در مسیر جهانی‌شدن

توافق هسته‌ای در شرایطی توانسته به نجات خودروسازی ایران بیاید و آن را از ورطه افت تولید و سقوط آزاد کیفیت تا حد قابل توجهی نجات دهد که چشم‌اندازی مثبت برای این صنعت در آینده‌ای البته نه‌چندان نزدیک پیش‌بینی می‌شود. این چشم‌انداز مثبت از آن جهت است که به واسطه اجرایی شدن برجام، امکان مشارکت و همکاری مشترک با خودروسازان بزرگ دنیا فراهم آمده و این موضوع می‌تواند سبب انتقال تکنولوژی روز دنیا به صنعت خودرو کشور شود.

هر چند تا به امروز تنها قرارداد با پژو فرانسه و تا حدی هیوندایی‌موتورز کره جنوبی قطعی شده، با این حال خودروسازان دیگری نیز در راه کشور هستند که اگر امکان مشارکت‌های برد-برد با آنها فراهم آید، خودروسازی کشور در آستانه یک رنسانس بزرگ قرار خواهد گرفت.

در شرایط فعلی ثابت شده که صنعت خودرو ایران برای جهانی‌شدن و ورود به عرصه رقابت و طراحی محصول، راهی جز مشارکت‌های خارجی ندارد و این موضوع مورد تایید بسیاری از کارشناسان و مسوولان به خصوص شخص حسن روحانی رئیس‌جمهور نیز هست. در جهان امروز خودروسازی، بسیاری از شرکت‌های بزرگ نیز به همکاری مشترک و حتی تشکیل جوینت‌ونچر با یکدیگر روی آورده‌اند زیرا این روش می‌تواند علاوه بر بهبود طراحی‌ها و توسعه بازار، هزینه‌ها را هم کاهش دهد. بنابراین خودروسازی ایران نیز در صورت توسعه همکاری‌های بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاران خارجی در سایه برجام، قدم در راهی خواهد گذاشت که بزرگان خودروسازی دنیا رفته و اتفاقاً موفق نیز بوده‌اند. البته حصول موفقیت در این ماجرا، مستلزم عقد قراردادهای محکم و برد-برد به واسطه مزیتی بزرگ به نام «بازار خودرو ایران» است. در واقع این بازار آنقدر مزیت و گستردگی دارد که برای خودروسازان خارجی جذاب است و برخی از آنها حاضرند در ازای کسب سهم از آن، اقدام به انتقال تکنولوژی به خودروسازی کشور کنند.

بنابراین اگر قرار است صنعت خودرو به واسطه برجام، چشم‌اندازی مثبت را برای خود ببیند، قدم اول و اصلی در این ماجرا، قراردادهای محکم با شرکت‌های خودروساز خارجی است. در حال حاضر اگر بخواهیم با توجه به وضع فعلی صنعت خودرو و قراردادها و تفاهمنامه‌های منعقد‌شده، چشم‌اندازی از خودروسازی بدهیم، با وجود اتفاقات مثبت احتمالی، همچنان با نقاط ضعفی بزرگ روبه‌رو خواهیم بود. در حال حاضر طبق قراردادها و تفاهمنامه‌های موجود، در مسائلی مانند انتقال تکنولوژی و ورود محصولات جدید به کشور و تغییر چهره بخش‌هایی از بازار، چشم‌اندازی نسبتاً مثبت وجود دارد. بر این اساس، بازار خودروهای بالای 50 میلیون تومان به واسطه محصولات جدید نونوار خواهد شد و رفته‌رفته به سمت جذب تکنولوژی روز دنیا خواهیم رفت. با این حال قراردادها و تفاهمنامه‌های فعلی برای چشم‌اندازی کاملاً مثبت از خودروسازی، کافی نبوده و نیاز به همکاری جدید با شرکت‌های خودروساز معتبرتر و همچنین مشاوره با طراحان بزرگ دنیاست. در حال حاضر خودروسازی ایران از ضعف در کیفیت و طراحی محصول رنج می‌برد و در بازار زیر 50 میلیون تومانی‌ها نیز با فقر خودروهای با‌کیفیت و به‌روز روبه‌رو هستیم. بنابراین زمانی می‌توان چشم‌اندازی کاملاً مثبت از خودروسازی در سال‌های پس از برجام ارائه داد که برنامه‌ریزی‌ها و قراردادها در راستای برطرف کردن ضعف‌های موردنظر باشد.