرونده، قضاوت وجدان آگاه یک ملت محروم و مستضعف است. محرومیتی که بی‌شک خوش‌کیش‌ها، عاملان اصلی آن بوده‌اند و در ثروت گرد‌آمده از دسترنج محرومان، می‌بایست سرچشمه بدبختی‌ها و رنج‌های یک ملت را جست‌وجو کرد.
اینان در شمار جنایتکاران یقه‌سفیدی هستند که همه شگردهای چپاول و غارت را در برجای نهادن حداقل آثار جرم، استاد بوده‌اند.
بنا به مراتب فوق و دلایل مضبوط در پرونده و شکایت شکات و قرائن و اشارات موجود، به شرح آنچه در این کیفرخواست گذشته، متهم: یوسف خوش‌کیش، فرزند احمد، یکی از مهره‌های ستون فقرات رژیم واژگون‌شده و منفور پهلوی بوده و با اعمال جنایت‌های اقتصادی در جهت نابودی ثروت عمومی به نفع خود و گروهی معلوم‌الحال از مصادیق مفسدان فی‌الارض است. لذا با استناد آیات شریفه مربوط برای نامبرده از پیشگاه دادگاه عدل اسلامی درخواست مجازات می‌شود تا با اجرای حدود الهی، حرکت جامعه مسلمان ما به طرف خیر و صلاح با قطعیت هرچه بیشتر ادامه یابد.
دیدگاه تان را بنویسید